Vikan - 19.03.1992, Síða 40

Leiklistar-
áhuginn
vaknaöi
fyrir alvöru
þegarhún
var á þriðja
ári í lög-
fræðinni
en þá tók
hún þátt í
sýningum
Stúdenta-
leikhúss-
ins.
Frh. af bls. 19
Meðan á laganáminu stóð
tók Aldís þátt í leiksýningu í
Stúdentaleikhúsinu og upp-
götvaði að hún vildi ekki gefa
upp leiklistardrauminn. Hún
var þó komin á þriðja ár í lög-
fræði og áleit heimskulegt að
Ijúka ekki náminu.
„Þegar ég útskrifaðist úr
lögfræði blasti við mér beinn
og breiður vegur - að vera
lögfræðingur á skrifstofu alla
ævi frá níu til fimm og auk
þess var ég, aldrei þessu vant,
í sambandi við venjulegan
mann sem ekki drakk einu
sinni, hvorki skáld né slags-
málahund, mann sem átti tvö
yndisleg börn. Þá er ég svo
heppin að ég veikist og ákveð
að taka mér gott sumarfrí frá
lögfræðistarfinu. Það átti að
standa í einn mánuð en fyrir
flókna röð tilviljana, ef fólk trúir
á þær, stóð sumarfríið í þrjú
ár, með náminu í London.“
ÓÐURINN TIL
ASFALTSINS?
Við förum lengra aftur í tímann
og ræðum uppvaxtarárin.
„Ég er að mestu alin upp hjá
afa Björgvini og Aldísi, ömmu
minni, sem ég elskaði yfirmáta
ofurheitt. Hún fórnaði sér fyrir
sín börn og sinn maka, var
stöðugt að gera eitthvað fyrir
aðra. Hún var af þeirri kynslóð
sem leyfði sér ekki að gera
drauma sína að veruleika og
henni var ungri kennt að henn-
ar skylda væri að vera góð
móöir og húsmóöir. Hún dó í
maí sl. og samt minnist ég
hennar varla ógrátandi ennþá.
Á unglingsárum tek ég mig
upp og fylgi foreldrum mínum
til Isafjarðar. Ég hafði að vísu
ekki hugsað mér aö flytjast á
slíkt krummaskuð en snerist
hugur og er alsæl með þá
reynslu. Öllum er hollt að
þekkja uppruna sinn og ég er
stolt af þvi að vera komin af
bændum og sjómönnum. Það
er hverjum íslendingi hollt að
kynnast landinu sínu og nátt-
úrunni. Það er sárt til þess að
vita að þau börn sem nú eru
að vaxa úr grasi fá varla að
kynnast sveitinni. Munu þessi
börn eiga eftir að yrkja ódauð-
leg Ijóð til sinna heimahaga -
steinsteypunnar?"
- Talandi um Ijóð til heima-
haganna, skrifar þú ekki
eitthvað sjálf?
„Það er helst að ástarsorgin
hafi kveikt hjá mér þörf til að
búa til einhvers konar Ijóð,"
segir hún og bætir við að sér
fari betur að tjá sig skriflega en
munnlega. „Ég hef bara skrif-
að fyrir sjálfa mig, þannig fæ
ég útrás fyrir tilfinningarnar.
Reyndar hef ég úr nógu aö
moða, þessi þrjú ár í útlandinu
eru efni í að minnsta kosti tvo
reyfara. Þar voru ævintýrin svo
lygileg að ég trúi þeim vart
sjálf þegar ég segi frá þeim.
Svo hef ég hug á að læra að
skrifa kvikmyndahandrit og
hver veit nema úr því verði.“
FORNAR ÁSTIR
Tal um ástarsorg leiðir vitan-
lega beint út í tal um ástina.
Aldís talar hægt og hugsar sig
vel um áður en hún svarar,
ekki eins og sá sem einhverju
vill leyna heldur eins og sá
sem liggur mikið á hjarta og vill
vera viss um að ekki orð mis-
skiljist.
„Mér finnst ástin skipta öllu
máli. Kannski ber ég ástarhug
til sjálfrar ástarinnar. Ég verð
sjúklega ástfangin, missi allt
vit og alla rænu. Er ekki líka
ástin aðalatriðið í lífinu?" spyr
þessi stúlka sem stundum lítur
út fyrir að hafa villst inn utan úr
skógi. „Ég hitti eitt sinn ungan
mann úti í London og hann
spurði mig hvernig minn
draumaprins væri. Ég hélt tíu
mínútna ræðu. Hann átti helst
að leika á eitthvert hljóðfæri,
hafa áhuga á stjórnmálum og
sögu, vera hugrakkur, fallegur,
hraustur og svo framvegis.
Svo spyr ég unga manninn um
hans draumakonu og þá segir
hann: Ég vil bara að mín kona
sé góð kona. Þessa hefur mér
oft orðið hugsað til síðar.
Fyrsta stóra ástin mín var
sjómaður, óheyrilega fallegur,
stór og stæðilegur maður og
líklega með stærsta hjartað af
því fólki sem ég hef kynnst um
ævina, en þá var ég of vitlaus
til að kunna að meta það. í
dag fer ég aðeins fram á að
maðurinn hafi gott skap, skítt
með gáfur, þær eru til trafala!
Föðuramma mín hefur miklar
áhyggjur af því hvort ég komi
aldrei til með að ganga út,“
segir hún með löngu vestfirsku
a-hljóði. „Ég ætla ekki að gefa
upp vonina um hina einu
sönnu ást þó það kosti það að
ég hitti draumaprinsinn áttræð
á elliheimilinu," segir hún og
hlær. „Spurningin er alltaf
hvað hver og einn vill fá út úr
lífinu. Á fólk að láta sig dreyma
og þora að vona að úr rætist
eða á það að sættast á mála-
miðlanir? Ég þykist vera af
kyni Snæfríðar sem sagði
„Heldur þann versta en þann
næstbesta". Annars er ég búin
að ganga fram af sjálfri mér
hvað þessi mál varðar. Ég af-
ber heldur ekki hversdagsleik-
ann, þoli ekki lognmollu og er
ævintýragjörn fram úr hófi. Ég
hef líka oft farið flatt á minni til-
finningasemi."
- Aftur að starfi leikarans,
er það bein og breið braut?
„Áður en ég ákvað að feta
þessa braut varð ég að gera
upp við mig: Til hvers leiklist?
Sjálf get ég lifað á einni
kvikmynd, einni bók, einni sýn-
ingu, í mánuð eða lengur. List-
in hefur gefið mér mjög mikið.
Ég man að í biðrööunum fyrir
utan Óðal í gamla daga stytti
ég fólki stundir með því að
lesa upþ úr Fornum ástum eftir
Sigurð Nordal því mér fannst
sú bók eiga að berast til allra.
Ég tel því leiklistina geta gert
gagn, eins og allar aðrar listir.
En hún er ekki jafnáþreifanleg
og til dæmis læknislistin. Ég
hef ekki enn fengið úr því
skorið hvort ég geti með réttu
titlað mig leikkonu, tíminn
verður að skera úr um það. En
ég gat ekki hugsað mér að
enda lífið með þau orö á vör-
um að ég „hefði getað orðið“
leikkona og hugsa til þess
með einhverri eftirsjá að hafa
ekki farið þá leið. Þess vegna
langar mig að stíga þessi spor
og vita hvort dansinn sé þess
virði.
Hjá mér er verkið sjálft núm-
er eitt. Ef verkið hreyfir við
áhorfandanum, ef það fær
hann til að hugsa og finna til,
er tilganginum náð. Við leikar-
arnir erum ekkert annað en
málpípa höfundar.
Hvað launin varðar þá er
þetta allt sjálfboðavinna þang-
að til sýningar hefjast. Eftir
það ræðst af aðsókninni hvort
við fáum yfirleitt nokkuð annað
út úr þessu en ánægjuna."
NEITA AÐ EYÐA LÍFINU
í STEINSTEYPU
Hún býr á annarri stjörnu til
hægri og áfram til morguns, en
hvað um framtíðina?
„Lífið er rétt að byrja hvað
mig varðar, ég er óskrifað
blað. Sem áttræð kona vil ég
eiga barnabörn sem leita til
mín í gleði og sorg og ég vil
geta sagt að ég hafi gert gagn
í mínu lífi. Maöur sem kann
ekki að gefa er einskis virði.
En sé maðurinn glaöur, hvern-
ig svo sem hann fer að því, þá
er líf hans til einhvers. Ég get
trútt um talað, eigandi hvorki
börn né mann, en ég tel móð-
ur- og húsmóöurhiutverkið
göfugasta hlutverk konunnar.
Þó trúi ég því líka að standi
draumur hennar til einhvers og
hún fái ræktað sinn draum þá
geti hún sinnt sínu göfugasta
hlutverki af því meiri alúö. Ég
spyr mig samt stundum hvort
einhver tími sé til að sinna fjöl-
skyldulífi í þessu þjóðfélagi
þar sem þorri manna verður
að vinna myrkranna á milli fyrir
þessu fræga þaki yfir höfuðið.
Sjálf neita ég að eyða mínu lífi
í steinsteypu. Mérfinnst mitt líf
of merkilegt til þess að vilja
sóa því í fjórtán tíma vinnu á
dag til að öðlast þau sjálf-
sögðu réttindi að eignast hús.
Frekar vil ég eyða mínum pen-
ingum í ferðalög um heiminn.
Ég hef gaman af fólki og
endalaust nýju fólki því meöan
maður þekkir það ekki skartar
það sínu fegursta," segir Aldís
kankvíslega. „Mér finnst svo
skemmtilegt hvað fólk getur
verið ólikt, svo gaman að
skoða hvað býr í hjarta hvers
og eins. Þetta háði mér í
skóla, ég heyrði yfirleitt aldrei
hvað kennararnir sögðu því ég
var alltaf að velta fyrir mér:
Hver er maðurinn? Það er
neðanmálstexti hvers og eins
sem hrífur mig. Erum við ekki
öll að leita að ást og viður-
kenningu, á bak við grimuna?
Öll í leit að hamingjunni sem
aldrei verður fönguð nema eitt
og eitt andartak. í prófraun
lífsins, sem er að vera maður.
Sem er svo erfitt. Helvíti, er
það hitt fólkið?" □
40 VIKAN 6. TBL. 1992