Menntamál - 01.05.1951, Page 36

82
MENNTAMÁL
ARNGRlMUR KRISTJÁNSSON skólastjóri:
Nokkur orð um launamál.
Launamálin hafa nú um nokkurt skeið verið ofarlega
á baugi, sem vonlegt er. Um s. 1. áramót voru þær breyt-
ingar gerðar á gengisskráningarlögunum, að kaup skyldi
ekki hækka 1. júlí samkvæmt vísitölu framfærslukostn-
aðar, eins og lögin höfðu annars gert ráð fyrir.
Ætla mætti, að jafnframt þessum breytingum hefðu
verið gerðar ráðstafanir til að halda dýrtíðinni í skef jum,
en hvorttveggja var, að þær voru í litlum mæli fyrirhug-
aðar og reyndust að öðru leyti haldlitlar.
Á hinn bóginn voru samtímis gerðar ráðstafanir til
hjálpar bátaútveginum, er höfðu í för með sér aukna
dýrtíð (hið tvöfalda gengi). Aukin verðhækkun á erlend-
um nauðsynjavarningi og ný gengislækkun á bátagjald-
eyrisvörum (frílistavörum) varð hvorutveggja til þess að
skapa hraðvaxandi dýrtíð, er öllum launamönnum varð
sýnilega um megn að rísa undir.
Flest verklýðsfélög höfðu svokallaða lausa samninga,
og sögðu fjölda mörg þeirra upp samningum og hótuðu
vinnustöðvun 18.—20. maí, svo fremi að ekki yrði samið
um greiðslu fullrar vísitölu.
Sem betur fór varð hin víðtæka vinnustöðvun stutt, og
hlutaðeigandi verkalýðsfélög fengu aðalkröfum sfnum
framgengt.
Samtök opinberra starfsmanna sáu þegar í vetur, að
hverju stefndi. Þau studdu kröfu Alþýðusambands íslands
um fulla vísitölugreiðslu, þar sem ekki hafði tekizt að
halda dýrtíðinni í skefjum.