Menntamál - 01.12.1953, Page 22

144
MENNTAMÁL
Þótt grein P. B. sé ekki beinlínis miðuð við barnaskól-
ann á Akureyri, er hún þannig rituð, að hún mun hafa
haft vekjandi áhrif. Er þá farið að ympra á því, að setja
þurfi skólanum einhverjar opinberar reglur, ákveða hvað
skylt sé að kenna, hvaða bækur sé rétt að nota o. s. frv.
Og vafalítið sprettur svo grein 0. 0. af þessum umræð-
um. Hún felur í sér athyglisverðar tillögur og skynsam-
legar, m. a. þær, að lestur sé meira kenndur í skólanum,
og danska aðeins kennd þeim, sem vel séu læsir á ísl. mál,
o. fl., og er því þarft og gott innlegg í skólamálið yfirleitt.
En það, sem mestu varðar þó, er það, að líklegt má
þykja að öll þessi blaðaskrif þetta ár, um skóla og menn-
ingarmál, og þær umræður, sem þau vöktu, hafi ekki
sízt stutt fast að því, að bærinn ákvað að kaupa Hav-
steenshúsið og breyta því í skólahús, er varð eitt hið
bezta hér sinnar tíðar.
Og í þessu sambandi skyldi heldur ekki gleymast að
geta þess merkis-atburðar, sem stofnun Framfarafélags
Eyfirðinga var, þótt meira snerti það eyfirzka menningar-
sögu en sögu barnaskólans, beinlínis. Sú hreyfing ýtti við
mörgu út um allar sveitir Eyjafjarðarsýslu og einnig á
Akureyri. Markmiðið var að koma á slíkum félagsskap í
hverri sveit, með því ætlunarverki fyrst og fremst, að
koma á einhverri fræðslu meðal barna og ungmenna. Er
t. a. m. ákveðið haustið 1876, að þá skuli þann vetur
fela þeim mönnum, hér og þar í sveitunum, sem til þess
eru álitnir hæfir, að halda slíkri fræðslu uppi. Er ætlunin
að haga þessu á ýmsa vegu eftir staðháttum. Sums stað-
ar er börnum og unglingum safnað saman á einn og einn
bæ og fenginn maður til að kenna þeim um lengri eða
skemmri tíma. Sums staðar er húsbóndinn kennarinn, og
gerir hann þá ýmist að ganga við og við á næstu bæi, þar
sem börn eru, til að líta eftir uppfræðslu þeirra, setja þeim
fyrir og hlýða þeim yfir, eða hann lætur þau koma heim
til sín til þess. Reynir félagsstjórnin þannig að sjá um