Menntamál - 01.06.1971, Blaðsíða 13

og skólamál og kennslutækni, liandbækur, orða-
bækur og í'ræðibækur.
7. Timaritum og dagblöðum er komið fyrir
í setustofu kennara og á þeim stað í skólanum,
sem nemendur fá að hafa aðsetur á milli kennslu-
stunda.
Þessi skipting skólabókasafna hefir orðið hefð-
bundin allvíða erlendis. Mörgum finnst hún úr-
elt orðin, og aðhyllast fleiri skólamenn þá kenn-
ingu, að bækur og kennsluefni eigi að staðsetja
miðsvæðis í skólanum (t. d. opnir skólar), þar
sem allir hafi greiðan aðgang að þeim, hvenær
sem er á skólatíma (sjá mynd).
Skráning og flokkun
Hér á landi nota flest bókasöfn amerískt kerfi,
Dewey decimal classification, við flokkun bóka
og kennslutækja. Er það tugakerli, sem í gróf-
um dráttum er skipt í 10 aðalílokka og 100
undirflokka, sem síðan skiptast í smærri undir-
greinar. Kerfi þetta hefir náð mikilli útbreiðslu
í heiminum vegna sveigjanleika og kerfisbund-
inna minnistengsla, sem auðvelda það í notkun,
auk þess sem það er endurskoðað á 5—7 ára
fresti.
Um skráningu er það að segja, að Bókavarða-
félag íslands skipaði þriggja manna nefnd árið
1960 til þess að semja skráningarreglur fyrir ís-
lenzk bókasöfn. Komu þær út í bráðabirgðaút-
gáfu liaustið 1970. Var í meginatriðum haft mið
af ensk-amerískum skráningarreglum, sem samd-
ar voru á alþjóðlegum grundvelli og komu út
1967.
Gerð spjaldskrár er mikið og vandasamt verk,
ef vel á að vera, og ekki á færi annarra en sér-
menntaðra bókavarða. Bókasafni án spjaldskrár
má líkja við fyrirtæki án bókhalds. Öll stærri
skólabókasöfn á Norðurlöndum hafa að minnsta
kosti einn sérmenntaðan bókavörð í þjónustu
sinni, en þau minni einn í hálfu staríi.
Erlendis hefir verið komið á fót skráningar-
miðstöðvum, sem selja bókasöfnum spjaldskrár-
spjöld. Léttir það að sjálfsögðu mjög bókavarð-
arstarfið.
Bókasafnsvinnan
Bókasafnsvinnan
Starf skólabókavarðar er erilsamt, ef vel tekst
til um starfsemi safnsins. Hann er því í þörf
fyrir alla þá aðstoð, sem fáanleg er innan skól-
ans.
Margir nemendur eru fúsir til þess að hjálpa
til, þó að skólatíma sé lokið. Með skipulagn-
ingu og tilsögn geta þeir gert ótrúlega mikið
gagn, svo sem með því að setja bækur í plast-
kápur, líma á þær vasa, aðstoða við útlán o. fl.
Við það kynnast jjeir lika safninu mun betur.
En talsverða lagni þarf að sýna þessum áhuga-
sömu nemendum og leyfa sem flestum að kom-
ast að. Það er ótrúlegt, hve margir erfiðir og
uppivöðslusamir nemendur kunna vel við sig í
rólegu andrúmslofti bókasafnsins.
Bókmenntakynningar
Æskilegt er að bókmenntakynningar séu
haldnar á vegum bókasafnsins a. m. k. einu sinni
til tvisvar á vetri. Er bezt að undirbúa J)ær í
samráði við íslenzkukennara skólans.
Bókmenntakynningar má hafa með ýmsu móti.
Höfundar eru beðnir að koma og lesa upp úr
verkum sínum, eða leikarar og upplesarar eru
fengnir. Við völdum það ráð síðast liðinn vetur,
að láta nemendur sjálfa annast bókmenntakynn-
ingu undir handleiðslu tveggja leikkvenna, sem
leiðbeindu í leiklist og framsögn við skólann.
íslenzkukennarar kynntu bekkjardeildum verk
höfundar vikurnar fyrir bókmenntakynningu, og
fóru bækur j^essar síðan til útláns. Loks var höf-
undi boðið að vera viðstaddur. Tókst joetta afar
vel.
Að lokum vil eg geta þess, að við höfum ráð-
gert að nýta bókasafnið enn betur, með því að
hafa Jxið opið fram á kvöld fyrir ])á nemendur
hreppsins, sem stunda framhaldsnám í öðrum
skólum, og veita jjeim aðgang að handbókum
og lestrarstofu safnsins.
MENNTAMÁL
75