Bjarmi - 01.12.1962, Síða 1

17_____1». tbl.
Ileykjavík, júlin
56. árg.
Enn einu sinni eru komin jól, enn einu
sinni hljómar kveðjan hvaðanœva: Guð gefi
þér gleðileg jól, gleðileg jól, gleðilega hátíð.
Og í sál okkar hljómar söngur löngu liðinn-
ar en eftirminnilegrar hátiðar: „Heims um
ból helg eru jól Kveðjan, söngurinn,
Ijósin, tréð, hin hreinu húsakynni og matur-
inn, allt hjálpar til þess að vekja hátíðartil-
finninguna, sem í æsku var öllu þessu tengd,
að ógleymdu ‘jólaguðspjallinu með sögunni
um barnið í jötunni, fjárhirðunum á völlun-
um og lofsöng englanna. Enn einu sinni er
sú hátíð komin, sem við höfum horft fram til
með nokkurri eftirvæntingu og tilhlökkun:
Við höfúm lagt okkur fram um, að þessi
hátíð mœtti verða bœði okkur sjálfum og öðr-
um gleðileg hátíð. Það má heita, að flest hafi
verið gert, sem í fljótu bragði er liœgt að
gera til þess að gera gleðina bœði innilega
og mikla. Það hefur oft verið bent á, að á
jólum geri menn sér sérstakt far um að vera
góðir. Þá muna menn eftir því, sem gjarnan
gleymist hversdagslega. Þeir senda kveðju til
kunningjanna og vandálausra til þess m. a.
að þákka fyrir sig. Þeir gefa bæði stórar og
litlar gjafir til þess að gleðja aðra. Þeir leggja
gjarnan til hliðar deilumál sín. Þess eru jafn-
vel dœmi, að stríðandi lierir hafi gert hlé á
bardögum sínum jólanóttina, svo að kristnir
menn beggja vegna víglínunnar gœtu um
stuhd átt heilciga hátíð friðar og gleði.
Þetta sýnir okkur, hvaða hugmyndir eru
yfirleitt tengdar jólunum. 1 þessu kemur ein-
mitt fram hinn kristni uppruni hátíðarinnar.
Það er á jólum, sem við kristnir menn minn-
umst fæðingar hans, sem gaf líf sitt okkur
mönnunum til björgunar. Á jólum minnumst
við hans, sem hugsaði um það eitt að bjarga
öðrum. Það hefur vakið gleði liins þakkláta
hjarta, sem ekki hefur linnt fram til þessa.
Við heiðrum björgunarmanninn með því að
tileinka okkur eitthvað af lífi hans sjálfs,
hugsa um aðra eins og hann gerði.
En gallinn er sá, að þetta virðist hjá okk-
ur sumum vera aðeins á jólum. Þá er farið
í gerfi hins hólpna og þákkláta manns. Þann-
ig verður hátíðin aðeins leikur, sem gaman
er að leika einu sinni á ári, en hvort þakk-
Tœtið og gleðin býr i hjartanu gegnir öðru
máli. Og þá vaknar spurningin, hvort noltkru
hefur verið bjargað.
Þegar tálað er um björgun, dettur okkur
helzt í hug björgun úr sjávarháska, a. m. k.
okkur, sem búum við sjó. Slíkt er okkur
áþreifanlegt og skiljanlegt. Við skiljum lika
hinn innri fögnuð og ævarandi þakklœti þess,
sem bjargað hefur verið, yfir björguninni og
gagnvart björgunarmanninum.
En margir eiga erfitt með að átta sig á
því, hvernig Kristur hafi bjargað og geti
bjargað og á hvern hátt við stöndum i þakk-
arskuld við hann, enda þótt þeir hafi oft tek-
ið þátt í fagnaðarhátíð kristinna manna
vegna komu Jesú Krists, er hann kom til þess
að bjarga þeim.
Sem börn, öðrum háð, skynj'uðum við kær-
leikann og sjálfsfórnina og tókum af lífi og
sál þátt í hinni helgu stund, en þegar við
stálpuðunist og kynntumst veröldinni, hvarf
þetta. Sjálfsöryggið og sjálfstraustið óx með
árum og þroska. Veraldarumsvif kenndu okk-
ur, að það vœri sennilega ekld hagnýtt eða
vœnlegt til árangurs, að heiðra Krist, a. m. k.
ekki hversdagslega. En á jólum blasir svo
margt við, sem þvi er nátengt, og það vekur
ósjálfrátt með okkur bæði hátíðarkennd og
löngun til þess, sem einu sinni var. En það
vill ganga erfiðlega að finna það. Þakklœti
og gleði hins hólpna manns býr ekki í brjósti
þess manns, sem annað hvort finnst hann
ekki vera björgunar þurfi eða hefur alls ekki
verið bjargað.
Hugsun mín um boðskap■ jólanna og há-
tíðarhald þeirra hefur dválið mikið við þetta
að þessu sinni. Og mig langar til að biðja
þig, sem lest þessar línur, að hugsa um þetta
með mér. Við viljum hálda jól og gleðileg
jól. En hvernig getum við eignazt gleðileg
jól? Hvernig má það verða, að djúp sálar-
innar hljómi fullum hljómi með lofsöng liá-
tíðarinnar, í stað þess að bera aðeins veik-
an enduróm þeirrar hörpu, sem þögnuð er,
en hrœrist örlítið af því að tónar berast ann-
ars staðar að frá hörpu, sem leikið er á?
Ég held, að þetta sé einmitt vandamál
margra hálffullorðinna og fuTlorðinna í sam-
bandi við jólin, þetta að geta ekki sungið full-
um hálsi éins og forðum, þegar þeir voru
börn, full hrifningar og innileika.
En futlorðinn eða hálffullorðinn maður er
ekki lengur barn. Alhliða lífsreynsla hefur
sett sin mörk á hann og lagt á herðar hon-
um ýmsar byrðar og fyrst og fremst þá að
bera ábyrgð á sjálfum sér og gerðum sinum.
Hann hefur áhyggjur, sem ekki er auðhlaup-
ið frá, ekki einu sinni með hátíðarháldi jól-
anna. Þess vegna söknum við bernskunnar.
Þetta þýðir þó ekki það, að menn geti ekki
eignazt gleðileg jól. Menn geta á fullorðins-
árum eignazt gleðileg jól, reyndar ekki eins
og börnin, heldur sem þroskaðir menn. Jóla-
guðspjallið segir okkur frá því, hvernig full-
orðið fólJc getur eignazt gleðileg jól, hvernig
þögnuð harpa getur tekið að hljóma á ný,
hvernig Kristur bjargar og vekur fögnuð og
þakklæti í hjarta syndugs manns. Það var
með þeim hætti, að Guð birtist mönnunum,
opinberaði þeim hug sinn og hjarta. En hin
fyrsta návist hans vakti ótta og skelfingu.
Frá þessu er þannig sagt: „Og engill Drott-
ins stóð hjá þeim og dýrð Drottins Ijómaði
i kringum þá, og urðu þeir mjög hrœddir.“
Þannig verður mönnum ávállt við, þegar þeir
finna til nálœgðar Guðs. Þeir verða hrœddir
um sjálfa sig. Það er skiljanlegt, af því að
þeir eru sekir við Guð, sjálfsörygginu er ógn-
að við heiftarlegar ásákanir samvizkunnar.
Þessu er ekki ólíkt farið og um hálfþrosk-
aðan ungling, sem hefur verið með manna-
lœti og boðið umvöndunum föður síns byrg-
inn, en tékur að kvíða því að hitta föður sinn
svona undir niðri og hrekkur hrœddur við,
þegar tekið er í hurðarhúninn og faðirinn
gengur inn. Koma Drottins vekur ekki til-
lilökkun eða gleði, hún slœr á gáleysi og
mannálœti hrokans og sjálfsöryggisins í lífi
okkar.
Nú langar mig til að spyrja þig, sem þess-
ar línur lest: Getur ekki einmitt þetta verið
ástæðan til þess, að þú átt erfitt með að
Framli. á 9. síðu.