Heima er bezt - 01.06.1953, Page 2

162
Heima er bezt
Nr. 6
a vi
Reykjavík á sér ekki langa
sögu sem höfuðstaður, þótt hér
sé elzt byggð á íslandi. Á æsku-
árum miðaldra fólks var Reykja-
vík smáþorp. Um aldamótin var
íbúatalan um fimm þúsundir, en
nú er hún hátt á sextugasta þús-
undatugnum. Vöxtur Reykjavík-
ur hefur verið svo ör, að slíks
eru fá dæmi, nema þá helzt í
gullgrafarabæjum í Ameríku. Er
því eðlilegt, að þessi öri vöxtur
höfuðborgarinnar sé mörgum
þyrnir í augum, en ísland er ekki
eina landið, þar sem svo er kom-
ið, að höfuðstaðurinn er orðinn
of stór í hlutfalli við ibúatölu
landsins.
Flestum þjóðum er annt um
höfuðstaði sína og gera allt, sem
unnt er, til þess að fegra þá og
prýða á ýmsa lund. Og fæstir
munu neita því, að Reykjavík er
á margan hátt fallegur bær og
ólíkur borgum meginlandsins.
Hið fagra umhverfi setur sinn
svip á bæinn, og margir telja
innsiglinguna hingað einhverja
hina fegurstu, sem þeir hafa séð.
í Reykjavík eru höfuðmennta-
stofnanir þjóðarinnar, og flest
menningarleg verðmæti frá
liðnum öldum. Hér er háskóli
þjóðarinnar, söfnin og aðalleik-
húsið — hið glæsilega þjóðleik-
hús. Þetta eru sameiginleg verð-
mæti þjóðarinnar allrar, og
varðveizla þeirra skapar mönn-
um skyldur. Hér á að vera öflug-
asta vígi íslenzkrar menningar
gegn óhollum straumum utan
að. Höfuðstaðurinn verður
tvennt í senn, sameiningartákn
þjóðarinnar allrar og útvörður
menningar hennar. Dómur
framtíðarinnar yfir kynslóð nú-
tímans fer eftir því, hvernig
höfuðstaðurinn leysir þetta
hlutverk af hendi.
Það eru ekki hundrað ár liðin,
síðan Reykjavík var að miklu
leyti danskur bær. Þá þótti það
fínt að „dependera af þeim
dönsku“. Ekki er alveg laust við,
að nú þyki sumum fínt að „de-
pendera af þeim amerísku“ í
staðinn, og er það sízt af öllu
breyting til batnaðar. En segja
má svo sem í afsökunarskyni, að
Ke^
MiÖbœrinn i Reykjavik.
hinir síðarnefndu hafi komið
meira við sögu síðustu árin, og
eðlilegt sé, að sprungur sjáist í
varnarmúr þjóðernisins, án þess
að þær þurfi þó að leiða til falls
hans. En hvað sem um það er,
þá er það einlæg ósk allra ís-
lendinga, að þjóðinni takist að
hrinda frá sér hverskonar ann-
arlegum áhrifum og búi ein að
sínu í framtíðinni. Það er skylda
Framh. á bls. 185.
Myndirnar
1. Maðurinn sá arna hyggur að
netum sínum, áður en hann
leggur þeim í sjóinn. Þá er
betra, að allt sé heilt og í sem
beztu lagi.
Ljósm.: Þorst. Jósepsson.
2. Á vorin er fuglamergö svo
mikil í Vestmannaeyjum, að
fuglahóparnir virka stundum
sem þykkt ský í lofti. Fugl-
arnir eru mannvanir og spak-
ir og þora að koma í fárra
metra færi við mann.
Ljósm.: Þorst. Jósepsson.
3. Hestarnir á þessari mynd
voru eftirlætisreiðhestar Ein-
ars E. Sæmundsen skógar-
varðar um langt árabil. Um
þá orti hann eftirfarandi .
stökur:
Þótt ég eigi í ýmsri kvöl —
eins og sumir heyra, —
Fálki og Haukur bæta böl
bannlaganna og fleira.
á forsíðu
Hefur tíðum heimsins kló
harma vakið sára.
En — lífið finnst mér fegra þó
fyrir þessa klára.
Situr Einar á Fálka, en
teymir Hauk. Myndin er tek-
in árið 1916 í Vatnaskógi.
Um leið og mynd þessi er
birt þykir hlýða að leiðrétta
missögn, sem hefur slæðzt
inn í grein um Einar í apríl-
hefti Heima er bezt. Þar er
hann sagður sonur Ein-
ars Sæmundsen hattara í
Brekkubæ. En Einar var son-
ur Einars kennara Sæmund-
sen, sonar Einars hattara. Var
Einar hattari því afi hans.
Þetta eru lesendur beðnir að
athuga.
4. Ferjukot í Borgarfirði stend-
ur á bakka Hvítár í miðju
héraðinu. Er víðsýnt þaðan
og fagurt. Laxveiði er þar ein
hin mesta í öllu héraðinu.
Ljósm.: Þorst. Jósepsson.
HEIMA ER BEZT • Heimilisblað með myndum • Ivemur út mánaðarlega • Askriftagj.
kr. 67.00 • Utgef.: Bókaútgáfan Norðri • Abyrgðarm.: Albert J. Finnbogason • Ritstjóri:
Jón Bjijrnsson • Heimilisfang blaðs'ns: Pósthólf 101 Reykjavík • Prentsm. Edda h.f.