Heima er bezt - 01.06.1953, Blaðsíða 14

174
Heíma er bezt
Nr. 6
Helgi Valtýsson:
PALAIS ROYAL
Æskuminning
„Færið ykkur dálítið frá, pilt-
ar!“ sagði maðurinn íbygginn.
„Ég þarf að kveikja í pípunni
minni.“ Karlarnir hrukku lítið
eitt við. Sumir þeirra hlógu.
„Ertu svona rúmfrekur, að þú
fáir ekki olnbogarúm til að
kveikja í pípunni þinni?“
Maðurinn tók upp úr vasa sín-
um einn þessara brezku eld-
spýtnastauka með þefillum eld-
spýtum, sem kveikja má á hvar
sem er.
„Jú, en sjáið þið til. Þetta er
baneitrað helvíti, skal ég segja
ykkur! En ég er orðinn þessu svo
vanur, að ekkert bítur á mig.
Ég hefi skráp og skæðakjaft eins
og hákarlinn! Haldirðu einni af
þessum eldspýtum logandi upp-
undir nefið á hana-kvikindi,
dettur hann niður steindauður!"
Karlarnir færðu sig ósjálfrátt
til hliðar á bekknum. Sumir
mjökuðu sér aðeins til og létu
sem ekkert væri.
„Já, og meira að segja stærri
skepnur taka skelkinn, heldur en
ekki, sé kveikt t. d. í heilum
stauk og stungið uppundir nefið
á þeim! — Það bjargaði eitt sinn
lífi mínu,“ mælti hann íbygginn
og gaf körlunum hornauga. „Og
síðan hefi ég ekki litið við öðr-
um eldspýtum!“
„Hvað —? langar ykkur til að
að heyra þá sögu! — Þess hátt-
ar gerist nú ekki á hverjum degi,
skal ég segja ykkur. — Og sá
veit gerst, sem reynir!“
Þetta gerðist niðri á III. far-
rými flóabátsins á leiðinni milli
Leirvíkur á Storð og Hauga-
sunds, skammdegiskvöld eitt í
rosaveðri. Uppi var ekkert að sjá
nema myrkur og maurildi í foss-
bezta. Því að þótt gráu jálkarnir
væru allra hesta sterkastir, tóku
þeir aldrei þátt í áflogum eða
barsmíðum. Til þess voru þeir
allt of værugjarnir.
Sigurður Guðjónsson.
sköflunum fyrir stafni og aftur
í kjölrákinni. Og svo leiðarljós-
in á hverju nesi og odda á bæði
borð. Og hver ætli sé að glápa
á það á opnum þiljum í hryss-
ings-veðri í skammdeginu.
Niðri á III. farrými var hlýtt
og sæmilega rúmt um okkur,
þótt þar væri að vanda saman-
kominn allmikill hópur fjarða-
bænda og fáeinir sjómenn, — og
svo einstaka flækingur eins og
ég til dæmis. Hér var þvi hæfi-
lega þröngt og hæfilega skitið,
og hér var bæði reykt og spýtt á
gólfið átölulaust. Og svo var hér
ódýrt far, svo að aurar urðu af-
gangs fyrir „einum hálfum“
handa þeim, sem það kusu.
Við sátum umhverfis gólf-fast
langborðið á hörðum bekkjum.
Önnur þægindi voru þarna ekki.
Þegar ég kom niður, virtist öll
athygli beinast að manni, sem
sat fyrir borðsenda, reykti úr all-
góðri pípu og barst allmjög á.
Var þegar auðséð, að hann hafði
orðið í fyllstu merkingu. Voru
karlarnir sýnilega bæði hrifnir
og forviða og furðu lostnir, öðru
hvoru, af ummælum hans og
margvíslegum fróðleik af fjöl-
skrúðugasta tagi. Ég settist nið-
ur og hlustaði með athygli.
Ræðumaður tróð í pípu sína
og tók upp aftur eldspýtnastauk-
inn.
„Jahá! Þessháttar gerist nú
ekki á hverjum degi hér um
slóðir!
Karlarnir iðuðu á bekkjunum.
„Þú gætir nú sagt okkur sögu
þína,“ sagði einn þeirra gæti-
lega. Ekki væri vert að styggj a
ræðumann með neinni frekju.
„Þú segir það, lagsmaður! —
En ekki eru nú allar sögur ein-
tómar skemmtisögur. Og stund-
um reynir jafnvel á þolrifin að
rifja þær upp aftur. — En það
er ekki þar fyrir. — Ekkert bít-
ur á mig. Ég er eins og hákarl-
inn, eins og ég sagði áðan! —
Jæja, hérna kemur þá sagan sú.“
Hann rétti úr löngum og slána-
legum skrokknum og leit borg-
inmannlega útyfir söfnuðinn.
Síðan hóf hann sögu sína:
„Ég var í skógarhöggi í Döl-
um syðra á ofanverðum Jaðri, og
þar mætti ég einn daginn að
loknu verki skógarbirni í mesta
öngþveiti, svo að ekki varð und-
an komizt! — Ha —? Hvað ert’
að segja? — Jú, víst voru þar
skógarbirnir um þær mundir!
En þeir hurfu burt eftir þetta,
eins og ykkur mun brátt skilj-
ast. — Ég hafði skilið eftir skóg-
ar-öxi mína í skálanum og hafði
því ekkert annað í höndunum en
pípuna mína — og svo líka heil-
an eldspýtnastauk í vasanum!
„Jæja, piltar. Ég skal segja
ykkur það, að bersi var ekkert
árennilegur. Þetta var gamall
vígbjörn, grimmur og ægilegur!
Honum datt svosem ekki í hug
að víkja úr vegi fyrir einum tví-
fætlingi! Og það vildi ég nú
heldur ekki, þótt ferfætlingur
ætti í hlut! Treysti honum semsé
miðlungi vel, ef ég sneri baki við
honum! — Jæja: Ég var snar-
ráður að vanda. Að hika er sama
og tapa, hugsaði ég, eins og
skáldið segir. — Og satt er orð-
ið! — Ég brá við hart og snöggt,
reif upp staukinn, kveikti í öllu
heila skíttinu og rak það beint
uppí nefið á kvikindinu! —
Hvað, — haldið þið, að ég hafi
verið smeykur! — Ekki bar mik-
ið á því! — Það var nú einhver
annar, sem varð smeykur, skal
ég segja ykkur, piltar mínir! —
Bangsa varð heldur en ekki
hverft við! Hann stökk hátt í loft
upp og hringsnerist, svo að haus-
inn vissi í þá áttina, sem dindill-
inn vissi áður, tók síðan sprett-
inn beint á brattann og var horf-
inn á svipstundu!
Síðan fréttist, að allir birnir í
Dalahlíðum hefðu forðast hann
eins og heitan eldinn og flúið
austur allar heiðar, eins og fjór-
ir fætur toguðu, óðar er þeir
fundu þefinn af honum! — Og
síðan hefir ekki sézt björn í Döl-
um! — Og nú vitið þið, hvernig
á því stendur, piltar mínir!“
Karlarnir gláptu og góndu og
kinkuðu kolli alveg grallaralaus-
ir. — „Já, heppinn varstu að
hafa þetta furðu-tæki á þér,
vopnlaus maðurinn!“