Heima er bezt - 01.09.1955, Síða 20

276
Heima er bezt
Nr. 9
Eiríkur Krístófersson.
Þá er upp kom, gat að líta fjölda
manns á þilfarinu, bæði konur
og karla. Þetta var þreklegt og
fremur myndarlegt fólk, búið
þykkum og skjólgóðum vað-
málsfötum.
Stýrimaður fór rakleitt upp á
stjórnpall. Þar hitti hann skip-
stjórann, sem heilsaði vingjarn-
lega og virtist mjög áhyggjufull-
ur. Hann skildi ekki ensku og
kvaddi til loftskeytamanninn.
Það var ung stúlka. Hún skildi
ensku og talaði hana sæmilega,
en þó stirðlega. Stýrimaður
tjáði henni, að skipið mætti ekki
vera innan landhelgi nema í
brýnni nauðsyn og þá ekki nema
takmarkaðan tíma — og alls
ekki með nótabát í eftirdragi.
Stúlkan túlkaði fyrir skipstjóra,
og síðan tuldraði hann langa
romsu, sem stúlkan hlýddi á
með athygli og túlkaði síðan á
ensku. Hún kvað eitt af síld-
veiðaskipunum rússnesku hafa
orðið fyrir vélbilun, og hefði
móðurskipið dregið það í land-
var, svo að það gæti legið fyrir
akkeri, meðan gert væri við vél-
ina. Stýrimaður kallaði til
skipherrans á Faxaborg og
skýrði honum frá málavöxtum.
Væri hvorki verið að vinna að
netabætingu né síldarsöltun á
þiljum móðurskipsins — og í
nótabátnum væri engin nót.
Skipherra úrskurðaði, að skip-
inu skyldi sleppt og fól stýri-
manni að veita skipstjóranum
áminningu. Stýrimaður vék sér
að þeim rússneska, sagði á ensku,
að hann gæti farið frjáls ferða
sinna og áminnti hann um að
gæta þess í öllum atriðum að
brjóta ekki landhelgislögin.
Stúlkan túlkaði, og skipstjórinn
brást glaður við, þreif í hönd
stýrimanns og hristi hana mjög
broshýr. Síðan kvaddi stýrimað-
ur og fór yfir í varðbátinn.
Nú var haldið inn með aust-
anverðu Langanesi. Þar lá fyrir
akkerum, stutt undan landi,
lítið norskt gufuskip, sem stund-
aði síldveiðar. Bátur frá því
hafði lent í vogi einum, og voru
nokkrir skipverjar í fjöru. Skip-
herrann á Faxaborg lét skjóta
út báti, og var róið með fyrsta
stýrimann yfir að síldveiðaskip-
inu. Stýrimaður fór upp og
spurði skipstjóra, hverju það
sætti, að hann hefði sent bát i
land. Skipstjóri kvaðst hafa
sent eftir vatni. Stýrimaður
spurði, hvort hann hefði haft
samband við yfirvöld í löglegri
höfn og fengið stimpluð skips-
skjölin. Jú, sá norski kvaðst
hafa komið á Siglufjörð, læknir
stigið á skipsfjöl og lögreglu-
stjóri séð skipsskjölin og stimpl-
að þau. Stýrimaður gekk úr
skugga um, að skipstjóri sagði
þetta satt, en spurði hann síðan,
hvort honum væri það ekki
kunnugt, að hann mætti lögum
samkvæmt aðeins taka vatn og
vistir í þremur íslenzkum höfn-
um, Seyðisfirði, Akureyri og
Siglufirði. Skipstjóri kvaðst ekki
geta neitað, að sér væri kunnugt
um þetta ákvæði.
„En það er langt til Seyðis-
fjarðar og ennþá lengra til
Siglufjarðar,“ sagði hann.
Fyrsti stýrimaður kvað vera
enn lengra til Noregs. Hann vék
sér síðan frá skipstjóranum og
kallaðist á við Þórarin skip-
herra, sagði honum málavöxtu.
„Við látum duga áminningu,“
mælti Þórarinn.
Stýrimaður sneri sér síðan
aftur að skipstjóranum norska,
kvað hann mundu sleppa í þetta
sinn með áminningu um lög-
hlýðni, og vonandi kæmi ekki
til þess, að hann bryti af sér á
ný, því að þá slyppi hann ekki
við að skreppa spölkorn í fylgd
með varðskipinu. Norðmaðurinn
var mjúkur á manninn, og þó
að kveðjur stýrimanns væru
stuttaralegar, tók sá norski
mjög kurteislega undir.
Varðbáturinn hélt lengra inn
með landinu og lagðist við akk-
eri fram undan Skálum.
Annar stýrimaður kom á vörð
klukkan fjögur um nóttina.
Klukkan langt gengin fimm
kallaði islenzkur síldveiðaskip-
stjóri í talstöðina og sagði fullt
af rússneskum síldveiðaskipum
innan landhelgislínunnar á
miðjum Bakkafirði. Stýrimaður
vakti skipherra, og hann skipaði
svo fyrir, að öll skipshöfnin
skyldi kvödd til starfa. Skip-
herra fór síðan á fætur í hasti
og hafði tal af skipstjóranum
íslenzka. Hann kvað mörg ís-
lenzk og rússnesk skip að veið-
um úti á firðinum, sum innan
landhelgi og önnur utan. Skip-
herra kvað varðbátinn mundu
koma á vettvang eins skjótt og
unnt væri, og síldveiðaskipstjór-
inn sagði, að hann og fleiri
mundu slá hring um Rússana á
skipum sínum, fara í veg fyrir
þá og sporna við því, að þeir
slyppu.
Akkerum var létt í skyndi og
vélin síðan látin taka á því, sem
hún átti til. Það var orðið bjart
af degi, veður hlýtt og stillt og
sjórinn sléttur. Úti á firðinum
var fjöldi skipa. Rússamir
reyndu að hraða sér að draga
næturnar, og íslenzku skipin
voru á kreiki í kringum þau
rússnesku. Nótin flæktist saman
hjá einum Rússanum, en annar
kom aðvífandi, setti dráttartaug
í nótina hjá félaga sínum og
reyndi að draga hana í sundur
með afli vélarinnar. Skipstjóri
frá Siglufirði var þarna mjög
nærri á skipi sínu, og tók hann
mynd af þessari hjálparstarf-
semi.
Varðbáturinn nálgaðist óðum
skipaþvöguna, og þá er hann
var kominn að henni, rýmdu
íslenzku skipin fyrir honum.
Brátt kom hann þar að, sem
eitt rússneska skipið var að
draga inn nót sína. Það hét
Zenil, og einkennisstafir þess
voru PC 11. Þegar Faxaborgin
var að koma að þessu skipi,
mældu skipherra og fyrsti stýri-
maður stað þess, og mældist það
1.3 sjómílur innan við landhelg-