Heima er bezt - 01.09.1955, Blaðsíða 21

Nr. 9
Heima er bezt'
277
islínuna. Rennt var fram með
hlið skipsins, og annar stýri-
maður varðbátsins og einn há-
setinn stukku yfir í höfuðböndin
á framsiglunni. Hafði annar
stýrimaður skammbyssu að
vopni.
Faxaborgin hélt áfram á
fullri ferð og stefndi i veg fyrir
annað skip þeirra Rússanna.
hað hét Tuman og var merkt
PC 8. Þetta skip hafði þegar
náð inn nótinni og stefndi nú
á fullri ferð til hafs. Jóhann
Andrésson stóð við fallbyssuna,
og var skotið púðurskoti á Tu-
man. En skipstjórinn lét sér
ekki segjast. Aftur var skotið
púðri, en árangurslaust. Þarna
var svo margt af skipum, að
nokkur áhætta var að skjóta
kúluskoti á sökudólginn, en
skipherrann treysti vel skytt-
unni og þótti hart að láta Rúss-
ann undan draga. Hann skipaði
því að skjóta kúlu. Jóhann mið-
aði, og kúlan kom niður fimm
sex metrum fyrir framan stefni
Tumans og þeytti upp háum
vatnsstrók. Þetta var sannar-
lega vel skotið. Og Rússinn nam
þegar staðar.
Varðbátnum var rennt upp að
hliðinni á Tuman, og því næst
mælt, hvar hann væri staddur.
Mælingarnar sýndú, að hann
var eina sjómílu innan við
fiskveiðatakmörkin. Fyrsti stýri-
maður stökk því næst yfir í
skipið, ásamt tveimur hásetum.
Var annar þeirra Jóhann And-
résson, og var hann vopnaður
þeim eina riffli, sem til var í
vopnabirgðum þessa islenzka
varðskips, en birgðirnar voru,
auk riffilsins, tvær skammbyss-
ur, og önnur þeirra var nú í
höndum annars stýrimanns, en
hin var hvergi finnanleg.
Skipstjórinn á Tuman var
frekar ungur maður. Hann kunni
ekki ensku, en fyrsti stýrimaður
á varðskipinu gerði honum skilj -
anlegt með blýantsteikningum
og bendingum, að hann hefði
brotið landhelgislögin. Þá
krafðist hann þess, einnig með
táknum og bendingum, að skip-
stjóri afhenti honum skjöl skips-
ins. Skipstjóranum varð mikið
um, en þá er stýrimaður hafði
gert honum skiljanlegt, að ann-
ar rússneskur skipstjóri væri
undir sömu sök seldur og vörður
verið settur í skip hans, var auð-
sætt, að honum hægðist mjög
mikið, og sótti hann skipsskjöl-
in í skyndi og afhenti þau. Stýri-
maður fór síðan yfir í varðbát-
inn og hafði fyrsta stýrimann
af Tuman með sér sem gisl, en
skildi eftir hásetana, vopnaða
rifflinum.
Enn var varðbáturinn knúinn
áfram eins hratt og unt var og
stefnt að þriðja rússneska veiði-
skipinu. Þegar Faxaborgin skreið
fram með hliðinni á því, var
skipshöfnin að ljúka við að
tæma nótina. Þetta skip hét
Wolna, og voru einkennisbók-
stafirnir PC 4. Mælingar sýndu,
að skipið var einn þriðja úr sjó-
mílu innan við landhelgislínu.
Fyrsti stýrimaður varðskipsins
fór vopnlaus yfir til Rússanna,
þar eð skammbyssan, sem til
átti að vera, hafði ekki ennþá
komið í leitirnar. Hann hitti
skipstjórann, geðþekkan og
stillilegan mann, og skýrði fyrir
honum með teikningum og
handapati, að hann væri sekur
um landhelgisbrot, samkvæmt
mælingum yfirmanna varðbáts-
ins. Skipstjóri sótti sjókort, sem
var ærið blakkt og ógreinilegt,
og var auðsætt, að hann vildi
gera stýrimanni það skiljanlegt,
að hann hefði haldið landhelg-
islínuna þannig dregna, að hann
hefði talið sig utari við landhelg-
ina. Stýrimaður hristi höfuðið
og gaf í skyn á sínu táknmáli,
að hann vildi fá skipsskjölin í
sínar hendur. Skipstjórinn skildi
hann, sótti skjölin og lét þau af
hendi.
Meðan þessu fór fram, hafði
skipherrann á Faxaborg leyst
þann vanda, hverja skyldi skipa
verði íslenzkrar réttvísi á veiði-
skipinu Wolna, sem á var sextán
vaskra manna skipshöfn. Annar
stýrimaður og allir hásetarnir
voru þegar komnir á vörð, vopn-
aðir þeim tveimur byssum, sem
finnanlegar voru í Faxaborginni.
Eftir voru, auk skipherra og
fyrsta stýrimanns, vélstjórarnir
tveir og matsveinninn. Skip-
herra sá ekki annað ráð vænna
en senda tvo af þessum mönn-
um á vörð í Wolna — og það
með öllu vopnlausa. Hann orð-
aði við matsveininn, hvort hann
mundi fáanlegur til að yfirgefa
potta og pönnur og standa vörð
fyrir föðurlandið. Matsveinninn
var að Ijúka við að búa til tví-
réttaðan sunnudagsmat, sem
hann taldi hafa lánazt sérlega
vel, og var fullur bjartsýni,
sjálfstrausts og fórnarlundar.
„Velkomið, skipherra,“ sagði
hann, „að ég taki að mér að
vagta þessa rússnesku fugla.“
Þá sneri skipherra máli sínu
til vélstjóranna, og annar vél-
stjóri kvaðst fús til að taka á
sig ábyrgðina með jafn ágætum
manni og matsveinninn væri.
„Það held ég,“ sagði hann.
„Manni ætti að vera óhætt, vit-
andi fyrsta stýrimann reiðubú-
inn til að meðhöndla fallstykk-
in, ef Rússinn kynni eitthvað að
fara að steyta sig!“
Þeir bjuggu sig síðan til brott-
farar, stigu yfir á þiljur hins
rússneska veiðiskips, alvarlegir
á svip og auðsjáanlega sér fylli-
lega meðvitandi þess trúnaðar,
sem þeir urðu aðnjótandi, og
þeirrar ábyrgðar, er á þeim
hvíldi, — en fyrsti stýrimaður
fór yfir í varðbátinn og tók sem
gísl fyrsta stýrimann af Wolna.
Nú tilkynntu íslenzk veiðiskip,
að rússneska skipið Burna, ein-
kennt með stöfunum PC 14, það
hið sama og hjálpað hefði Wolna
við að draga sundur nótina,
stefndi til hafs og hyggðist
forða sér úr klóm íslenzkrar
réttvísi. Vélin í Faxaborg var
ennþá einu sinni látin taka á
öllu, sem hún hafði til, og knúði
hún skipið um lygnan sjóinn
með níu mílna hraða. Þarna var
enn margt skipa, og hefði ekki
verið alls kostar auðvelt að átta
sig á því, í fyrstu, hvar Burna
færi, ef ekki hefði siglt á eftir
henni siglfirzkt veiðiskip og
haft fána við hún. Það kom síð-
ar upp úr dúrnum, að rússnesku
skipin gátu siglt með fjórtán
mílna hraða, en skriðurinn á
Burna var ekki meiri en svo, að
brátt tók Faxaborgin að draga á
hana, og áður en langt leið, var
gerlegt að senda henni skot-
kveðjur. Var þá öll áhöfnin á
Faxaborginni sannarlega önnum
kafin. Skipherra stóð við stjórn,
fyrsti vélstjóri gætti vélarinnar,
og fyrsti stýrimaður stóð í stafni
og hlóð og skaut. Fyrst var skotið