Heima er bezt - 01.03.1957, Side 19

PÁLL BERGPÓRSSON, vehurfrœhingur:
VEÐRIÐ í
JÚLÍ 1956
-rÚLÍ er að jafnaði hlýjasti mánuðifr ársins um land
ailt. Um allt sunnanvert landið og í innsveitum
Norðurlands er hitinn þá í meðalári 11 stig á lág-
lendi eða vel það. Á Suðurlandi mun einn hlýjasti
bletturinn vera Fljótshlíðin. Ber þar margt til. Sveitin er
suðlæg og liggur vel við sól, er í töluverðri fjarlægð frá
sjó, þó ekki hátt, en auk þess skýlir Eyjafjallajökull all-
niikið fyrir austanúrfelli og greiðir ský frá sólu. Hér
mun meðallagshitinn vera allt að því 12 stig í júlí. Hlýj-
ustu sveitir norðan fjalla munu vera Eyjafjörður og
innstu sveitir Fljótsdalshéraðs, við Löginn. Þar er júlí-
hitinn í meðalári liðlega 11 stig, en hann lækkar ört,
þegar nær dregur norður- og austurströndinni, verður
aðeins 8 stig á Hornströndum og yztu annesjum Aust-
fjarða.
Þessi júlímánuður var tiltölulega hlýjastur á Suð-
austurlandi, þar náði hann meðallagi, en annars staðar
var hann í svalara lagi. Tiltölulega kaldast var um
vestanvert Norðurland, þar var hitinn meira en einu
stigi lægri en í meðalári. Það kom oft fyrir, að á
Norðausturlandi væri sól og hiti, þótt súld og þokur
legðu inn Skagafjörð og um Húnaþing. Meðalhitinn
í Reykjavík reyndist 10.7 stig, en 9.9 stig á Akureyri,
tæp 9 stig á Hólum í Hjaltadal, en 11 stig í Kirkju-
bæjarklaustri. Einna hæst mun hitinn hafa stigið á
Hólum í Hjaltadal, 25.7 stig þann 13., en margar veður-
skýrslur eru ókomnar enn, og getur hafa orðið hlýrra
annars staðar.
Úrkoman í júlí er í meðalári nokkru meiri en í júní,
en 61/2% af ársúrkomu. Yfirleitt fer úrkoma og loftraki
mjög vaxandi eftir því sem á sumarið líður. Að þessu
sinni voru rigningar í minna lagi, allt niður í helming
meðallags á Suðurlandi, en á Norðurlandi var úrkoman
víðast um meðallag. í Reykjavík mældist 21 mm, 26 á
Akureyri, 60 á Fagurhólsmýri, 35 í Flatey á Breiða-
firði og 51 í Reykjahlíð við Mývatn. Sólskinið í Reykja-
vík var 163 klst., 38 st. minna en í meðalári, og raka-
stigið í Reykjavík var til jafnaðar 81%, það er líkt
og í meðaljúlí.
Þrátt fyrir það að júlí var sumsstaðar kaldur, mátti
tíðarfarið kallast gott. Sprettan er nær allsstaðar talin
góð, sennilega víðast betri en í fyrra, þótt hitinn væri
hærri þá, og miklu hærri austan lands og norðan. Yfir-
leitt skiptust nú á þurrkar og vætur, en hvorttveggja
er svo bezt, að það komi í hæfilegum skömmtum. Einna
erfiðast mun tíðarfarið hafa verið um vestanvert Norð-
urland, þar voru þurrkleysur, en jafnframt kalt í veðri.
En óhætt er að fullyrða, að hvergi á landinu var nú
óþurrkatíð, sem líktist neitt þeim votviðrum, er dundu
yfir Suður- og Vesturlandi í júlí í fyrra. Veður var
yfirleitt gott til síldveiða, mun stilltara en á sama tíma
í fyrra, þótt það spilltist með norðanbrælu, þegar leið
að mánaðamótum.
Ég ætla að nota tækifærið og þakka þeim, sem hafa
sent mér greinagóðar upplýsingar um saltstorminn, sem
gekk yfir Vesturland þann 27. maí s. 1. og olli skemmd-
um á gróðri. Æskilegt væri þó, að fleiri vildu senda
mér línu um þennan fátíða viðburð. Utanáskrift mín
er: Veðurstofan, Reykjavík.
Nú stendur heyskapur sem hæst. Lengi hefur hann
verið mjög háður veðrinu og er enn, þótt nokkur
breyting hafi orðið á því í seinni tíð. Það hefur því
lengi þótt mikils um vert að sjá fyrir veður um slátt-
inn. Má sjá þess mörg merki í íslenzkum ritum, og
er þó vafalaust, að meiri er að gæðum sú veðurþekk-
ing, sem aldrei hefur verið á bók fest eða á lofti haldið.
Margir menn hafa verið veðurglöggir hér á landi, en
hitt er ótrúlegt, að þeir hafa treyst mikið á öll þau
hindurvitni, sem mest ber á í gömlum veðurspám.
Sannast að segja þá eru margar þeirra lítils virði. T. d.
var það ákaflega útbreidd trú, að veðráttan á ákveðn-
um dögum, merkisdögum, segði fyrir um tíðarfar á
næstunni eða jafnvel löngu seinna. Ekki virðist nokkur
skynsamleg ástæða til að taka fremur mark á þessum
dögum en öðrum. Vindarnir á hinu órólega Átlants-
hafssvæði eru óstýrilátari en svo, að þeir hagi ferð-
um sínum eftir því, hvort í Þjóðvinafélagsalmanak-
inu stendur, að þennan og þennan daginn sé Pálsmessa,
kyndilmessa, riddaradagur eða boðunardagur Maríu,
svo að eitthvað sé nefnt af merkisdögum þessum.
Dagatrúin lýsti sér mest í því, að menn héldu, að
tiltekinn tíma á eftir, viku, 18 daga, jafnvel 40 daga,
mundi viðra Iíkt og á merkisdaginn. í þessu er að vísu
örlítill sannleikur fólginn. Þótt veðráttan sé óstöðug
Heima er bezt 103.