Heima er bezt - 01.09.1957, Síða 16

hafsins. Allur þessi söfnuður virtist una lífinu prýði-
lega sem augnayndi forvitins lýðs, fullorðinna og barna.
í sambandi við náttúrugripasafnið er stjömuhvolf
(Planetarium). Tekur hver sýning þess um klukku-
stund. Fyrst er sýndur stjörnuhiminn San Francisco,
en síðar er breytt um og stjörnuhiminn sýndur norð-
ur við heimskautsbaug. Kom hann mér kunnuglega
fyrir sjónir, og lá við að mér gleymdist um hríð, að
ég væri staddur suður á Kyrrahafsströnd. Einnig vora
sýnd ýmis Ijósfyrirbrigði, svo sem rosabaugar, sól-
fylgjur og annað þess háttar.
En þótt margt sé að sjá á söfnum þessum, er garð-
urinn sjálfur þó miklu merkilegastur. Við innganginn
í hann vestur við ströndina liggur gamla „Gjöa“, heim-
skautafar Roald Amundsens. Þótti mér hún hálfein-
manaleg þarna og naumast að hún ætti heima í skjóli
pálmaviða og sýprusa. Mundi hún áreiðanlega hafa
sómt sér betur norður á Bygdö við hliðina á Fram og
Kon Tiki.
Allskyns gróður er að líta í garði þessum. Úti við
ströndina er skjólbelti af veðurbörðum sýprasum, teygja
þeir allir lim sitt undan hafáttinni og mynda einskonar
þak, sól- og saltbrunnið sjávarmegin, en iðgrænt inn
til landsins. Annars eru þarna í garðinum beinvaxnir
pálmar, hnútóttar og kræklulegar eikur, nokkurra metra
háir trjáburknar, ættaðir sunnan úr hitabelti, og blóma-
skrúð meira en nöfnum tjái að nefna. Þarna er sýnis-
horn af barrskógum Klettafjallanna, en einnig af regn-
skógum hitabeltisins, og mér liggur við að segja allt,
sem þar er á milli. Inn á milli skógarlundanna eru víð-
áttumildir grasvellir, leikvangar, vötn og tjamir, og
jafnvel lækir með fossum og flúðum. A vötnunum eru
endur og ýmsir sundfuglar, og hægt er að fá þar léða
smábáta til að sigla um þau. Fram á milli trjánna gægj-
ast fram klettahnúskar og hæðir. Hvar sem farið er
um, virðist manni, sem náttúran sé þarna ósnortin að
mestu, en einungis hafi mannshöndin hagrætt umhverf-
inu smávegis, svo að allt yrði aðgengilegt. En sann-
leikurinn er sá, að allur er garðurinn mannaverk. Upp-
runalega voru þama auðir sandhólar, vaxnir strjálum
sand- og saltjurtum, eins og enn má sjá úti við strönd-
ina. Hvergi var þarna vatn, hvergi steinn eða klettur,
hvergi tré eða blóm, nema fáeinir veðurbarðir sýprusar
úti við sjóinn. En þá var það, að maður nokkur að
nafni John Mc Laren hófst handa um að breyta sand-
hólum þessum í skemmtigarð fyrir San Franciscobúa.
Lagði hann tillögur sínar fyrir ráðamenn í borginni,
sem tóku þeim vel og hétu honum stuðningi sínum.
Byrjað var á framkvæmdum 1887. Var garðurinn allur
gerður að fyrirsögn Mc Larens, og allt flutt til hans,
jarðvegur, plönur, steinar, klettar og vatn, og í raun
og veru var skapað þarna nýtt landslag. Núna er
Golden Gate Park sannkallaður dásemdarstaður, sækja
þangað tugþúsundir manna á degi hverjum sér til
hvíldar og hressingar, en ferðamenn fyllast undmn
og aðdáun. Og umfram allt er garður þessi vitnisburð-
ur um snilligáfu og atorku höfundar síns, en hann ber
því einnig fagurt vitni, hversu gífurlegu fé og erfiði
ráðamenn ríkja og borga í Bandaríkjunum, verja til
hressingar og skemmtistaða almennings, búnum hvíldar-
og menningarauka.
A einum stað í Golden Gate Park er gamalt japanskt
sveitasetur. Hefir það nú verið innlimað í garðinn.
Allt er þar með japönsku sniði, gróður allur, tré, rann-
ar og blóm var flutt inn frá Japan, japanskir fuglar synda
þar á tjörnum. Hús öll, girðingar og brýr eru með
japönsku sniði og gert úr japönskum efnivið, og hvar-
vetna eru japönsk líkneski og alls konar fígúrur til
skrauts. Svo vel er þetta einangrað frá umhverfinu, að
mann gæti vel dreymt, að hann væri skyndilega kom-
inn til Austurlanda. Ekkert sést nema hið austræna
umhverfi. Kona sú, sem sýndi mér og Þjóðverjunum
tveimur borgina, fór með okkur inn á japanska setrið,
er við höfðum ekið um garðinn um hríð. Þar eru
framleiddar japanskar eða kínverskar veitingar. Fram-
reiðslufólkið er japanskt í þjóðarklæðum sínum, og
borðbúnaður allur japanskur. Á boðstólnum var þarna
svonefnt jasmínute, sem þykir mjög fínt, kökur og
konfekt. Mér þótti teið hálfvæmið á bragðið, og kök-
urnar minntu helzt á oblátur. Meðan við átum þarna
tók að kólna. Svöl hafræna blés utan frá sjónum og
fylgdi henni nokkur hráslagi. Mátti á því sjá, að komið
var haust. Annars er það einn kostur San Francisco,
að þar verður aldrei óþægilega heitt, fyrir því sér haf-
golan, en oft fylgir henni þoka og nokkur súld. Getur
þá stundum verið sótþoka í vestasta hluta borgarinnar,
en glaðasólskin, þegar komið er inn í miðbæ. Annar
Þjóðverjinn þurfti að komast yfir í Berkeley. Lauk
hinum fyrsta degi í San Francisco með því að aka þang-
að. Komið var að sólarlagi, er haldið var aftur til
borgarinnar. Vesturhiminn allur, en þó einkum yfir
Gullna hliðinu, logaði í rauðum og rauðgulum lit.
Er sagt að Gullna hhðið dragi nafn sitt af gullroða
sólarlagsins. En svo er fagurt sólarlag þar á Kyrrahafs-
ströndinni, að jafnvel sólarlag við Faxaflóa má vara sig í
samanburði, en þó skortir mjög hina bláu liti þar vestra.
Á leiðinni heim yfir Bay bridge voru bílamir svo þétt-
ir, að líkast var að sjá sem í rauðleita eldmóðu eða
glóandi hraunstraum, þar sem þeir sigu áfram og aftur-
ljósin bar saman. Þótti mér sú sjón furðuleg, og þó
einkum, er ég kynntist því síðar, að slíkur er straumur-
inn nær allan daginn.
Heimsókn í Californíuháskóla.
Annan daginn, sem ég dvaldist í San Francisco fór
ég í heimsókn í University of California (Califomíu-
háskóla), sem liggur í Berkeley. Er hann einn af
stærsu háskólum Bandaríkjanna, og þótt víðar sé
leitað. Stúdentar eru þar nær 30 þúsundum, en
auk heimaháskólans í Berkeley eru sjö útibú um Cali-
forníu, hið stærsta í Los Angeles. Skólinn er ríldsskóli,
og nemur fjárhagsáætlun hans 5 milljónum dollara á
mánuði hverjum. Má nokkuð marka af því stærð stofn-
unarinnar. „Campusinn“ í Berkeley liggur mjög fagur-
lega í brekkunum upp frá flóanum, og blasir vel við
304 Heima er bezt