Heima er bezt - 01.12.1957, Page 8

20. september 1879
UR
DAGBÓK
1 greininni um Möðruvallakirkju hér í blaðinu getur höfund-
ur þess, að Akureyrarblaðið Norðanfari minnist ekki á kirkju-
bygginguna né vígslu hennar. Ritstjóri Norðanfara var þá Björn
Jónsson hinn eldri, sem var einn af fyrstu íslenzkum blaðamönn-
um og merkismaður í hvívetna. Eftir Björn eru til dagbækur um
20 ára skeið. Er þar getið margra hluta úr daglegu lífi hans og
allmerk heimild eru þær um daglegt líf á Akureyri á seinni hluta
19. ald.ar. Brot það, er hér fer á eftir, skrifaði ég upp fyrir nokkr-
um árum ásamt ýmsu fleira úr dagbókum Björns. Enda þótt liðin
séu þá 12 ár frá því að Möðruvallakirkja var reist, virðist sem
hann sé að skoða hana nú í fyrsta sinn, og hefur hann flest á horn-
um sér um hana og staðinn. Nýja húsið, sem á er minnzt, er senni-
lega skólahúsið, sem þá hefur verið í smíðum, en skólahald hófst
á Möðruvöllum haustið 1880. — St. Std.
BJÖRNS JÓNSSONAR
Re i ð ég út að Möðravöllum, til að skoða nýja
húsið og fornar stöðvar (Björn bjó á Möðru-
völlum 1826—27 og 1829—35). Húsið er reisu-
legt og vandað að allri byggingu utan og innan.
Bærinn er orðinn mesti ræfill og túnið í niðurníðslu.
Sumt af því, er byggt var, er ég átti þar heima, sést varla
eftir af, nema aurmál og grasi vaxnar tóttir. Aftur er
nú búið að koma vatni úr kílnum upp á mikinn hluta
af Hólmanum, sem stíflað er hér og þar af fyrir-
hleðslugörðum. í sumar hafði Jónas fengið 320 hesta
af túninu.
Kirkjan má heita sæmilega falleg, með lofti fram í
kirkju, og til hliða dálítið inneftir. Hvelfingin er þannig
löguð, að þiljað er innan á sperrur og skammbita, máluð
blá og alsett gylltum gipsstjörnum, svo að líklega sam-
tals nema þúsundum. Utan er kirkjan hvít upp að þaki,
en það svart. Hirðing hennar hið ytra kvað vera lak-
leg. Prédikunarstóllinn er sem gafllaus kassi og vantaði
í aðra hliðina, stæði á öðrum endanum, tjaldaður í kring
lérefti. Rauð tjöld eru fyrir báðum austurhornum kórs-
ins, eins og hér var í kirkjunni. Grindaverkið kringum
grafreit amtmannsfólksins og hina helztu elztu leg-
steina að verða mjög hrörlegt og brotið og af sér
gengið, einkum á austurhliðinni. Tveir af elztu leg-
steinunum yfir Schevingunum. Grindverkið kringum
leiði amtmanns Gríms farið að bila og skekkjast, og
úr því brotnir rimlar. Leiði ætt- og tengdamanna minna
eru orðin slétt við jörðina og sum ekki grasi vaxin,
• heldur moldar- og malardrifin. Kirkjugarðurinn er úr
grjóti á þrjá vegu, en úr timbri á vesturhlið. Grinda
hjallurinn, sem stóð norðaustur á hlaðinu, er aðeins
sjáanleg tótt hans, grasi vaxin. Kirkjugarðurinn færður
mikið inn að norðan, en stækkaður suður, svo að nú
er hann að mestu jafn á alla vegu. Legsteinn sr. Jóns
lærða, sem stendur vestur af kirkjunni, hafði brotnað
eða úr öðru horninu á honum, þá er kirkjan brann, og
turn hennar hrundi vestur, sem ekki hefur verið lag-
fært enn. Mætti þó líma saman með sementi, að því
leyti, sem enn er óglatað af brotunum. Yfirhöfuð ætti
kirkjuhaldarinn, Daníelsen, að hafa gætur á öllu, sem
kirkjunni og henni er tilheyrandi en af sér gengið, þarf
endurbóta.
Kom að Lóni, hvar við dvöldum stundarkorn og
veitt mjólk, kaffi og pönnukökur. Öll var þar umgengni
sem fyrri þrifaleg, en allt vottaði, er að viðhaldi veit
í afturför, og húsin, sem eru af timbri, skinin og hvít
af bráðleysi.
Þá við fórum frá Lóni var riðið mikinn, enda eru
vegimir víða ágætir, og þeir lagðir víða á haganlegri
stöðum, en þeir vora áður, með brúm og brúargörðum,
er 3 samsíða menn geta riðið eftir á sumum köflum.
Aftur er forvaðinn fyrir sunnan og neðan Skjaldarvík
sami og þá hann var skapaður, og geta því klyfjar á
hestum og enda menn beðið af honum skemmdir og
tjón, Einnig eru Gleráreyrar óruddar, og allur þjóð-
vegurinn frá Lóni og inn fyrir Dagverðareyri óvið-
gerður, nema á stöku stað brúarspottar.
392 Heima er bezt