Heima er bezt - 01.03.1958, Side 21

gleyma ræktunarskurðum, með lélegar, mjóar brýr.
Heyakstur að hlöðum, einkum [>ar sem dyr hlöðunnar
eða baggagatið er hátt frá jörðu, er mjög hættulegur.
Þar [>arf vakandi varúr, og engu má skeika í akstrinum.
Enginn ætti að leyfa yngri börnum en 12—15 ára að
snerta dráttarvél, og nú er um það rætt að binda akst-
ursleyfi dráttarvéla við 15 ára aldur.
Þetta vandamál með dráttarvélarnar vekur athygli
víðar en á íslandi. Um öll Norðurlönd er t. d. sömu
sögu að segja. Slysunum fjölgar stöðugt, eftir því sem
vinnuvélar verða almennari. Flest eru slysin í ágúst og
september, þegar uppskeruvinnan stendur sem hæst.
Meðfylgjandi tvær myndir tala sínu máli. Þær eru úr
skýrslu eða riti, sem nefnist Árbók danska öryggiseftir-
litsins. Vel gætu þessar myndir hafa verið teknar á fs-
landi.
Aldrei ættu bifreiðar að standa ólokaðar í halla, nema
sett sé vel fyrir hjólin. Böm geta auðveldlega farið inn
í bílinn, stigið á „kúplinguna“ eða hreyft skiptistöngina
og sett bílinn í „hlutlaust“, og rennur bíllinn þá sam-
stundis af stað.
Þó era dráttarvélarnar enn hættulegri, þar sem ben-
zíngjöfin er nokkuð öðruvísi stillt. — Ég hef verið sjón-
arvottur að því, að dráttarvél var gangsett á hallalausri
götu og rann áfram með allmiklum hraða. Er sú saga
þannig:
Um <;itt hundrað dráttarvélar höfðu komið til Reykja-
víkur með sama skipi. Þeim var öllum ekið á einn stað
og raðað hlið við hlið á óbyggðu svæði vestur undir
Selsvör. Hópur drengja safnaðist þama að, því að drátt-
arvélar og jeppar eru eftirlæti allra drengja. Þeir settust
í ökumannssætið og báru sig mannlega. Allt í einu rauk
ein dráttarvélin, sem stóð utast í röðinni, í gang, og fór
með talsverðum hraða á leið til sjávar. Ökumanninum
unga tókst að kasta sér af, áður en hraðinn jókst, en
dráttarvélin hélt manndaus áfram ofan í fjöru og valt
þar um í fjörugrjótinu. — Var þá settur lögregluvörður
við dráttarvélarnar.
Umferðavika í Svíþjóð
Sumarið 1946 var ég í júnímánuði staddur í Stokk-
hólmi. Ég hitti þar svo á, að þá stóð yfir svokölluð um-
ferðavika, er ég held að haldin hafi verið sömu vikuna
um allt landið. Þá viku var allt gert, sem mönnum gat
hugsazt, til að minna alla á að varast hætturnar — forð-
ast slysin.
Fyrsta daginn, sem ég gekk um göturnar, kom mér
margt sérkennilega fyrir sjónir. Margt af því snerti um-
ferðavikuna. — f svo stórri borg sem Stokkhólmur er,
verða mörg umferðarslys daglega, og oft dauðaslys. Á
alla staði á götunum, þar sem árekstrar höfðu átt sér
stað nýlega og valdið dauðaslysum, voru málaðar eða
krítaðar hrollvekjandi myndir, svo sem hauskúpur og
önnur mannabein, til viðvörunar bifreiðastjórum. Á
næsta götuhorni stóðu svo fagrar pappamyndir af fal-
legum, Ijóshærðum börnum, sem leiddust. Undir mynd-
unum stóð þessi setning með stóru letri:
„Bifreiðastjórar! Munið eftir okkur.“
Óvarlega ekið.
Víða voru áletranir á áberandi stöðum, þar sem börn
og fullorðnir voru áminnt um að fylgja umferðarregl-
unum. Og á leikvöllum skólanna voru börnin æfð í um-
ferðarreglum.
Þessa viku kom ég líka í skóla í Vermalandi. Ég kom
inn í skólann í kennslustund kl. 10. Þá var kennarinn
að ræða um slysahættu og umferðarreglur. Hann hélt
áfram að kenna, þótt aðkomumennirnir kæmu inn. Og
hann sagði margt athyglisvert. Börnin hlustuðu af á-
huga.
Þessi skóli stóð skammt frá borginni Arvika. Vegur-
inn til skólans lá utan í skógivaxinni hæð og var mjög
krókóttur og seinfarinn.
Kennarinn sagði meðal annars þetta við börnin:
„Vegurinn hérna út að skólanum er gamall og illa
lagður. Þó man ég ekki eftir neinu alvarlegu slvsi á
þessari leið síðustu tvo áratugina.-En nú er verið að
leggja hérna út að skólanum breiðan og beinan veg. Nú
má búast við slysunum.“
Það er hart að verða að viðurkenna það, að kennar-
inn hafði lög að mæla. Hraðinn veldur flestum dauða-
slysum.
Síðan lagði kennarinn nemendum sínum mörg heil-
ræði í sambandi við umferðina. Hann sagði meðal ann-
ars þetta: „Gætið þess að ganga ætíð á móti umferð-
inni. Þá horfizt þið í augu við bifreiðarstjórann. Ef þið
gangið á vegum úti í myrkri í dökkum fötum, þá haldið
á hvítum vasaklút í hendinni eða bindið hann um annan
handlegginn.“
Margt sagði hann fleira, og börnin hlustuðu með at-
hygli.
Nú hafa verið haldnar umferðavikur í Reykjavík og
ef til vill víðar hérlendis, og mikið er gert að því í skól-
unum að kenna börnunum umferðarreglur og æfa þau
í þeim. — En árið 1946 var það ekki skipulagt í sam-
bandi við skóla á íslandi.
Vonandi verður uppvaxandi æskulýður betur undir
búinn í því að forðast slysin og varast hætturnar en
eldri kynslóðin, sem minna kynntist vélunum á sínum
æskudögum.
Heima er bezt 95