Heima er bezt - 01.10.1958, Qupperneq 23

stendur, 48 sek., og varð fjórði. Svona mætti halda
áfram, flestir íslenzku keppendanna komust í úrslit, en
þeir voru tíu.
íslendingum gekk ekki eins vel í Bern, en þar var
Evrópumótið háð 1954. Mikið mannfall varð í hópi
íslenzkra frjálsíþróttamanna árin eftir 1952 og ekki
hafði tekist að fylla í skörðin á þessu stigi málsins. Eng-
inn íslendinganna komst í sex manna úrslitin í Bern, en
þar kepptu annars ungir og efnilegir menn. Meðal þeirra
var Vilhjálmur Einarsson.
Núna í ágústmánuði 1958 var röðin komin að Svíum
að halda Evrópumeistaramótið. Það er skammt stórra
högga í milli hjá Svíum. Fyrr í sumar var þeim falin
framkvæmd úrslitakeppni heimsmeistarakeppninnar í
knattspyrnu, sem tókst mjög vel og sænskir áhorfendur
voru varla komnir til jarðarinnar aftur vegna spenn-
andi átaka, þar sem sænska landsliðið átti hlut að. En
Evrópumeistaramótinu var ekki í kot vísað, Svíar eru
þekktir fyrir það að standa fremstir í flokki þeirra sem
kunna tökin á því að halda skemmtileg og vel skipulögð
frjálsíþróttamót. Mesta verkefni sem Svíar hafa til þessa
fengið til úrlausnar á þessu sviði er framkvæmd Olym-
píuleikanna 1912, sem tókst með slíkum ágætum, að í
áratugi voru leikarnir 1912, hvað framkvæmd snerti,
fyrirmynd, sem aðrir reyndu að stæla og var árangur
misjafn. Það var ekki fyrr en 1936, er Olympíuleikarn-
ir voru haldnir í Berlín, að farið var framúr Svíum
hvað þetta snertir, og enn telja kunnugir, að Stokk-
hólmsleikarnir komi næst Berlínarleikunum hvað glæsi-
legar framkvæmdir snertir — og þó, ef miðað er við all-
ar aðstæður og óhjákvæmilegar framfarir á öllum svið-
um, vilja sumir telja Stokkhólmsleikana framar öllum
öðrum.
Og Evrópumeistaramótið var háð í hinum víðfræga
og fagra, 46 ára gamla Olympíuleikvangi, Stockholms
Stadion við Valhallavágen. Leikvangurinn er hreint
meistaraverk, gerður af hinum fræga sænska bygginga-
meistara, Torben Grut, sem var listamaður á sínu sviði.
Leikvangurinn er talinn sígilt listaverk og hefur verið
talinn fegursti leikvangur í heimi. Sérfræðingar víða
um lönd hafa talað um leikvanginn sem „Mekka frjáls-
íþróttanna“. Brautir leikvangsins voru lengi taldar þær
beztu. fþróttamenn hvaðanæva að hafa gert sínar píla-
grímsferðir til Svíþjóðar til að fá tækifæri til að keppa
á leikvanginum, þar hafa heimsmetin fokið um marga
áratugi, og ný met litið dagsins ljós, og þar hefur urm-
ull af íþróttamönnum náð sínum beztu afrekum. Nú
þurfti að breyta hinum fagra leikvangi og stækka hann,
hvað útlit snertir hefur það ekki orðið til fegurðarauka,
og betri brautir eru sjálfsagt til nú orðið, svo ekki sé
talað um stærðina, mun stærrí leikvellir eru til víða um
heim, og einnig í Svíþjóð, einkum hvað snertir áhorf-
endasvæði. En eftir sem áður er leikvangurinn miðstöð
íþróttaæskunnar, áhorfendur sem sækja leikvanginn eru
taldir þeir sanngjörnustu og fróðustu, kunna að meta af-
rekin, hver sem í hlut á, þannig hefur þetta verið, og
þannig er það enn.
Svíar buðu nú fram það besta sem þeir áttu, Olym-
píuleikvanginn fræga, skóla og leikvelli, þeir hefðu líka
viljað bjóða komumönnum gott veður, en það er eins
þar og annarsstaðar, að enginn fær ráðið við náttúru-
öflin. Þegar ég kom til Stokkhólms, sunnudaginn fyrir
mótið, heilsaði borgin í fegursta sumarskrúða, glamp-
andi sólskini og hita. Borgin var öll fánum skreytt, all-
staðar, sem því var við komið, blöktu fánar hinna 26
þátttökuþjóða við hún í sólskininu. Léttklæddir íþrótta-
menn spókuðu sig á götum höfuðborgarinnar, hvar sem
farið var. Þannig var veðrið einnig daginn sem mótið
var sett og einnig daginn eftir. En þá var nóg komið af
svo góðu, veðurguðirnir sneru baki við íþróttamönnum
og áhorfendum, næstu daga var sólarlaust og kalt og
rigningarúði öðru hverju. Fimmta dag mótsins keyrði
úr hófi. Um hádegisbil gerði slíka rigningu, að orð fá
vart lýst, skýin féllu bókstaflega af himni, þeir sem
þurftu að vera undir berum himni urðu á svipstundu
holdvotir, það er of mikið að segja að þeir hafi verið
nálægt drukknun, en óhætt er að fullyrða að margur
hafi sopið hveljur. Við félagarnir þrír, sem þarna vor-
um til fréttaöflunar, brugðum okkur úr sætum okkar
rétt fyrir hádegið til að fá okkur matarbita í matsal
blaðanna, sem var í 150 til 200 metra fjarlægð frá leik-
vanginum. Dimmt var í lofti, en þurrt, og við vorum
allir jafn vitibornir og fórum hlífðarfatalausir til snæð-
ingsins. Þetta átti eftir að verða okkur dýrt, einkum þó
útvarpsmanninum, á meðan við borðuðum byrjuðu
ósköpin, og er við snerum aftur til leikvangsins voru
hamfarir rigningarinnar slíkar, að ekki var á okkur þurr
þráður, er við komum aftur til sæta okkar. Þannig mátt-
um við sitja til kvölds. Afleiðing: Útvarpsmaðurinn svo
til raddlaus tveim dögum síðar (sá mátti við því!).
Þannig var veðrið allt til kvölds, síðasta daginn rigndi
ekki mikið, en kuldinn hélst.
Þetta voru nú hugleiðingar um veðrið. Það er víst
ekki seinna vænna að fara að snúa sér að íþróttunum.
Eins og ég gat um áður, voru 9 íslenzkir íþróttamenn
meðal þátttakenda á Evrópumótinu: Flilmar Þorbjöms-
son, spretthlaupari, Svavar Markússon, millivegalengd-
ir. Heiðar Georgsson og Valbjörn Þorláksson, stangar-
stökk, Björgvin Hólm og Pétur Rögnvaldsson, tugþraut,
Hallgrimur Jónsson, kringlukast, Gunnar Huseby,
kúluvarp og Vilhjálmur Einarsson, þrístökk. Tíundi
keppandinn, sem valinn var til fararinnar, Kristleifur
Guðbjörnsson, þakkaði gott boð og fór hvergi, mun
hafa talið að hann ætti lítið erindi til mótsins.
Ég mun nú rekja gang mótsins frá degi til dags í mjög
stórum dráttum, ef nákvæmlega væri farið í hlutina, er
ég hræddur um að lítið annað efni kæmist að í þessu
hefti.
Þriðjudagur 19. ágiíst.
Setning Evrópumótsins fór fram með sama hætti og
tíðkast hefur. Þátttakendur gengu inn á völlinn undir
þjóðfánum, Belgíumenn fóru fyrstir, þá rak hver þjóð-
in aðra og gengu þær inn í þeirri röð sem stafrófið
skipaði þeim miðað við nöfn landanna á sænsku. ís-
Heima er bezt 349