Heima er bezt - 01.09.1959, Blaðsíða 13

bátunum voru menn með stuðpúða og stjaka, viðbúnir
ef næsti bátur yrði of nærgöngull. Þá var betra að vél
bátsins hikaði ekki í gangi eða stöðvaðist. Henti það,
hlutu næstu bátar að lenda á hinum bilaða og gat þá
ekkert forðað, hvorki stjórnkænska skipstjórans og lip-
urð eða stuðpúðar og stjakar, broti, jafnvel á fleiri
bátum en þeim eina, sem bilaði. Hættast var gangtreg-
um bátum að verða fyrir, ef þeir lentu framarlega í
flotanum. Þeir stærri og gangfrekari ráku á eftir. Var
engu líkara en þar geystust frískir og óstýrilátir ung-
hestar, sem reiðmennirnir hefðu lítt taumhald á eða
ekkert. Já, það var augnayndi Eyverja að sjá bátaflot-
ann leggja úr höfn í róður, sjón, sem ekki gleymdist
skjótlega.
Nú er þetta á annan hátt, síðan bátaflotinn má fara
út á Ytri-höfnina og bíða þar burtfararmerkisins. Það
er nú gefið með rafmagnsljósi frá landi og ber vel yfir.
Á þeim árum, sem hér um ræðir og vertíðina 1928,
voru flestir bátar óraflýstir. Einstaka höfðu þó einn
rafgeymi og frá honum eitt eða tvö ljós. Þóttu þetta
miklar gersemar, sem alltof fáir bátar voru aðnjótandi.
Rafgeymar þessir eyddust fljótt að innihaldi og voru
þess vegna sparaðir til notkunar. Þeir fengust hlaðnir
á rafstöð bæjarins og höfðu starfsmenn hennar ekki svo
lítil aukastörf þeirra vegna. En þeir þekktu þörfina fyr-
ir gott ljós á sjónum og létu aukavinnu sína í té af fús-
um vilja og endurgjaldslaust. Það voru þeir Dalabræð-
ur, Sveinbjörn, rafstöðvarstjóri, Vilhjálmur og Hjálmar
Jónssynir ásamt Oddgeiri Þórarinssyni.
Slík raflýsing var mikil þægindi, öryggi og framför
frá kerta og olíuluktunum, sem mjög erfitt var að láta
lifa ljós á í illviðrum, roki og sjógangi.
Morguninn þann 11. febrúar 1928 var SA-kaldi í
Eyjum, sennilega um 5 vindstig á nútíma mælikvarða.
Formenn lögðu að venju leið sína að glugga Söluturns-
ins við Strandveg, til athugunar á síðustu veðurfregnum
veðurstofunnar. I glugganum var ekkert rautt storm-
skeyti og Barografinn strikaði pappírinn nokkurn veg-
inn jafnt en þó aðeins niður á við. Allir formenn fóru
þess vegna óhikað í róður og héldu til yztu fiskimiða
er þá voru sótt á línuveiðum. Það voru fiskimiðin suð-
ur og vestur af „Súlnaskeri“, „Geirfuglaskeri“ og nokk-
MbIHansina VE 200.
Heimaey, að vestan, Hamarinn. Til vinstri sést eyjan Brand-
ur og A Isey.
uð vestur fyrir „Einidrang“. Byrjuðu flestir bátarnir
ferð sína suður með „Urðunum“, þ. e. austurströnd
Heimaeyjar, og hafa sennilega flestir ætlað sér suður og
vestur fyrir nefndar úteyjar. Einstaka bátur hélt þó
norður fyrir „Klettinn“, þ. e. Yzta-klett — Heimaklett
— Eiðið og vestur fyrir „Einidrang“ og var það venju-
leg leið á þau fiskimið.
Eins og aðrir bátarnir fór mb. „Hansína“ VE 200 í
róður þessa nótt. Bátur þessi var 12 tonn að stærð,
traustur og góður súðbyrðingur. Formaður á bátnum
var Eyjólfur Gíslason frá Eystri-Búastöðum, Eyjólfs-
sonar. Eru þeir feðgar kunnir Eyjamenn frá fiskveið-
um og fjallaferðum.
Eyjólfur hélt langt vestur fyrir „Hryggi“, sem kall-
að er, þ. e. í útsuður. Vesturferðin gekk að óskum og
ekkert sérlegt kom fyrir. Þar var svo línan lögð. Voru
það 12 bjóð 6 strengja, sem var almenn línulengd í
þann tíma framan af vertíð. Venjulegur lagningstími
hennar var einn til einn tími og 20 mínútur. Þegar nú
lagningu línunnar var lokið, var þegar kominn þunga
vindur af SA og töluverð sjókvika. Dimmt var til lofts
og sýnilegt að stormur var í aðsigi. Línan var þess vegna
ekki látin liggja lengur en 30 mínútur eða rétt á meðan
verið var að hita kaffi og drekka það í flýti, en þá farið
að draga hana. Var strax sæmilegur fiskreitingur á
henni og hélzt það alljafnt. Fengu þeir alls 505 þorska
og töluvert af ýsu og smáfiski, sem ekki var talið. Fimm
sinnum slitnaði línan í drættinum, svo honum var ekki
lokið fyrr en klukkan hálffjögur eftir hádegi.
Þá var kominn rokstormur af SA með slyddubyl.
Gerðu þeir þá sjóklárt. Allt lauslegt, sem út gat tekið,
var látið niður í lestina svo sem línubelgirnir með
ávöfðum bólfærum eins og þá tíðkaðist. Ekki var þá
siður að hafa segl yfir lestarlúkunni, en hins vegar
skálkar viðhafðir og notaðir í slæmu veðri.
Var nú tekin stefna til lands og stýrt í austur. Hvergi
sá til kennileita en öll landsýn horfin í bylsortann. Um
kl. 4 fór björgunarskipið „Þór“ (elzti Þór) fram hjá
Hansínu. Hafði hann tvö flögg í lóðréttri línu uppi
milli mastra, er gaf til kynna að veðurstofan spáði ill-
viðri. Hjá mb. „Hansínu“ var allt í bezta lagi, svo Þór
Heima er bezt 305