Heima er bezt - 01.10.1961, Qupperneq 15

ári niður í 4 prósent, og hafi hann farið minnkandi síð-
an. Þessi álitsgerð reið baggamuninn. Má vafalaust
þakka dr. Haalland, að jákvæður árangur náðist í þessu
mikla velferðarmáli Eyjamanna.
Stjórnin hófst nú handa um stofnun fæðingarheimilis
í Eyjum. Fyrst var ráðgert að kaupa timburhús í Eyj-
unum fyrir 600 ríkisdali, og skyldi þar vera bústaður
læknis og ljósmóður ásamt góðu húsrúmi fyrir 3 sæng-
urkonur. Ekkert slíkt hús var þá tiltækilegt í Eyjum.
Varð stjórnin þá að leita annarra ráða. Fyrst ætlaði hún
að leggja fram 4000 ríkisdali til að byggja nýtt hús, en
guggnaði á því, er til kastanna kom, en fól lækni og
sýslumanni að ráða fram úr því á sem hagkvæmastan
hátt.
Árið 1847 var enn nýr læknir sendur til Eyja. Hét
hann P. A. Schleisner,1) var hann frá almenna sjúkra-
húsinu í Kaupmannahöfn, og sendur hingað til lands
1) P. A. Schleisner dvaldist hér á landi í tvö ár. Sumarið
1847 ferðaðist hann um Norður- og Austurland, en sumarið
1848 um Suður- og Vesturland allt norður á Barðaströnd.
Hann samdi allmikla bók um ferðir sínar og rannsóknir hér
á landi. Heitir hún Island undersögt fra et lagevidenskabe-
ligt Synspunkt, Kbhavn 1851. Þrjá fyrstu kafla bókarinnar
gaf hann út sem sérstaka ritgerð undir nafninu: Forsög til
en Nosographie af Island, Kbhavn 1849. Hlaut hann doktors-
nafnbót fyrir hana við Hafnarháskóla. Þorvaldur Thorodd-
sen segir um bók Schleisners. „í henni er mjög mikill fróð-
leikur, eigi aðeins um sjúkdóma og heilsufar, heldur einnig
um margt annað, einkum um lifnaðarhætti íbúanna.............
er hún enn hin ítarlegasta bók á dönsku um lifnaðarhætti
íslendinga á 19. öld og hefur töluvert sögulegt gildi.“ — Std.
að ráðum og tilstilli Levys prófessors. Auk þess sem
hann skyldi taka upp baráttuna við ginklofann í Vest-
mannaeyjum, var honum falið að ferðast um landið og
kynna sér heilbrigðisástand landsmanna yfirleitt. En
einkum hafði hann þó fyrirmæli um að rannsaka til
hlítar allt, er við kom ginklofanum og heilbrigðis-
ástandinu í Vestmannaeyjum, skyldi hann leitast við að
finna orsök veikinnar, rannsaka í því skyni lifnaðar-
hætti Eyjabúa, híbýli þeirra, klæðnað, mataræði o. s.
frv., en einkum þó alla meðferð ungbarna um og eftir
fæðingu.
Schleisner kom til Vestmannaeyja 2. júlí 1847. Hóf
hann starf sitt með því að leigja bráðabirgðahúsnæði
fyrir fæðingarheimilið í „Danska Garði“. Á meðan ver-
ið var að lagfæra það og búa það undir móttöku sæng-
urkvenna, fór hann í ferðalag um meginlandið, en kom
aftur til Eyja 20. september. Hófst þá starfsemi hans
og fæðingarheimilisins, sem í daglegu tali var kallað
„Stiftelsen11 og var rekið til júníloka 1848.
Eftir heimkomu sína til Danmerkur »af Schleisner
dönsku heilbrigðisstjórninni skýrslu um þennan land-
læga barnasjúkdóm í Vestmannaeyjum. Hann ber
latneska heitið Trismus neonatorum (ginklofi eða stíf-
krampi). Skýrsla þessi er prentuð í bók eftir Dr. med.
Julius Thomsen, sem heitir: Úber Krankheiten und
Krankheitsverhdltnisse auf Island und der Faroer lnseln.
I skýrslu þessari segir svo:
„Eftir komu mína til Vestmannaeyja, 2. júlí 1847,
fór ég strax til yfirvaldanna og samkv. hinum kgl. úr-
skurði var leigt hæfilegt húsnæði fyrir fæðingarstofn-
unina, sem í öllu tilliti var heppilegt til þessa og nægi-
Mynd frá 1880
úr Eyjum.
Mjög lik þessu
hafa íbúðar-
hús manna
verið hér i
Eyjum á
seinni árum
ginklofaveik-
innar. Fyrir
miðju er Godt-
haabsverzlun,
en til vinstri
sér Ömbuhjall,
Helgalijall og
Grimshjall.
Til hagri er
Pétursborg,
Jórnsborg og
Nöjsomhed.
Heima er bezt 343