Heima er bezt - 01.02.1965, Side 15

una við Sesseljuvík, þar sem útræði og tjaldstaður þeirra
Húsafellsmanna er.
Við reisum tjald okkar í skyndi, grípum einhvern
smábita í okkur og nú er tveggja stunda hvíld.
Morguninn við Arnarvatn er ein þessara stunda á
öræfum, sem seint gleymast, og hvergi finnast nema í
öræfum Islands, sambland af fegurð og andstæðum.
Norðurundan skóf upp kolsvarta hríðarklakka, en til
suðurs var glaðasólskin, sem stafaði á spegilslétt vötn
og tjarnir. Við Ingvi göngum upp á hæðirnar, til að
fá yfirsýn um landið og leggja áætlanir um ferðir kom-
andi daga, Kristleifur fer að vitja neta sinna, en Björn
tekur að fikta með silungastöng út með vatninu.
Að liðnu hádegi erum við ferðbúnir að nýju. Élja-
bakkarnir úr norðri eru nú komnir ískyggilega nærri,
en samt stafar enn sól á Arnarvatn, þegar það hverfur
okkur sýn. Það er tekið að hvína ískyggilega í brúnum
Eiríksjökuls, og þokukúfar þjóta um skalla hans. Það
er rétt tekið að halla suður af Svartarhæð, þegar hríð-
in skellur yfir. Norðanhríð að nýliðinni Jónsmessu,
frostvæg að vísu, en með drjúgri fannkomu. Heimferð-
in er því harðla ólík norðurferðinni í skini nætursól-
arinnar. Krap og snjór í götuslóðunum tefur ferðina.
Hvað eftir annað verðum við að ýta á jeppann, til þess
að koma honum yfir verstu höftin, og það eru þreyttir
menn, sem koma um kvöldið niður að Húsafelli, en
þreytan gleymist skjótt. Heiðarnar hafa heillað okkur
einu sinni enn, þrátt fyrir duttlunga veðursins, og
skammt er nú til þess, að ný ferð verði hafin.
Amarvatnsheiði að nýju. Fyrsta bækistöð okkar er í
Vopnalág, sem er grasi gróin laut, er liggur í löngum
sveig í jaðri Hallmundarhrauns uppi undir Þorvalds-
hálsi. Lágin er sýnilega gamall árfarvegur, Norðlinga-
fljót, eða kvísl úr því hefur einhvern tíma runnið þarna.
Nú er Vopnalág vingjarnlegur og skjólgóður áfanga-
staður. Annars er hún tekin að spillast síðan bílaferðir
hófust um þessar slóðir. Ekið er eftir henni endilangri,
enda sléttasti kaflinn á löngu svæði. En fjallagróðurinn
er viðkvæmur og þolir ekki mikið hnjask. Flag er því
tekið að myndast eftir endilangri láginni.
Hér í Vopnalág hefur verið áfanga- og áningarstaður
síðan í fornöld. Vegurinn norðan úr Húnaþingi og
Skagafirði liggur hér um. Hér hafa menn riðið um í
ferðum til Alþingis. Skyggnt auga kynni vafalítið að
sjá óslitna flokka á ferð aftan frá söguöld og til vorra
daga. Menn í Alþingisreið, herflokka, friðsamt og illa
búið kaupafólk, langar skreiðarlestir, glaða skólasveina,
og hver veit hvað. Allir hafa þessir hópar áð í Vopna-
lág, og oft hafa þar vissulega verið stórar tjaldborgir.
Stundum kátt á hjalla, en oft hefur líka uggur og ótti
verið með í ferðum. Og hvað mundi Jón biskup Ara-
son hafa hugsað, er hann reið hér um sumarið sáma og
Ögmundur starfsbróðir hans var höndum tekinn. Senni-
lega hefur þá verið þungt yfir Hólakarlinum. En þegar
Grasaskoðun.
hina sönnu sögn þrýtur, sækir þjóðsagan á hugann.
Hér í Vopnalág segir hún, að HeÍlismenn hafi hvílt sig
og haft náttstað að lokinni smalamennsku um heiðarn-
ar. Hefur þeim þótt þar bjartari náttstaður en í hellin-
um Surt. Óg hér voru þeir sviknir og felldir. Hér kvað
við hrópið: „Varaðu þig Valnastakkur, fallinn er hann
Fjögramaki“. Við, sem liggjum hér nú, erum vissulega
engir Fjögramakar, þótt strákarnir séu röskir og láti
sér ekki smámuni fyrir brjósti brenna, eins og betur
sézt síðar, en meiri er okkur nú þörf olíustakka og
plastúlpna en valnastakka, enda eigum við lítt sökótt
við byggðamenn, en þurfum að brynja okkur gegn
veðurduttlungum heiðanna. En á næstu grösum við
okkur er Hallmundarhraun. Vafasamt er hvort nokk-
urt íslenzkt hraun býr yfir meiri hulduheimum en það.
Á ytra borðinu er það meinleysislegt, víðast greiðfært,
mosagróið eða sums staðar sandorpið. En undir skorp-
unni leynast furðuheimar. Lengi hefur Surtshellir ver-
ið kunnur landsmönnum, en nýir hellar hafa verið að
finnast þar fram á síðustu ár, að vísu ekki eins stór-
fenglegir og Surtshellir, en ef til vill enn ævintýralegri,
þótt engar sagnir fylgi þeim. Og hver veit, hvað enn
kann að finnast. Eitt kvöldið bregðum við okkur nið-
ur í hellana. Skoðum rangala Stefánshellis og sumir
strákanna fá ekki stillt sig um að líta inn í Surtshelli á
eftir, þótt búnir séu þeir að ganga allan daginn og
komið langt fram á kvöld. Niðri í Stefánshelli hendir
það óhapp, að einn strákanna dettur á steinnybbu og
heggur svo sundur á sér hnéð, að okkur þykir ekki
annað fært en fara með hann til byggða, og koma hon-
um undir læknis hendi. Við sem fylgjum honum kom-
um ekki upp í Vopnalág fyrr en löngu eftir miðnætti.
Þá er komin hellirigning, og satt að segja vorum við
hálffegnir því, að næsta dag var ekki vinnuveður.
Dagarnir á Arnarvatnsheiði líða fyrr en varir. Frá
Vopnalág flytjum við bækistöð okkar upp í Álfta-
krók, sem liggur skammt fyrir norðan Norðlingafljót.
Þarna gisti ég eina nótt fyrir mörgum árum. Þá var
gististaðurinn gamall leitarmannaskáli úr torfi, myrkur
Heima er bezt 59