Heima er bezt - 01.02.1965, Page 24

skólastjóri í héraðsskóla, sem var í 8—10 km fjarlægð
frá barnaskólanum bauð okkur til kvöldverðar. Það
mátti því segja að lífið léki við okkur í Finnlandi.
Finnlandsförin var nú fastráðin og verð ég að segja
það eins og er, að ég hlakkaði mikið til þótt dvölin
þar væri svona takmörkuð. Eg var kominn á fætur kl.
7. — Þetta var svo norðarlega, að sól hafði varla setzt
um nóttina, og klukkan 7 var orðið hlýtt, eins og
komið væri fram undir hádegi. Við vorum ekki lengi
að ferðbúast og vorum komnir niður að tollbúðinni
nokkru fyrir klukkan átta.
Ekki sáum við neitt til bátsins og settumst við þarna
á fljótsbakkann og virtum fyrir okkur umhverfið.
Þegar við höfðum beðið þarna alllanga stund veitti
ég því athygli að stórfljótið óx svo hratt, að við urðum
að flytja okkur hærra upp. — Eg var dálítið undrandi
að sjá þetta, en námsstjórinn, sem fæddur var þarna á
bakkanum á þessari miklu móðu gat útskýrt þetta.
Fljótið er eins og fyrr segir meira en 400 km. Daginn
áður hafði verið sólskin og mikill lofthiti, svo að hlý-
viðrið lék um efstu fjallatinda, hæðir, heiðar og dali.
Upp undir landamærum Noregs, þar sem fljótið sjálft
og þverár þess áttu upptök sín, var víða hulið snjó og
hið neðra snjór í hverri lægð, þótt hæðir væru snjó-
lausar. í sólarhitanum daginn áður hafði leysingin þar
efra verið gífurleg og nú var þessi mikli vatnsflaumur
fyrst kominn niður til okkar og hélt með miklum krafti
áfram til sjávar í Helsingjabotni. Námsstjórinn sagði
mér að fljótið yxi svona fram yfir hádegi eða enn leng-
ur en þá færi aftur að Iækka í því, og svo kæmi önnur
flóðbylgja næsta morgun, ef veðrið yrði jafnhlýtt. —
Enn leið tíminn, en hvergi gátum við komið auga á
bátinn, en okkur leiddist ekkert. Veðrið var unaðslegt
og sænski námsstjórinn fræddi mig um margt frá stríðs-
árunum. En síðustu stríðsárin hafði byga'ðin Finnlands-
megin verið hersetin af Þjóðverjum og fjöldi fólks
missti kjarkinn og flýði yfir fljótið til Svíþjóðar. Þar
var það þó frjálst. Þessi mikla móða, sem við sátum
við, fór ekki algera erindisleysu niður dalinn. Hún
flutti með sér geysilega mikið af trjávið ofan úr fjalla-
skógum Svíþjóðar. Óslitinn straumur af stórum og litl-
um trjám leið niður fljótið og myndaði misjafnlega
þéttan flota bakka á milli. Ég fór að efast um að okkur
tækist að smjúga á smábát í gegnum þennan trjáflota,
því að voðinn var vís, ef endi á stórtré rækist í bát-
inn. — Mér sýndist trjáflotinn vera þéttari Finnlands-
megin og þar sá ég líka marga báta, sem voru eitthvað
að fást við tréin. Námsstjórinn sagði mér, að þeir væru
að draga þau í eins konar dilka eftir mörkum, eins og
þegar fé er dregið í réttum. í skógunum, þar sem trén
eru höggvin eru þau merkt, og síðan eru þau dregin í
dilka eftir þessum mörkum. Dilkarnir í þessu tilfelli
voru ferkantaðar stálnets- girðingar upp við landið, en
þarna beint á móti í Finnlandi var stór trjá-verksmiðja
— sögunarverksmiðja.
Enn biðum við og ekki kemur báturinn. Hann hafði
þó lofað að koma klukkan 8, en nú var hún bráðum
orðin 9. En rétt í því að klukkan var orðin níu, sáum
við lítinn bát koma fyrir hólma í ánni, sem hafði
skyggt á hann. Báturinn renndi sér langt upp á gras á
árbakkanum rétt hjá okkur. Var hann þá orðinn rétt-
um klukkutíma á eftir áætlun, eða öllu heldur tveim-
ur tímum, ef farið var eftir klukku formannsins á bátn-
um, því að hún var orðin 10. Finnar eru í tímatalinu
einum klukkutíma á undan Svíum, því að tímatal
Finna er miðað við Helsingfors, en Svía við Stokk-
hólm.
Við biðum ekki boðanna, en flýttum okkur út í bát-
inn. Vélin fór aftur í gang, og báturinn renndi sér
út á ána.
Með gætni varð að fara og skáhallt undan straumi,
og smjúga milli trjánna, sem flutu þarna fram. Eftir
rösklega 15 mínútur stigum við á land, við tollbúðina
í Finnlandi.
Tollvörðurinn talaði dálítið sænsku. Hann lítur á
passann minn, brosir hlýlega, þegar hann sér að ég er
Islendingur, og segir að ég megi fara í land úr bátn-
um, ef ég lofi að fara sömu leið yfir ána aftur í kvöld,
því að hann segist þarna vera að brjóta lög. Útlendir
menn mættu hvergi hér fara yfir til Finnlands, nema í
Haparanda, sem er umferðamiðstöð við Helsingjabotn,
þar sem Tornelfur fellur til sjávar.
Við stigum þá í land og var ég þá í fyrsta sinn á
finnskri grund, en félagi minn, sem átti heima í Over-
torne, hafði ekki komið yfir ána þarna síðan sumarið
1940, en þá kom hann snöggvast yfir sem sænskur her-
maður, eða landamæravörður, því að þá gegndi hann
herþjónustu.
Enn er sólskin og kyrrt veður. Við spyrjum til veg-
ar að skólanum, sem við ætlum að heimsækja. Það er
ekki langt að fara, og okkur er bent á skólahúsið. Fé-
lagi minn kann finnsku og talar hana nú við þá menn,
sem við hittum. Ég skil vitanlega ekki eitt einasta orð,
en sé þó á svip manna og látbragði, að margir spyrja
um, hver þessi ferðalangur sé. Tún og nýplægðir akrar
ná saman milli bæjanna og byggðin er mjög þétt.
Við týnum götunni heim að skólahúsinu og göngum
beint af augum yfir ósáinn akur. Börnin hafa raðað sér
á tröppur skólahússins. Þau yngstu fremst, en öll eru
þau með fána í höndum, syngjandi finnska ættjarðar-
söngva. Kennslukonan stendur til hliðar við hópinn og
stjórnar söngnum, og þegar við komum heilsa börnin
með fánunum.
Daginn áður, þegar börnin fréttu, að við ætluðum
að koma, settust þau öll við að mála fána á stífan pappír
og smíða litlar fánastengur. Fánarnir voru: sænskir,
finnskir og íslenzkir. Af íslenzku fánunum var jafn-
margt og af hinum báðum. Átti það víst að tákna það,
að fagna bæri íslendingnum bezt, af því að hann væri
svo langt að kominn. Oll var þessi framkoma bamanna
hátíðleg og hrífandi og börnin samtaka og glöð.
Síðan gengum við inn í skólastofuna og heilsuðum
upp á börnin. Þessi kennslukona var þarna ein með all-
stóran hóp barna. Það voru 16 börn 7—8 ára, 27 börn
68 Heima er bezt