Heima er bezt - 01.05.1978, Page 6

Mig hafði lengi dreymt um að komast út fyrir land-
steinana og landgangan í hinni þýzku hafnarborg var því
mikill atburður. Mest fannst mér til um götusteinana, sem
voru svo haglega felldir saman, og svo náttúrlega trén,
sem ég kannaðist flest við úr Snorra-Eddu.
Ég innritaðist í háskólann í Göttingen þetta haust, og
hafði aðsetur á stúdentagarði, sem heitir Nansen-Haus;
deildi þar herbergi með þjóðverja. Um jólin var ég hjá
bréfavinkonu minni þýzkri og fjölskyldu hennar í smábæ í
Westfalen. Snemma um vorið fór ég svo einn míns liðs í
mikla reisu til Italíu, og fylgdi þar fordæmi Goethe og
margra annara merkismanna. Fararefnin voru að sjálf-
sögðu lítil og því tók ég það til bragðs að fá lánað reiðhjól
hjá hollenzkum kunningja mínum. Fyrst fór ég með lest til
Feneyja, en hafði áður sent hjólið þangað. Þaðan hjólaði
ég svo sem leið liggur til Flórens, en skrapp svo þaðan
með lest til Rómar og til baka aftur, en hjólaði síðan að
mestu leyti samfellt um vesturströnd Italíu, Pósléttuna, og
norður í gegnum Sviss og Þýzkaland, til Göttingen, og
fannst ég næstum vera kominn heim þegar ég kom þang-
að.
Ég var heldur óheppinn með veður í ferðinni. Það var
oftast kalt, og stundum snjókoma þarna suður frá, og á
leiðinni yfir Appennínafjöllin var ég næstum orðinn úti, í
snjóbyl. I Róm lágu frosnar appelsínur eins og hráviði í
aldingörðunum, og fannst mér það ljót sjón.
Ég gisti jafnan á farfuglaheimilum (hostelli), sem nóg er
af á Italíu, og voru mjög ódýr, og lifði mest á brauði og
eplum. Eina nótt gisti ég á hóteli (í Feneyjum) og borðaði
þar, og held ég að það hafi kostað álíka mikið og hinn
hluti ferðarinnar. Svo dvaldi ég einnig nokkra daga á
ítölskum heimilum, sem ég hafði bréfasamband við.
Ég fékk tækifæri til að hlýða á óperuna Fa Traviata í
hinu fræga leikhúsi Teatro alla Scala í Mílanó, einnig
skoðaði ég flestar kirkjur og listasöfn, og fékk sérstakt
ráðuneytisleyfi frá Róm um að ég þyrfti ekki að borga
aðgangseyri að slíkum stöðum. Þetta var erfið ferð en
býsna skemmtileg þegar á allt var litið.
Hvað viltu segja mér af háskólalífinu í Göttingen?
Um það er nú svo sem ekki margt að segja. Göttingen er
einn þessara fornu háskólabæja i Þýzkalandi, þar sem öll
tilveran snýst að miklu leyti um háskólann. Mér fannst
bærinn fallegur og oft skemmtilegur. I gamla bæjar-
kjarnanum eru mörg eldforn og merkileg hús, sem er
yfirleitt mjög vel við haldið. M.a. er þar gömul vínstofa,
Junkernschenke, sem manni hlýtur að líða vel í jafnvel
þótt þar væri ekki neitt vín að fá.
Þessi gamli bæjarkjarni er umluktur gömlum virkis-
veggjum úr mold og grjóti, sem kallast „Wall“, og hefur
fyrir löngu verið breytt í skemmtilegasta gangveg eða
„prómenaði“, sem er umluktur linditrjám á báða vegu.
Þar var gaman að ganga með elskunni sinni (þ.e.a.s. ef
maður átti einhverja). Einnig er hluta af nærliggjandi á
veitt í gegnum borgina í skurði, sem kallaður er „Kanal“
(Kanall), og í honum er gömul vatnsmylla á einum stað. Á
torginu er eldgamalt ráðhús, og undir því frægur bjór-
kjallari, en þar fyrir framan er minnismerkið um
„Gánse-Fisel“ sem við kölluðum Gæsalísu, og er hún
vörumerki borgarinnar. Það er til siðs að nýbakaðir
doktorar kyssi Gæsalísu, en svo langt komst ég aldrei, því
ég varð ekki doktor. Annars er háskólinn einkum frægur
fyrir eðlisfræðinga og stærðfræðinga, sem þar hafa starf-
að, og má nefna t.d. Friedrich Gauss, Otto Hahn og
W.Heizenberg. Talið er að fyrsta kjarnaklofningin af
manna völdum hafi farið fram í tilraunastofu Hahns i
Göttingen, en sá atburður markaði upphaf hinnar svo-
nefndu Atómaldar.
Ég kynntist brátt öðrum íslendingum, sem þarna voru
við nám og héldu mjög hópinn a.m.k. á skemmtanasvið-
inu. Við stofnuðum svo formlegt félag, sem var nefnt
Bindindisfélag íslendinga í Neðra-Saxlandi, og kom frétt
um stofnun þess í Morgunblaðinu. Mig minnir það vera í
lögum þess að félagar mættu ekki drekka sterka drykki á
fundum, en þessi vægu bindindisákvæði voru nú samt
ekki haldin af öllum, og fljótlega var nafni félagsins
breytt.
Hvaða námsgreinar lagðir þú stund á í háskólanum?
Ég var innritaður í líffræði með grasafræði sem aðalgrein,
en við þurftum auðvitað að taka ýmsar aukagreinar, svo
sem efnafræði og eðlisfræði. Áhugi minn fyrir náttúru-
fræði var nú reyndar í lágmarki á þessum árum, eftir
menntaskóladvölina, en hins vegar hafði ég þá mikinn
áhuga fyrir sögu- og bókmenntagreinum. Helzt vildi ég
læra allt sem kennt var í skólanum, en komst brátt að raun
um að það var nokkuð mikið. Það var að heita má full-
komið akademískt frelsi í vesturþýsku háskólunum þá, og
lítið til að keppa að nema doktorspróf í einhverri fjarlægri
framtíð, og af því hafði ég engar áhyggjur. Ég stundaði
námið því heldur slælega. Á öðru misseri komst ég þó inn
í svokallað „Grosspraktikum“ í efnafræði, og stóð þar alla
daga frá morgni til kvölds yfir illa lyktandi glösum með
alls konar sulli. Það var býsna skemmtilegt (ég hef alltaf
verið veikur fyrir efnafræði). Samt fór nú svo að ég féll á
lokaprófinu í efnafræði árið 1957, og er það eina prófið
sem ég hef fallið á fyrr og síðar. Mér varð svo mikið um
Frá Göttingen. ,, Wallinn" og Bismarck-húsið. Þar dvaldi
járnkanslarinn á háskólaárum sínum.
150 Heima er bezl