Heima er bezt - 01.05.1978, Side 29

Árið 1919 gaf merkiskonan Halldóra Bjarnadóttir út
bókina Kvœði og leikir handa bömum. Af formála má sjá
að hún hefur hugsað sér hana sem eins konar handbók
fyrir bamakennara því upphafsorð hljóða svo:
„Stéttarbræður og systkin. Lofið bömunum, sem þið
hafið undir hendi, að syngja oft, og syngið með þeim. það
hressir þau og gleður, og þau geyma endurminninguna
um þær stundir í þakklátu hjarta.“
Það sem mér finnst einna merkilegast við þessa bók,
jafnhliða framtakinu við að koma henni á prent á þessum
árum, er að með mörgum vísunum fylgir nótnaforskrift
sem gefur hugmynd um lag. Hefur þessi vísbending
áreiðanlega aukið svo vinsældir þessa litla kvers að ráðist
var í þriðju útgáfu árið 1949.
Þessi upprifjun stendur í sambandi við það að fyrir
nokkru kom kunningi að máli við mig og bað um að birt
yrði ljóð sem seint líður úr minni þótt verulega væri ég
orðinn ryðgaður í textanum. En það var ljóð Ingibjargar
Benediktsdóttur skáldkonu um hann Þórð Kárason sem
sagt er frá í Njálssögu. Sennilega hefur þetta ljóð stuðlað
meir að því en nokkuð annað að varla læs fór ég að reyna
að stauta mig fram úr Njálu, þótt vitanlega væri lítið
slæðst eftir öðru en „hasamum“ í bókinni sem síðan var
settur á svið úti í guðsgrænni náttúrunni eftir forskrift
Sigurbjöms Sveinssonar á fornkappaleikjum úr Bernsk-
unni.
BERGÞÓRSHVOLL LOGANDI
Bergþórshvoll logandi blasir við sýn,
blossinn við himininn dimmbláa skín.
Njáll þar og Bergþóra bíða með ró,
þeim boðin var útganga, en neituðu þó.
Drengur þar stendur við afa síns arm,
öruggur hallast að spekingsins barm.
Horfir hann forviða eldsglæður á,
alvara og staðfesta skín af hans brá.
Gellur þá rödd ein við glymjandi há:
„Gakk, litli drengur, út voðanum frá!“
Með alvöru sveinninn þá ansar og tér:
„Ó, afi, mig langar að vera hjá þér.“
„Gakktu út, vinur minn,“ Bergþóra bað.
Bamið þó ei vildi samþykkja það.
„Gráttu ekki, amma mín,“ gegndi hann skjótt,
„ég get ekki skilið við ykkur í nótt.“
Heill sé þér, Þórður, því hrein var þín dyggð,
hrein var þín saklausa, bamslega tryggð,
með hugrekki leiðst þú hið logandi bál.
Nú lifir þín minning í bamanna sál.
í formála Kvæða og leikja segist Halldóra hafa notið
„styrks tveggja manna, sem eru sérstaklega lægnir að
kveða fyrir böm, þeirra séra Jónasar Jónassonar á
Hrafnagili og Páls Jónssonar Árdal kennara.“ Og bók
Halldóru hefst á söngvinni ættjarðarvísu eftir Pál. Þess má
svo geta til fróðleiks að þau Halldóra og Páll störfuðu
saman í barnaskólanum á Akureyri um tíu ára skeið
(1908-1918), hún sem skólastjóri og hann sem kennari.
ÉG ELSKA
Af öllum löndum ég elska mest
mitt eigið land, og mér finnst það best.
Þar gæfu vann ég
og gleði fann ég
og gæðin flest.
Ég elska málið, svo hreint og hlýtt,
svo hvellt sem stálið og þó svo blítt.
Það menntun bar oss
og blessun var oss
við blítt og strítt.
Ég elska fólkið í byggð og bæ
og blessuð fjöllin með eld og snæ,
og engið víða
og velli fríða
og vötn og sæ.
Ég elska fossinn í gljúfrum grám
og gilin djúpu, með læk og ám,
og heiðabungur
og hraun og klungur
með helli og gjám.
Ég elska niðinn í stríðum straum
og stormakliðinn og bylgjuflaum
og loftið tæra
og ljósið skæra
sem ljúfan draum.
Ég elska vorið með „blóm við barm“
og bjartar nætur með sól við arm
og skúrir dýrar
og döggvar skírar
af dagsins hvarm.
Af ættjörðinni ég aldrei flý,
þar æskuminningin lifir hlý.
þar vil ég þreyja,
þar vil ég deyja
og vakna á ný.
Heima er bezl 173