Heima er bezt - 01.01.1980, Qupperneq 15

JÓN KR. KRISTJÁNSSON,
VlÐIVÖLLUM:
Svipmyndir
Það er morgunn í júní á öðrum tug
tuttugustu aldar.
Ungur bóndi og tíu ára sveinn ríða
hratt melana neðan við Skóga og ofan
í gilið, þar sem Fnjóskáin byltist í
sumarvexti undir nýreista bogabrú
við norðurmörk Vaglaskógar. Þeir
reka dálítinn hrossahóp, flest ungviði,
á leið til afréttar. Á undan rennur stór,
dökkjörp hryssa, og sonur hennar
veturgamall, háfættur og svipmikill.
Þegar á brúna kemur taka ótömdu
hrossin kipp við hið dumba holhljóð
undir fótum, en gamla Jörp hleypur
léttstíg og örugg austur af brúarbog-
anum og sveiflar sér á undan hópnum
inn á mjúka moldargötuna, er liggur
suður skóginn í brekkurótum skammt
frá ánni. Jörp er gæðagripur og leiðin
henni geðþekk og gamalkunn. Hún
reisir höfuðið og þylur veginn án ótta
eða hiks. Léttfeti, sonurinn hennar,
fylgir fast eftir. Ungi bóndinn rennir
hýrum augum til þessa eftirlætis síns.
Ef til vill býr honum líkt í huga og
Jóni Þorsteinssyni á Arnarvatni, er
hann kvað um draumafákinn sinn:
„Enginn veit hvort verður ber
vísirinn, sem við fundum.
En gaman er að gera sér
góðar vonir stundum.“
Drengurinn hefur hugann við ann-
að. Þetta er í fyrsta sinn, sem hann
kemur í Vaglaskóg á vormorgni og
honum opnast nýr heimur. Skógar-
loftið, höfugt og ilmi þrungið, fyllir vit
hans. Við hvert fótmál breytist um-
í tilefni afári
trésins -1980
askó
hverfið. Engin tvö tré eru eins, eða
standa í sömu afstöðu til hins næsta.
Síkvik fjölbreytnin orkar á ímyndun-
araflið og kallar fram nýjar sýnir í
huga hans, líkt og þegar hann las
kynjamyndir úr kvistum baðstofu-
súðarinnar heima, frostrósum á
gluggarúðu, eða léttum flókum
Maríutásunnar á bláum sumarhimni.
Hljóð berast að eyrum: Þungur
niður árinnar, sem öðru hverju grisjar
í gegnum skógarþykknið á hægri
hönd, og annarlegt hljóð götunnar við
hófaslátt hestanna. Loftið titrar um
stofnana og greinar, þótt logn virðist
ríkja við jörðu.
Ný undur birtast: Morgunsólin
hefur enn aðeins náð að breiðast yfir
vesturhlíð dalsins, fyrst heiðarbrúnina
og síðan æ neðar og neðar. Allt í einu
nær hún að flæða yfir skóginn í aust-
urhlíð. Og þá er eins og hann vakni.
Þúsundir radda kveða við með ótrú-
lega margbreytilegum tóntegundum
og tilbrigðum.
Það brestur í kvistum og þýtur í
laufi, þegar fuglar fljúga milli greina,
eða smjúga gegnum limið á leið að og
frá hreiðri og ungum.
Skógarbotninn tekur einnig breyt-
ingum. Þetta mjúka flos: gisnar,
hávaxnar grastegundir, slungnar blá-
gresi, sóleyjum og hrútaberjalyngi
glitra nú í dögg, þegar geislar ná alla
leið til jarðar. Gróðurteppið á skóg-
arbotninum lítur út eins og glitofin
voð. Skuggarnir milli sólskinsblett-
anna sýnast dökkgrænir, en blað-
mjúkur nýgræðingurinn fær á sig
annarlegan blæ í daggagliti morgun-
ljómans.
„Við rósailm í innstu skógarleynum
er eilíf kyrrð, þar drottnar heilög ró.
þótt andi svalt og bára brotni á
steinum
ei bærist lauf né grein í Heiðaskóg ..
Þannig komst Guðfinna Jónsdóttir
frá Hömrum að orði í þýðingu.
En hásumardýrðin birtist í fleiri
myndum: „Gegnum vorsins grænu
skóga geystumst við á hvítum hest-
um“, kvað Davíð Stefánsson. Frá-
sögnin var staðreynd.
Um áratugi hefur Vaglaskógur
verið leikvangur og unaðsreitur glað-
værra sumargesta, — einnig var og
helgilundur þeim, er leita hans í ein-
semd, eða ef saman liggja tveggja
spor. Yfirbragð hans er að sjálfsögðu
breytilegt: heiðir, kyrrlátir dagar með
sólglit á blaktandi laufum í sunnan-
blæ, eða það syrtir að, þögnin verður
alger og regntár falla — fyrst eitt og
eitt.
„En svo, þegar sumri hallar
þá sígur á rökkrið hljótt,
og Kolbrún himnanna kemur,
hin kyrrláta, dökka nótt.“
Þannig kvað séra Helgi Sveinsson.
Heima er bezl 11