Heima er bezt - 01.01.1980, Qupperneq 22

GUÐBRANDUR MAGNÚSSON:
Stolnu
seðlamir
Morg útlend skip liggja við
bryggjuna í Reykjavíkurhöfn að
kvöldi hins 20. nóvember 1920. Það er
slydda og hvasst. Öldurnar berja á
hafnargarðinum og velta skipunum í
höfninni. Blautar snúrur, kaðlar og
segl slást til og fáir eru á ferli. Norska
barkskipið „Cis“ liggur innarlega í
höfninni. Þar má sjá flöktandi ljós í
káetu skipstjóra, og ef við lítum inn
fyrir sjáum við miðaldra mann sitja
þar einan að drykkju. Hárið er farið
að grána, og hann hefur þennan ein-
kennilega roða í kinnum sem ein-
kennir marga drykkjumenn.
Fyrir utan á hafnargarðinum,
ganga tvær stúlkur með sjölin vafin
þétt um sig. Þær eru orðnar blautar og
kaldar.
„Við skulum drífa okkur heim aft-
ur,“ segir önnur þeirra, „hér er ekkert
að fá í kvöld.“
„Nei, ekki alveg strax, við skulum
ganga þarna niður að norska skip-
inu.“
í sömu mund lítur skipstjórinn út
og sér þær. Hann stendur upp og
gengur upp á þilfarið og bendir
stúlkunum að koma.
„Viljið þið ekki koma og hlýja ykk-
ur svolítið hérna í káetunni minni?“
Stúlkurnar láta ekki segja sér þetta
tvisvar, og klifra niður í skipið. Skip-
stjórinn gengur á undan þeim, opnar
káetudyrnar, og hneigir sig hermann-
lega um leið og hann býður þeim að
ganga inn. Síðan lokar hann á eftir sér
og gengur á eftir þeim niður brattan
stiga, vísar stúlkunum inn í káetuna
og býður þeim sæti.
Hann spyr hvað þær heiti, og eftir
smá-handapat skilja stúlkurnar um
hvað hann er að spyrja.
„Ég heiti Friðsemd og hún Vikt-
oría,“ segir önnur þeirra og bendir á
stöllu sína.
Skipstjórinn býður stúlkunum vín í
glas, sem þær þiggja. Þær súpa, svelg-
ist á, hósta og reyna að ná andanum.
Skipstjórinn hlær hrossahlátri að
þessum tilburðum stúlknanna, en
verður svo alvarlegur í bragði, og
dregur fram veski. Hann sýnir stúlk-
unum myndir af konu sinni og tveim
strákum. Báðir eru áberandi líkir
skipstjóranum, og honum vöknar um
augu þegar hann skoðar myndirnar.
„Þennan tók hafið frá mér,“ segir
hann dapurlega og bendir á þann
stærri, „betur að það hefði verið ég.“
Síðan sýpur hann hressilega af glasi
sínu og leyfir stúlkunum að skoða
myndirnar.
Þegar stúlkurnar hafa verið í káet-
unni dágóða stund við gott atlæti og
umönnun, er kallað á skipstjórann
ofan af þilfari. Honum bregður við,
og ýtir stúlkunum inn í lítið herbergi
inn af káetunni, setur veskið í jakka
sem þar hékk, og lokar. Stúlkurnar
heyra að einhver kemur niður og fer
að tala við skipstjórann.
Friðsemd lítur í kringum sig, og sér
hvar jakki skipstjórans hangir þarna á
snaga. Hún tekur hann og athugar
alla vasa, og finnur í veskinu þrjá
peningaseðla. Hún stingur þeim á sig
og lætur veskið aftur á sinn stað. Eftir
dágóða stund opnar skipstjóri hurð-
ina og hleypir þeim út. Friðsemd og
Islensk sakamál
Viktoría sveipa sig sjölunum og fara
út í kuldann og rokið eftir að hafa
kvatt skipstjóra.
Daginn eftir fóru þær stöllur á
veitingahúsið „Norðurpólinn“, og
settust þar við borð. Kom þá ein
starfskonan þarna, Guðrún að nafni,
til þeirra og spurði með þjósti:
„Hvað eruð þið að vilja hingað
skjáturnar ykkar?“
„Við ætlum að fá okkur kaffi,“
sagði Friðsemd ögrandi.
„Mér dettur svo sannarlega ekki í
hug að afgreiða ykkur fyrr en ég hef
fengið greiðsluna í hendur.“
„Hér er hún“, sagði þá Friðsemd og
rétti Guðrúnu einn af þeim seðlum
sem hún hafði stolið af norska skip-
stjóranum.
Guðrún starði opinmynnt á seðil-
inn.
„Hvar náðir þú nú í þennan?“.
„Það kemur þér ekkert við, og
komdu nú með kaffið.“
Guðrún fór og kom að vörmu spori
aftur með kaffið, Tók hún seðilinn og
spurði Friðsemd hvort hún vissi hvers
lenskur hann væri. Friðsemd sagði
þetta vera 20 krónur danskar. Þá
brosti Guðrún sínu blíðasta og spurði
Friðsemd hvort hún hefði fleiri svona
seðla. Friðsemd sagðist hafa tvo til
viðbótar. Bauðst þá Guðrún til að
kaupa þá alla þrjá á 60 krónur og féllst
Friðsemd á það. Þóttist hún hafa gert
góð skipti, en hitt vissi hún ekki, að
seðlarnir voru dollaraseðlar, og því
verðmætari en hún hafði haldið.
18 Heima er bezl