Heima er bezt - 01.09.1983, Blaðsíða 15

mundur var að velta því fyrir sér hvað
gera skyldi. Snjóslyddan hélt áfram
að falla á bátinn en sædrifið úr öldu-
toppunum þvoði mestan hluta hennar
af jafnóðum. Það var lítið sem ekkert
skyggni en að því sem greint varð fór
stormurinn síður en svo minnkandi.
Við Guðmundur vorum í stýris-
húsinu og ræddum saman um veðrið
og um hvert skyldi halda. Allt í einu
sagði Guðmundur:
„Ég held að við förum að Miðsandi.
Það hlýtur að vera skárra þar í þessari
átt.“ Stefnan var áætluð í skyndi og
sett á ferð. Við höfðum aldrei komið
að Miðsandi en þar var þá komin dá-
lítil bryggja sem annað hvort Bretar
eða Bandaríkjamenn byggðu. í raun-
inni voru þarna tvær jarðir sem herinn
hafði lagt undir sig, Litlisandur og
Miðsandur, en gengu jafnan undir
Miðsandsnafninu. Fyrst hófu Bretar
þar framkvæmdir 1940 en síðan tóku
Bandaríkjamenn við, eftir að þeir
komu til landsins.
Við vorum lengi á leiðinni. Ofan-
koman, rokið og náttmyrkrið töfðu
ferð okkar og nú var ekki síður þörf en
endranær að fara með gát meðal
annars vegna skipa sem lágu ljóslaus
við festar á nokkrum stöðum á leið
okkar. Öldugangurinn minnkaði eftir
að nær dró norðurlandinu, en það var
jafna rok og skóf sjóinn. Það var nöt-
urleg aðkoma við bryggjuna þrátt
fyrir feginleikann að vera nú kominn í
það var, sem endast mundi okkur út
nóttina.
Svo ljós er enn í huga mínum
endurminningin um komuna að landi
þar að ég þarf ekki annað en að loka
augunum til að sjá og heyra þetta allt
fyrir mér. Sjálfur stóð ég fremst í
bátnum, kaldur, þreyttur og van-
svefta og skimaði eftir hentugu plássi
fyrir bátinn. Bátarnir sem leitað höfðu
skjóls á undan okkur, sviftust nú til
fyrir vindstrokunum. Hríðarmuggan
barði í augun og sogið í öldunum
undir bryggjunni lét illa í eyrum.
Menn voru á ferli við að huga að
festingum og treysta þær. Veðurhljóð
var uppi í myrkrinu.
Einhvern veginn tókst okkur að
festa bátinn utan á aðra báta. Um
annað var ekki að ræða. Allt rúm næst
bryggjunni var fullnýtt. Bátarnir lágu
þarna hver utan á öðrum, rykktu og
toguðu hver í annan. Reynt var að
binda þá sem tryggilegast með hæfi-
legum slaka á köðlunum, sem enginn
vissi hvort eða hvenær slitnuðu.
Nælonið var ekki komið til sögunnar
þá.
Þegar við vorum búnir að koma
bátnum eins vel fyrir og okkur var
mögulegt, var orðið mjög áliðið næt-
ur, klukkan líklega fjögur til fimm um
morguninn.
Um hádegisbilið byrjuðu bátarnir
að fara frá. Veðrið hafði lægt allveru-
lega og farið að létta í lofti, komin
norðanátt og meira frost.
Ekki varð okkur svefnsamt þennan
tíma sem við vorum við bryggjuna á
Miðsandi. Þó blundaði ég eitthvað í
sæti mínu í lúkarnum. Ég held að
þeim Guðmundi og Sæmundi hafi
ekki komið blundur á brá.

Rósa Einarsdóttir frá Stokkahlöðum
Saumavélarlánið
Saumavélarnar voru víst fyrstu
heimilisvélarnar, sem fluttust
hingað til lands. Áður var allt hand-
saumað, jafnvel stangaðir karl-
mannsjakkar og vesti í höndunum.
Um annað var ekki að ræða, en þá var
siður að stanga utan öll karlmannsföt.
Það er því skiljanlegt, hve mikill léttir
það var fyrir konurnar, þegar þær
eignuðust saumavél, enda þótti þeim
vænt um saumavélina sína. Frá því eg
man fyrst eftir mér, átti móðir mín
saumavél. Hefir hún líklega fengið
hana um 1880, eða rétt þar á eftir.
Þetta var „Singer“ saumavél og það
munu allar fyrstu vélarnar sem flutt-
ust hafa verið. Þær voru úr járni og
litlar fyrirferðar. Rósir voru greiptar
ofaná vélarnar, til skrauts. Ekki mátt-
um við systurnar snerta á vélinni á
meðan við vorum litlar, en við dáð-
umst að þessu fallega verkfæri og
eignuðum okkur sina rósina hvor.
Mömmu þótti áreiðanlega ekki eins
vænt um neinn dauðan hlut, sem hún
átti eins og saumavélina sína, enda
ekki um marga búshluti að gera hjá
frumbýliskonum á þeim tímum.
Ég man það eins og það hefði skeð í
gær, að einn dag að vori til, kom
maður með bréf til mömmu, sem
hann var gagngert sendur með frá
húsmóður sinni. Efni bréfsins var
það, að konan tjáir vandræði sín fyrir
mömmu, segir að sér liggi á að sauma
föt á fermingardreng, en sig vanti
saumavél. Fer hún nú þess á leit við
mömmu, að hún láni sér saumavélina.
Eg man glöggt að mömmu féll þessi
bón afar þungt. Var hún hrædd um að
þessi dýrmæti hlutur jæti skemmst
við þennan flæking. A hinn bóginn
fannst henni að hún gæti ekki neitað
konunni um þessa greiðasemi, þar
sem henni lá svo mikið á. Saumavélin
var svo tekin og stoppað vel meðfram
henni í kassann. Síðan var kassinn
settur í poka og bundið yfir. Tók svo
maðurinn kassann á hnakknefið og
reiddi hana þannig alllangan veg og
yfir tvær ár.
Að nokkrum tíma liðnum kom
sami maðurinn aftur með vélina
óskemmda. Fylgdi henni besta þakk-
lætisbréf frá konunni. Einnig sendi
hún mömmu dálítið af nýjum fiski,
sem þá var venjulega nefndur blaut-
fiskur (líklega til aðgreiningar frá
harðfiski) en nýr fiskur var ekki dag-
lega á borðum, langt fram í sveit. Eg
held að þetta saumavélarlán hafi orð-
ið til þess að vinátta gerðist á milli
þessara tveggja kvenna, þeirrar, sem
bað um greiðann og hinnar, sem veitti
hann. Kom þessi kona oft til okkar
eftir að við fluttum í Stokkahlaði er
hún átti leið um til Akureyrar.
Heimaerbezt 283