Heima er bezt - 01.03.1985, Síða 10

ur kom upp, að stúlkur einhverjar,
væru að senda Sigurjóni ljóðabréf.
Var það ýkt svo mjög, að Lofti ætti að
þykja ljóðabunkinn til þrengsla í
baðstofunni. Nú orðið man ég ekki
nema eina heila vísu úr þeim brag og
brot úr öðrum.
Vísan er svona:
Loftur þetta líður ei,
Ijóðin út vill bera.
Sigurjón þá segir nei
sit og lát þau vera.
Síðustu vísuorðin voru:
— ber út l/óðabaggann minn
best sem fljóðin yrkja.
Nú ganga vinnumennirnir niður
Keldunúpsbrekkurnar og hverfa aftur
til sinna daglegu starfa.
Það er kominn 30. júlí þetta sama
merkis sumar. Fyrirfólkið úr Þing-
vallaförinni, útlent og innlent, er
komið til síns heima. Læknishjónin á
Breiðabólstað hafa fært öllu heima-
fólki sínu gjafir og sagt sögur frá há-
tíðahöldunum. Allar fóru þær frá-
sagnir gjörsamlega inn um annað
eyrað og út um hitt, nema ein. Einn
maður var þess verður að nafn hans
festist í minni óafmáanlega. Sá maður
hafði gengið um Þingvöll klæddur
fommannabúningi, litklæðum, með
hjálm á höfði og með atgeir á lofti.
Það var Oddur Sigurgeirsson hinn
sterki af Skaganum.
Heyskapur hafði víst gengið bæri-
lega fram undir þetta. Túnaslætti er
lokið og farið að slá á engjum. Þó
hafði verið þurrklítið undanfarna
daga og fyrirsjáanlegt var að enginn
heyþurrkur að gagni yrði þennan dag.
Þó var stillt og gott veður. Það lá svo
sem ekkert á að slá meira, ef heyið
ætti bara að hrekjast á engjunum.
Menn rétt silast við orfið, gefa sér
góðan tíma til að brýna, tylla sér
jafnvel á þúfu og rifja upp gamla vísu.
Ef fer sem nú horfir munu síðari kyn-
slóðir varla skilja merkingu hennar af
eigin reynslu:
Niður setja má eg mig
meðan hvet eg Ijáinn,
svo skal hetjan hermannlig
honum etja á stráin.
Það er liðið nær um hádegi, og þá
allt í einu verður breyting á öllu. Það
kemur sendiboði hlaupandi frá bæn-
um og niður á engjarnar. Hann ber
þau boð að nú skuli farið til selveiða í
Hvalsíki. Sem flestir verkfærir menn
er hlut eiga að máli eru boðaðir til
þeirrar ferðar. Steingrímur er auðvit-
að sjálfsagður, þaulvanur selveiði-
maður. Og ég skyldi fara líka til upp-
fyllinganna, mundi teljast verkfær
maður eða nærri því. Steingrímur
hendir umsvifalaust frá sér orfinu og
hleypur í spretti heim til bæjar.
Ég gef mér tíma til að strjúka brýn-
inu eina stroku meðfram egginni á
ljánum, til þess að skrattinn skyrpti
ekki í eggina. Ég legg orfið niður eftir
settum reglum og sting ljásoddinum í
þúfu. Þessar reglur hafði faðir minn
kennt mér 5 eða 6 ára gömlum. Ekki
minnist ég þess að hafa nokkru sinni
brotið þær. Síðan hleyp ég heim á
eftir Steingrími. Þá er búist til ferðar
með skyndi og tekinn til nestisbiti.
Það er mikill asi á Steingrími. Hann
rekur á eftir mér, sem ekki var venju-
legt.
Hross eru tiltæk heimavið. Um
þessar mundir er á Breiðabólstað
mikið úrval gæðinga svo að vart
mundi á öðrum bæjum betra. Snorri
læknir er afburða hestamaður og
leggur mikið kapp á að eignast gæð-
inga. Hann hefur haft erindi sem erf-
iði. Ég er heppinn, ég fæ minn uppá-
halds reiðskjóta. Það er Mósa. Þótt
hún sé flugólöt er hún afar taumliðug
og viðráðanleg og svo ganggóð að vart
varð á betra kosið. Ég man ekki fyrir
víst hvaða hesti Steingrímur reið, en
tel að það hafi verið Glæsir. Nú er lagt
á hestana.
Það er einn selakeppur til á
Breiðabólstað. Líklega eru margir
núorðið, sem ekki skilja orðið. Þessi
keppur er löng og sterkleg eikarkylfa,
um einn og hálfur metri á lengd. Á
sverari endann, en hann er ferkönt-
óttur, er traustlega festur stór og
sterkur járnkrókur. Með keppnum
átti maður að rota selinn, krækja í
hann með króknum og draga að landi.
Steingrímur grípur keppinn og stekk-
ur á bak hinn vígalegasti. Ég er hálf-
lúpulegur, verð að fara vopnlaus til
bardagans, en hugsa mér að finna
eitthvert sprek í fjörunni. Það er
hleypt af stað. Við eigum lengst til-
dráttar og höfum fengið boðin síðast-
ir, erum sennilega orðnir langt á eftir
öllum. Breiðabólstaðarhrossin eru
ekki vön neinni kerlingarreið, en nú
finnst mér nóg um hversu hart Stein-
grímur ríður. Það er farin skemmsta
leið, syðri leiðin er svo var nefnd, yfir
Fossálana, suður hjá Sléttabóli og
áfram fjörugötuna beint til sjávar.
Gatan er vel stikuð og vel troðin
brautin. Á þessum árum er hér tölu-
vert fjölfarin leið á vorin. Fljótshverf-
ingar og Austursíðumenn fá allri
þungavöru sinni skipað upp við
Hvalsíki. Vörunum er staflað á sand-
inn, og breitt segl yfir. Síðan verða
menn að leggja nótt við dag að flytja
vörur sínar til bæja.
Þegar kemur sunnarlega á sandinn
flýtur vatn þar yfir á víðáttumiklu
svæði, mismunandi djúpt, frá því að
vera í hófskegg upp í að vera á miðjan
legg eða meira. Þegar hart var riðið
þar, gengu gusur af vatni og sandi yfir
menn og hesta. Ekki var um það
fengist og lítt dregið úr ferðinni. Við
náum öftustu mönnunum rétt áður en
komið er á fjörukambinn. Nú láta
menn hendur standa fram úr ermum.
Allir fara úr skóm og sokkum og öll-
um fötum nema nærbuxunum. Sumir
binda snæri yfrum sig til að missa þær
ekki niður. ÞeUa hefur sjálfsagt verið
aldagömul hefð. Flestir eru í ökkla-
síðum, prjónuðum ullamærbuxum
hvítum, sumir blákembdum. Gunnar
á Hraunbóli sker sig úr. Hans buxur
eru dökkgráar, næstum svartar.
Nú er gengið að ósnum. Hér bætist
drjúgur sopi við Atlantshafið. Allar ár
úr Fljótshverfi ásamt meginhluta
Núpsvatna höfðu hér þá sameiginlegt
útfall. Veiðimennirnir skiptast í tvo
hópa. Annar hópurinn fer með nótina
upp með ósnum svo langt sem hæfi-
legt þótti og dregur hana þar út í.
Steingrímur er í þeim hópnum. Hinir,
þar á meðal ég, taka langan kaðal og
vaða með hann út í, svo langt sem
kaðallinn nær, rétt ofan við þar sem
86 Heima er bezl