Heima er bezt - 01.03.1985, Qupperneq 11

sjórinn drekkur í sig jökulvatnið.
Menn raða sér við kaðalinn og halda í
hann með annarri hendi. Þeirra hlut-
verk er að varna liðsmönnum faraós
að flýja til sjávar undan nótinni.
Þetta er mín fyrsta og síðasta sel-
veiðiferð. Best að sjá hvernig hinir
bera sig að og reyna að gera eins. Ég
vel mér stöðu næst Gunnari á
Hraunbóli, traustvekjandi maður og
mér áður að góðu kunnur. Það er
talsvert þungur straumur, sandurinn
er á stöðugri hreyfingu við botninn.
Það verður að hreyfa fæturna eins og
verið sé á hlaupum, svo maður grafist
ekki fastur í sandinn. Mér hafði ekki
tekist að finna neitt í fjörunni nema
handónýtt sprek. Það er bara til að
sýnast, kobbi mundi ekki einu sinni
depla auga, þótt því væri danglað í
haus hans.
Menn eru í stríðsskapi, láta ófrið-
lega með keppina á lofti, albúnir að
mæta Egyptunum. Nú nálgast nótin
óðum ofan frá. Þegar hún er komin
allnálægt er best að taka til fótanna í
land, svo maður lendi ekki í henni
sjálfur.
Faraó hefur verið fáliðaður í dag.
Það næst bara einn stórselur og einn
eða tveir smákópar. Þeir eru rotaðir,
dregnir á land og skornir. Sandurinn
litast blóði.
Þegar mesti móðurinn er runninn af
mönnum eftir þessa lotu, tekur ein-
hver eftir því, að einn manninn vant-
ar. Það er Steingrímur. Allir hlaupa
upp með ósnum, þangað sem nótin
hafði verið dregin út. Ósinn er þar
breiður og grynningar inn á milli.
Menn skima út á ósinn. Langt út á
ósnum sést ofurlítil þúst við litla
sandeyri. Nokkrir röskir menn brjót-
ast þangað út, þetta er Steingrímur.
Hann er borinn í land og lagður á
sandinn, sýnir ekkert lífsmark.
Hestarnir höfðu verið bundnir á
streng á fjörukambinum. Maður er
sendur í ofboði að sækja Snorra
lækni. Breiðabólstaðarhrossin eru
tekin í þá ferð, enda líklega fárra
hrossa betri völ. Hinir standa hljóðir
eftir, horfa niður í sandinn. Veiði-
hugurinn er rokinn útí veður og vind
og það svo mjög, að selveiðar í Hval-
síki leggjast af um langt skeið eftir
þetta. Ég hefði heyrt að líf leyndist oft
með mönnum, þótt þeir virtust dánir.
Veturinn áður hafði verið haldið
námskeið í skyndihjálp. Það var í
Múlakoti á Síðu. Ég hafði verið þar og
nokkrir aðrir sem hér voru staddir.
Þar höfðu m.a. verið sýndar æfingar
til lífgunar úr dauðadái. Ég sting upp
á, hvort ekki sé rétt, að reyna slíkar
æfingar. Því er undireins vel tekið og
strax hafist handa. Steingrími er hag-
rætt á sandinum og farið að öllu eins
og kennt hafði verið. Það er Jón
Eiríksson síðar bóndi á Fagrafossi,
sem þar er ötulastur, en fleiri skipast
á. Mönnum finnst biðin eftir læknin-
um löng, en þó hefur hún víst verið
eins stutt og mögulegt var. Snorri
læknir reið oftast hart á ferðum sínum
til sjúkravitjana, en líklega hefur hann
sjaldan riðið harðara en í þetta skipti.
Loks kemur læknirinn. Hann þarf
ekki nema andartak til að kveða upp
þann dóm, sem flestir bjuggust við.
Steingrímur er látinn.
Læknirinn snýr heim og aðrir búast
til ferðar. Aflinn er ekki til marg-
skiptanna. Það verður þegjandi sam-
komuleg, að sá bóndinn er næst bjó
vettvangi og einnig var talinn mest
þurfandi fyrir björgina fengi aflann
óskiptan. Það er Geir Jónsson á
Sléttabóli. Sumir höfðu verið svo for-
sjálir að hafa hestvagna með sér, ef
eitthvað veiddist. Það er búið um
Steingrím á einum vagninum og
stilltur hestur spenntur fyrir. Við
höfðum verið síðastir í fjöruna og er-
um síðastir á heimleiðinni, en nú
liggur ekkert á lengur.
Okkur er fenginn traustur maður til
fylgdar. Það er Skúli Valtýsson á
Fossi. Skúli situr keikur í hnakknum
að venju og teymir kerruhestinn. Ég
lötra á eftir vagninum, finnst mér beri
að hafa auga með Steingrimi. Mósa
fær nú að fara fetganginn. Hún er líka
búin að hlaupa þindarlaust 70 til 80
km vegalengd síðan um hádegi. Eftir
þennan dag verður hún heldur aldrei
söm og jöfn. Kvöldrökkrið er fallið á,
þegar sigið er út með Síðufjöllunum
sem Steingrímur fær ekki að líta
framar. Þegar komið er á móts við
Keldunúpinn, lít ég ekki þangað upp í
þetta skiptið, hef líklega ekki hugsað
neitt hlýlega til Keldunúpsfíflsins og
hellis þess. Nú fer Steingrímur í síð-
asta sinn um Keldunúpshlaðið. Þá
verður mér aftur hugsað til Helgu
gömlu. Það kemur á mig hik. Var víst
að það væru svo slæm örlög að deyja
snöggt, — deyja í blóma lifsins.
Nú er aðeins örskammur spölur
heim að Breiðabólstað. Þegar svona
langt er komið verður að segja þessa
sögu undandráttarlaust til enda. Mér
er nokkuð órótt innanbrjósts. Því meir
sem leiðin styttist því meir óska ég að
hún lengist og lengist. Heima á
Breiðabólstað biður ung stúlka ári
yngri en Steingrímur. Allir vissu að
með þeim voru nánir kærleikar,
hversu nánir veit ég ekki, en altalað
var, að þau væru leynilega trúlofuð.
Ég hafði heyrt margar sögur af fólki er
lent hafði í svipuðum kringumstæð-
um og hér voru. Hvernig mundi hún
taka þeim atburðum er hér höfðu
gerst, stúlkan sú?
Enginn fær stöðvað tímans rás, það
er komið í hlaðið. Komið er fram yfir
miðnætti og fólkið hefur tekið á sig
náðir, allir nema tveir. Snorri læknir
og vinkona Steingríms bíða úti. Hún
hefur þegar tekið til þvottaskálar og
handklæði. Hennar bíður það hlut-
verk að þvo líkama vinar síns í hinsta
sinn og búa hann til hinnar löngu
hvíldar. Hún gengur að því verki með
þeirri nákvæmni og vandvirkni, sem
hún hafði vanið sig á við öll sín störf.
Áhyggjur mínar höfðu verið ástæðu-
lausar. Enginn sá hana bregða skap-
lyndi sínu hið minnsta hvað sem
innifyrir bjó.
Heima er bezt 87