Heima er bezt - 01.12.1986, Blaðsíða 28

Sr. Vi/hjálmur Briem.
Árið 1894 varð séra Vilhjálmur Briem
prestur í Goðdölum og var þar fimm
ár. Fljótlega komst hann í kynni við,
hvað Jökulsá-Vestari var mikill farar-
tálmi, en sjö bæir í Goðdalasókn eru
fyrir austan Jökulsá, eða framan eins
og málvenja er. Séra Vilhjálmur átti
þá uppástungu að leggja brú á ána
og var forystumaður þess máls, sem
kostaði mikla baráttu.
Um brúarmál þetta, skrifaði séra Vilhjálmur í tímaritið
Jörð 1942, fimmta hefti og verður hér vitnað til þess. Um
upphaf málsins skrifar séra Vilhjálmur:
„Það var sunnudag einn, skömmu eftir að ég kom í
Goðdali, að bóndi nokkur innar úr dalnum bað mig að
koma heim með sér að skíra barn. Eftir messuna fór ég
með honum og öðru kirkjufólki. En ekki leizt mér á,
þegar að ánni kom, því hún valt áfram með straumkasti.
Mér sýndist þar ekki renna vatn, heldur kolmórauð
leðja. Þessutan vissi ég, að í botni var hnullungsgrjót,
sem skreið undan straumi og hestafótunum. Óvanir
hestar voru því rösulir og óstöðugir undir. Á skólaárun-
um hafði ég vanizt að ríða Blöndu á Finnstunguvaði, en
það var allt annað en þessi ósköp. Blanda breiddi
sæmilega úr sér þar á vaðinu. Hún var ekki heldur til
líka eins litljót og Jökulsárnar og rann með jöfnu og
hægara straumfalli. Yfir báðar Jökulsárnar átti ég að
sækja, þegar ég fór á annexíuna. Nú var ég þarna hjá
annari þeirra og fór um mig kvíðahrollur við tilhugsun-
ina að ríða hana. Samferðafólkið reið óhikað út í ána,
jafnt konur og meyjar sem harðfengir karlmenn. Jafnvel
hálfvaxin ungmenni voru djörf og ugglaus. Ég duldi
geig minn sem bezt ég gat og reyndi að láta sem ekkert
væri. Áin reyndist vera á miðja síðu undan straum, en
svo var hún þung á, að skólpaðist yfir hestinn fyrir
framan og aftan hnakk“.
Kirkjusókn var góð og eftir messu voru kirkjugestir í
baðstofu og þar var rætt um hitt og þetta. Eitt var það sem
fréttist, var það, að bændur í Vesturdal voru að koma úr
kaupstað og áin var svo mikil, að kornbaggar blotnuðu og
mikil vinna að þurrka kornið.
Um þetta skrifar séra Vilhjálmur:
„Einhvern tíma, þegar ég heyrði um þetta talað, glopr-
aðist fram úr mér hugsunarlítið, að nauðsynlegt væri að
brúa ána. Menn brostu að fjarstæðunni og ég vildi helzt,
að þetta hefði verið ótalað. Það sat sízt á mér, frumbýl-
ingnum, sem bjó við skuldir og leigupening, að hvetja til
stórræðanna. Mál þetta féll svo niður og ekki á það
minnzt um lengri tíma. Ég hugði því, að þessi skýjaborg
mín væri gleymd, og hrósaði happi. En þetta fór á annan
veg, eins og nú mun sagt verða“.
Næsta haust felldi Sveinn bóndi í Bjarnastaðahlíð
gamlan reiðhest, sem hann átti og hafði löngum notað til að
flytja fólk yfir Jökulsá á vetrum milli skara. Þegar hesturinn
var flettur skinni, komu í ljós verksummerki eftir ána. Hold
allt var svarblátt á fótum og upp á síður svo hátt, sem áin
var vön að skolast.
„Nú gerðist tíðrætt um það meðal dalbúa, að oft mundi
blessaðri skepnunni hafa liðið illa í vetrarferðum, og víst
væri nauðsynlegt að brúa ána, „eins og presturinn
sagði“.“
Allir voru sammála og brennandi áhugi var vaknaður
fyrir því, að koma brú á þessa illvígu elfu. Og konur eru
440 Heima er bezt