Heima er bezt - 01.02.1993, Qupperneq 28

hér var fyrirsát sem mér var ekki ætlað að hafa
njósnir af, enda kom fljótlega á daginn að ég var
grunsamlegur orðinn i augum hemaðaryfirvalda og
var nú tekinn í stranga yfirheyrslu um framferði
mitt, fyrr og síðar, stjórnmálaskoðanir, tengsl við
Þjóðverja, hugsanlegar snuðranir kringum setuliðið
og fleira í þeim dúr.
Mér var lítt skiljanlegt tilefni þessara róttæku
tiltekta, því að hversu vel sem ég skoðaði hug minn
minntist ég ekki neins þess í framferði mínu sem
Bretum hefði getað orðið til óþurftar. Miklu fremur
taldi ég mig hafa dregið þeirra taum, bæði í styrj-
öld þeirri sem nú geisaði og löngum áður. Mér varð
því ekki um sel þegar farið var að bendla mig við
njósnir í þágu fjandmanna þeirra. Smeykur er ég
um að í angist minni hafi ég gerst bæði tvísaga og
tortryggilegur á allan hátt. Mér féll allur ketill í eld
þegar farið var að spyrja mig um radíósenditæki og
hvort ég hefði sent út dulmálsskeyti. Borið var upp
á mig að ég hefði sent skilaboð á ljósmorsi úr glug-
ganum hjá mér út á flóann. Útlitið var sannarlega
uggvænlegt, enda var ég, í huganum, farinn að sjá
sjálfan mig fyrir herrétti, gott ef ekki aftökusveit.
Eg hafði ekki við að bera af mér og sór og sárt við
lagði að ég ætti engin radíótæki, varla einu sinni
sómasamlegt heimilisviðtæki, eins og þeir gætu
sjálfir séð, því það stæði þama fyrir framan okkur.
En nú var lausnarstundin ekki langt undan.
Spyrjandinn lagði fram hið sakfellandi sönnunar-
gagn, sem taka skyldi af allan vafa, gera mótbárur
mínar marklausar. Var þar kominn morselykill,
áfastur tónvaka, með einum radíólampa, rafhlöðu
og heymartóli.
Mér létti, því að hér hafði ég loksins fast undir
fótum. Að sama skapi fannst mér vonbrigðasvipur
færast yfir andlit hins vörpulega herstjómarmanns
þegar hann var sannfærður orðinn um að hér var
aðeins meinlaust kennslutæki, ónothæft til að koma
Bretaveldi á kné. Þó þurfti að beita nokkrum
fortölum til að fá hann til að skila tækinu aftur, en
þegar honum skildist að það mundi óhætt, baðst
hann afsökunar á ónæðinu, eins og breskum „sjen-
tilmanni“ sómdi og hvarf á braut með liðsmenn
sína.
Þrátt fyrir þessa óskemmtilegu lífsreynslu tókust
nokkur kynni mín og hins breska stríðsmanns, og
ef til vill urðu þau til þess að einn daginn er ég
kominn inn á Laugaveg 67A, bakhúsið, og er á tali
við Wise kaptein, sem veitti forstöðu upplýsinga-
deild hemámsliðsins. Niðurstaða þess samtals varð
sú að ég gerðist túlkur og þýðandi fyrir deildina.
Voru störfin mest bundin við þýðingar blaða-
greina, bréfa og skjala er snertu á einhvern hátt
herinn og umsvif hans og jafnframt ýmis konar
efni sem herstjórnin taldi sig þurfa að koma á
framfæri við íslenska aðila gegnum blöð og útvarp
eða á annan hátt. Þá var það alltítt að túlka þyrfti
mál manna sem höfðu kvartanir eða önnur mál upp
að bera fyrir herstjórnina eða hún vildi afla
upplýsinga hjá um eitt eða annað. Þá þurfti einnig
að túlka fyrir herrétti þar sem Islendingar höfðu
kærur fram að færa á hendur hermönnum eða íslen-
skir menn voru til vitnis í málum hermanna sem
sakaðir voru um brot á herlögum eða reglum og
íslendingar voru viðriðnir.
Flest voru mál þessi harla ómerkileg, eins og hið
ritaða og prentaða efni sem á skrifborði mínu lenti
í herstöðinni við Arbæ, enda obbinn af því gleym-
dur og grafinn. Þó er mér eitt mál enn í fersku
minni. I húsi einu í Reykjavík var kvöldfagnaður.
Þar voru nokkrir Islendingar, karlar og konur, og
auk þess þrír eða fjórir breskir hermenn, Eins og þá
tíðkaðist höfðu Bretarnir byssur sínar meðferðis,
hlaðnar eins og fyrir var mælt. Á þessum tímum
krafðist herstjómin þess að engir hermenn væru á
almannafæri án vopna sinna. Einn hinna bresku
gesta var úrsmiður að atvinnu. Var það skemmtun
hans að hlaða riffil sinn að gestunum ásjáandi,
miða honum milli augna félaga síns og taka í
gikkinn. Það fór hríslingur um veislugesti sem þótti
víst nóg um glannaskap þessa galgopa. Smellur
heyrðist, en ekkert skot hljóp úr byssunni. Þessu
héldu þeir félagar fram lengi kvölds, og tauga-
spennan dvínaði eftir því sem leikurinn var
endurtekinn oftar. En margt fer öðruvísi en ætlað
er. Svo fór að skotið hljóp úr byssunni og í gegnum
höfuð þess hermanns sem að því sinni var skot-
mark hins leikreifa sjónhverfingamanns. Þar sem
nú hermaðurinn lá örendur í blóði sínu með skotsár
64 Heima er bezt