Æskan - 01.01.1961, Blaðsíða 5

62. árgangur. ☆ Reykjavík, janúar 1961. ☆ 1. tölublað.
uiiiBiiííiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiaiiiiiiiii
★★★★★★★★★★★★★☆★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★ ★★★★★★★★★★★★★★★★■<
MÁNUÐIRNIR
£ HEFUR þú nokkurn tíma liugsað um það, /ivers vegna
mánuðirnir fengu þau nöfn, sem jbe/r hafa? Astœðnanna er að
leita í Rómaríki hinu forna, og takið þið nú vel eftir. £
ómverjar í gamla daga
trúðu á marga guði, og
enn eru til mörg nöfn,
sem minna á þessa guði:
Einn af guðunum hét Janus, hann
hafði tvö andlit, og sneri annað
fram, en hitt aftur, og hélt hann
á lykli í vinstri hendi. Janus var
í hofi, sem alltaf var opið á stríðs-
tímum en lokað á friðartímum, hann
var guðinn, sem réði byrjun og úrslit-
um allra hluta. Þegar Rómverjar
byrjuðu eitthvað stórkostlegt og þeg-
ar þeir höfðu lokið einhverju stór-
virki ákölluðu þeir guðinn Janus og
þökkuðu honum. Hann liafði lykil-
inn, af því að hann var dyravörður
himnanna, og hann verndaði allar
dyr og öll lrlið hjá Rómverjum. í
guðahofi Rómverjanna voru tólf
dyr, eins og tólf mánuðir eru í árinu.
Rómverjar nefndu fyrsta mánuð-
inn eftir guðinum Janusi og kölluðu
hann Januarius. Þegar árið byrjar
hugsa flestir um gamla árið og horfa
fram í tímann, þess vegna á það vel
við að kalla fyrsta mánuðinn eftir
Janusi, sem bæði horfir aftur og
fram. Það er mánuðurinn sem kem-
ur þegar annað árið endar en hitt
byrjar.
Næsti mánuðurinn heitir Febrú-
aríus. Fyrir löngu síðan var þessi
mánuður seinastur í árinu en 450
iimimmiiimiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiimiiiiimmiiiiimiiiiiiii
“ i.
Jiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimimiimn
árum fyrir Krist var hann færður og
látinn koma næstur Janúaríusi.
Seinna var marzmánuður látinn vera
fyrsti mánuður ársins og þá var Febrú-
aríus aftur seinasti mánuðm'inn. Nú
er hann orðinn fastur í sessi sem ann-
ar í röðinni. En fjórða hvert ár er
einum degi bætt við hann; venjulega
hefur hann 28 daga en fjórða hvert
ár 29 daga. Hann er því óákveðnasti
mánuðurinn og mestur hringlandi,
alveg eins og veðrið er oft í febrúar-
mánuði.
Febrúaríus nafnið er dregið af há-
tíð hjá Rómverjum, sem hét Febrúa;
það var nokkurs konar hreinsunar-
hátíð.
Þriðji mánuðurínn heitir Martius
eftir stríðsguðinum. Hann er tákn-
aður með mynd af hraustlegum
manni, sem ekur í kerru með tveimur
hrossum fyrir. Hrossin heita „Skelf-
ing“ og „Flótti“. Maðurinn er í her-
klæðum. Rómverjar álitu, að guðinn
Martius gæti nærri því allt, af því
liann var svo sterkur, þeir báðu hann
að gefa regn í þurrkum og flýðu til
hans í bæn með öll sín vandræði.
Þeir fórnuðu lionum hesti, kind, úlfi
og gammi. Þegar hermenn fóru í stríðí
báru þeir með sér fulla grind af
liænsnum, sem voru helguð Martiusi;
áður en þeir byrjuðu að berjast gáfu
þeir þessum hænsnum mafs og horfðu
3