Almanak fyrir Íslendinga í Vestrheimi um árið 1880 - 01.01.1879, Page 6

feldui og nákvænini tekr honum (ram. Og þaö er merkilegt,
aft paö er komiö' upp hjá Persum, hálfmenntaöri pjdö og ó-
kristinni austr 1 Asiu. þetta hið persneska timatal hefir pað
saineiginlegt mcð hinu júiianska, að einum degi er skotið inn
fjórða hvert ár. en pó svo, að peim degi, sem [.eftir hinu júlíanskm
timatali cr skotiö inn i hiö 32. ár, er eftir hinu persneska okki
skotið iun fyr en árið næst á eftir eða i hiö 33.*jár. það cr
sama sem sleppt væri i hiuu júlianska tlmatali innskotsdeginum
128. hvert ár, en öllum hinum innskotsdögunuin væri haldið.
Með pessu móti verðr nákvæmnin svo mikil, að pað pur& 5000
ár til pess að skekkjan nemi cinurn degi. lír af pvl auðsætt, að
vort tlmatal er ekki svo litið ónákværnara. Persueskr stjörnufræð-
ingr ,aö nafni Omar, kom upp með penna timareikning árið
1100 eftir Krists fæðing eða meira en 500 árum áðr en rinibót
Gregors páfa var í lög leidd.
Jörðin er kúla, sem litið eitt er prjst saman um heims-
skautin. Linan á niilli heiinsskaiitiuma gegnum miðpunkt jarðar-
innar heitir möndull. Um hann snýst jörðin i sifellu frá vestri
til austrs. Jarðarmöndullinn er 7,899 milur. !) Hugsi maður sjer
líuu pvert ylir jarðkúluna liggjanda í austr og vestr mitt á milli
heimsskautanna, pá heitir hún miöjnrðarlina. Hún er 24.899
.inilur. En vegalengdin gegnum hnöttinn, par sem miðjarða-rlinau
liggr um hann, er 7.925 mllur.^
Á umferð sinni 1 kringum sóiina (ein umferð á ári) suýr
jörðin ekki ávallt eins að sólinni, lieldr vikr sjer smámsaman vif,
pannig, að nokkurn hluta ársins skiu sólin meira á noiöurhelm-
ing jaröarinnar, en nokkurn hluta meira á suðrlielininginn. þetta
veldr pvi að lengd dags og nætr mismunar pvi meira á hiuum
ýrnsu árstlðum sem nær dregr hcimsskautuuum. Að sumar kemr
eftir vetr og vetr eftir sumar verðr af pessu skiljanlegt.
Mishæðirnar, fjölliu, á yfirhorði jarðaiinnar eru ekki stærrí
í samanburði við stærð liennar en ofrlitil sandkorn utan á smákúlu.
Meiri iilutinn *f yíirborði jarðarinnar er vatni hulinn (hóf
1) Vuualeg mlla ensk, scm hjer cr ávallt átt við pegar
mila er nefnd, er 5280 ensk fet, cða 41-, milr enskar cr sem
næst 1 rniln dönsk. 1 huattmila ensk er úr danskrj milu.
-18-