Heimilisblaðið - 01.05.1976, Blaðsíða 5

framt því sem þau taka að synda um-
hverfis hákarlinn. Skyndilega ráðast þau
svo á árásardýrið og reka hausana af öllu
^ali inn í skrokkinn á því svo að innyfli
þess springa. I fiskiróðri var ég vitni að
því, er stærðar hákarl spratt upp úr sjón-
um. Ég sigldi nær og komst að raun um,
að sex höfrungar höfðu umkringt hákarl-
mn og skiptust á um að rekast á hákarl-
jnn, ýmist fyrir aftan tálknin eða í kvið-
mn. Loks var hákarlinn svo illa farinn,
að hann sökk til botns í tæran sjóinn.
Höfrungar geta auðveldlega synt uppi
sberstu skip og farið fram úr þeim; þeir
kornast sem sagt a. m. k. 45 kílómetra á
hlukkustund. Vísindamenn hafa komizt að
raun um, að þetta stafar af því, að þeir
eru búnir gljúpum svampvef undir skrápn-
um, sem gerir þeim fært að laga yfirborð
shrokksins eftir hreyfingum sjávarins.
Gagnstætt skipsskrokknum geta höfrung-
aimir skipt um lögun, ef svo má segja, eftir
þyí hvernig sjávarlagið er hverju sinni.
^annig aðlögunarhæfni gerir þeim fært
að draga úr mótstöðu vatnsins allt að 90
hundraðshlutum.
Til eru margar sögur af höfrungum sem
hjargað hafa mannslífum. 1 Flotida hreifst
SUudkona ein af straumi sjávarins. „Allt
1 einu fann ég fyrir því, að einhver hreif
með voldugu átaki aftur upp á grynn-
lugarnar,“ segir hún. „Þegar ég komst
a fætur, var þarna enginn maður nálæg-
Ur. en höfrungur var að svamla öskammt
fr’a- Síðar sagði mér maður nokkur, sem
vei’ið hafði alllangt undan, að hann hefði
Seð, hvar höfrungur hafði spyrnt mér burt
djúpsævinu."
I bók um loftorrustuna yfir Kyrrahafi
Segir dr. Beorge Llano frá höfrungi ein-
llUl. sem reyndi að ýta gúmmífleka með
hiórum niðurskotnum flugmönnum yfir
hh nálægrar eyjar. Því miður var eyjan
aHett Japönum, og þess vegna neyddust
Hugmennirnir til að hrekja hinn vel mein-
andi bjargvætt sinn á brott með árum.
^ElMILISBLAÐIÐ
Sjávarlíffræðingar telja, að þess konar
tilvik eigi rót sína að rekja til þeirra löng-
unar höfrunganna að bregða á leik; að
þeir reyni ekki meðvitað að bjarga fólki,
heldur hafi gaman af því að ýta hverju
sem er frá sér, upp á grín. Einn þessara
líffræðinga grundvallar kenningu sína á
ljósmyndum af fjórum höfrungum, sem
strita við að tosa gamalli og ónýtri vind-
sæng á land!
En ekki er hægt annað en láta smitast
af kátri leikgleði taminna höfrunga, þeg-
ar þeir leika leiki sína — körfuknattleiki,
hornablástur, hopp gegnum gjarðir eða
hvað sem þetta nú er. Vísindamaður einn
varð vitni að því, hvar höfnmgur togaði
í sporðinn á stórum fisk og dró hann
þannig aftur á bak langa leið, án þess að
gera honum nokkurt annað mein en stríða
honum á þennan hátt. Og sjálfur hef ég
séð unga höfrungskvígu taka skjaldböku
á hausinn og synda með hana um þvera
og endilanga laug.
Höfrungar eru svo snjallir og fljótir
við að smala saman fiskum, að þeir hafa
verið nefndir „kúasmalar hafsins". Veiði-
maður einn hefur skýrt mér frá því, að
hann eitt sinn hafi séð tíu höfrunga um-
lykja stóra fiskavöðu og hrekja hana á
grynningar þar sem hægara var um vik
að leggja sér veiðina til munns. Strax er
einn höfrungurinn var búinn að éta nægju
sína, sneri hann aftur að hópnum til þess
að halda innikróuninni á meðan sá næsti
»
átnægju sína.
Þess eru mörg dæmi, að höfrungar hafa
hjálpað skipum við að komast um þröng-
ar og hættulegar siglingaleiðir. Frægast-
ur slíkra höfrunga er eflaust Pelorus- Jack,
sem fyrst sást á Pelorus-sundi við Nýja-
sjáland árið 1888 og synti á undan skipi
nokkru og lóssaði það þannig gegnum
þröngt klettaskerjasund þar sem fjölmörg
skip höfðu áður farið sér að voða. Far-
menn tóku að svipast um eftir Jack, og
brátt tóku skipsstjórnendur að elta uppi
77