Heimilisblaðið - 01.05.1976, Blaðsíða 7

Hvernig ratar bréfdúfan?
Hvað er það sem gerir bréfdúfunni
ftiögulegt að rata veginn heim í búrið sitt,
þegar henni er sleppt lausri í mörg hundr-
11Ö kílómetra fjarlægð þaðan?
Enginn hefur svarað þessari spumingu
^eð vissu. Skólastjóri merkjamálsskóla
bandaríska hersins, þar sem einnig er
^ennt að nota dúfur til boðliðaþjónustu,
Segir: „Þetta er allt undir þjálfun komið.
öúfurnar eru þjálfaðar við að trúa því,
að mat sé einungis að finna á þeirra eig-
ln heimaslóðum, og það — ásamt löng-
Uninni til að hitta unga sína og maka —
^r þær til að hraða sér heimleiðis."
I^essi ummæli geta ef til vill átt við,
þegar dúfurnar eru látnar fara yfir þekkt
svæði. En þau veita enga skýringu á því,
hvernig bréfdúfa rataði leiðina frá Arras
1 Erakklandi til heimastöðva sinna í Saig-
011 í Indókína og flaug þessa 11 þúsund
tílómetra leið á 24 sólarhringum.
Kannski er leyndardóminn að finna í
°Ppbyggingu eymanna, sem eru allflók-
111 að gerð rétt eins og hjá manninum.
^issir erynagangar geta e. t. v. vakað sem
emskonar viðmiðunar-áttaviti. Þannig
hefði þá dúfan — á leið sinni frá Indókína
Frakklands, sitjandi í körfu undir skips-
hiljum — átt að „finna“ á sér, hvaða leið
skipið sigldi, og „skrifað hana bakvið eyr-
ah“ ef svo má segja — á svo fullkomin
hátt, að hún gat gripið til þessarar vitn-
°skju þegar henni var sleppt lausri og flog-
aftur til baka, — án þess m. a. s. að
^ra eftir þeirri „línu“ sem skipið hafði
Slglt á sjónum á vesturleiðinni.
Ef þessi eyrnaganga-kenning er rétt,
eins og hún er látin Ijós af V. Fance í
tímaritinu Scientific American, myndi hún
veita svör við tvennu, sem eftir hefur
verið tekið: Að bréfdúfur virðast glata
staðmiðunarhæfileikanum ef eyru þeirra
eru byrgð, og að rafmagnsbylgjur frá
kröftugum útvarpsstöðvum hafa hvað eft-
ir annað komið dúfunum til að fara af
réttri leið og jafnvel að gefast upp á flug-
inu.
En hvernig svo sem bréfdúfurnar fara
að þessu öllu saman, þá hafa menn allt
frá tímum forn-persa til vorra daga kunn-
að að notafæra sér hæfileika þeirra. Áður
en símskeytin komu til sögunnar voru dúf-
ur notaðar til að flytja viðskiptatilboð og
aðrar mikilvægar orðsendingar, og langt
fram á þessa öld notuðu veiðiflotar bréf-
dúfur til að hafa samband við land. Um
áratuga skeið voru dúfur látnar flytja
bréf og Ijósmyndir milli fréttamanna og
blaða í fjarlægum landshlutum.
I fyrri heimsstyrj öldinni voru dúfur
mikið notaðar. Frægust þessara stríðs-
dúfna var Cher Ami — eða Kkri vinur —
sem var stíðar stoppuð upp og sett í minn-
ingarsafn í Washington. Þrátt fyrir stór-
skotahríð, flaug Cher Ami út úr Argonne-
skógi með skilaboð, sem björguðu þrigj-
ungnum af hinu „dauðadæmda liði“
Whittlesleys majórs. Á þreytandi flugi
milli Verdun og Rampont varð hún fyrir
því, að sprenging tætti af henni annan
fótinn. En hún hélt fluginu áfram og kom
skilaboðunum rétta boðleið .. .
^eimilisblaðið
79