Kirkjuritið - 01.07.1957, Qupperneq 48

334
KIRK JUBITIÐ
fund og einhverjir hafa leitað aftur norður á bóginn til átt-
haganna.
Forfeður vorir hafa haft spurnir af björtum og biíðum guði,
sem frændur þeirra Gotar dýrkuðu og kölluðu Frey. Hann
leysti úr höftum (var frelsari) og grætti ekki mey né mannskonu.
Allt þetta kemur vel lieim og saman við kristnar hugmyndir
fornar. Nú reikar sögnin eins og í draumi yfir staði og stundir,
eins og Grímur Thomsen kemst að orði. Og þegar þess er gætt
að sjö eða átta aldir líða, þangað til farið er að skrá nokkuð um
Frey á Norðurlöndum og ekki er ýkjamikið vitað um sam-
hengi eða hugmyndaheim norrænna þjóða frá þessum tíma,
þá er það skiljanlegt, að ýmsar ævintýralegar sagnir geti mynd-
azt um hinn bjarta og fagra guð friðsamra manna, þann er
hafnar sverðinu vegna ástar sinnar og bíður þess vegna ósigur
fyrir öflum myrkursins í Ragnarökrum.
Enda þótt Freyr inn gotneski væri upprunalega enginn ann-
ar en Kristur, fær hann á sig svo sérkennilegan blæ í skáld-
skap og ímyndun norrænna manna, eftir að goðsögnin hefir
farið þessa krókaleið út úr götu almennrar kristniboðunar, að
Freysdýrkendur seinni tíma þekkja hann ekki aftur, þegar þeim
er boðaður Hvíti-Kristur. Barnatrú Helga magra hefir því senni-
lega verið ein og hin sama og hann primsignist seinna til í
írlandi. Það var því mikil ástæða til, að hann nefndi bæ sinn
Kristnes.
Arfleifð heilagra í Ijósinu.
Eitt merkilegt atriði kemur hér enn til greina. í Grímnismál-
um segir, að goðin hafi gefið Frey Álfheim að tannfé. Ljósálfar
voru fegri en sól, segir Snorri. Fyrir þessari fögru veröld ræð-
ur Freyr.
Nú er það álit margra fræðimanna, að álfarnir tákni raun-
verulega sálir framliðinna manna, og sé Álfheimur því ekkert
annað en tilveran bak við dauðann. Verður staðhæfingin um
konungdæmi Freys yfir Álfheimum enn skiljanlegri, ef Freyr
er upprunalega enginn annar en Kristur sjálfur. Því að hann
var sá drottinn, sem réð fyrir arfleifð heilagra í ljósinu. Um