Kennarinn - 01.11.1898, Page 3

—3
og fylfíjenduni lians, svo fjúsun.lir
numna létu ]iá lííið, suinir á liinn
hry)lilo<rasta hátt. En upp frá pessu
var ]><> farið að tala uni ymsar um-
bætur á hinu ytra fyrirkomula<ri.
Kirkjuþingin í Písa, Konstans ojr
Basel t(>ku ]>að mál hvert eftir annað
til meðferðar, en ]>(> án veiulegs
gagns. Jóhann Wiklif hóf kenningu
sína á Englandi, stríddi um stund
en féll fyrir ofurmagni spillingar-
innar. Jóhann Húss, hinn lærði for-
stóðuinaður háskólans í Prag í Bæ-
heimi, reiddi hnefann gegn ranglæti
luirðstjórnarinnar, en var l'yrir ]>að
brendur á báli. Lærisveinn lians,
•leróni frá Prag, tók við af lærimeist-
ara sínum en lilaut si'nnu afdrif. .íer-
óin Savonarola tók til að prédika á
Ítalíu. Um stund virtist swni hon-
uin mundi verða nokkuð ágengt með
hinni brennandi mælsku sinni. Eh
]>áfi bannfærði liann og bálið sveið
hina silfurskæru tnngu lian.s. En
miirg-|>úsund bænir fóru nú að stíga
aðhásæti hiniinsins, bir jandi uin líf
<>g frelsi. Skvldi guð bænheyrft og
frelsa? Skyldi sól lians aftur fikína
yfir liinn dinnna heim?
Uni 100 ár liðu frá dauða llúss.
Alvarleg hrevfing fór að færast í hin
dauðu bein miðaldanna. Sú hreyf-
nig bvrjaði með ]>ví, að lær'dómur
og inentun fór aftur að koinast að.
Arið 1-140 up]>gi>tvaði Jóliann Gutt-
enberg prentlistinn, sem hafði liina
niestu [>yðingu fvrir siðbótinn.
Lengi hófðn gulhilda-vísindi verið
'ðkuð í Konstantino]>le. Arið i IA3
féll Mikligarður í hendur Tyrkjum.
Varð ]>að til ]>ess að margir lærðir
menn leituðu þaðan til Italíu. Koma
þeirr.a varð orsök til nyrrn bókmenta.
Upplysingar-alda þessi (renaissaiice,
[>. e. endurfæðing) barst einnig til
Hyzkalands. I>ar varð liún aðmiklu
liði, ]>ví hún vakti menn lil meðvit-
undar um rétt einstaklingsins gegn
hinu drottnandi valdi. Rúðólf Agri-
kola, Jóh. Keuchlin og Erasmus frá
Rotteiidam hétu áðal-talsmenn ]>ess-
arar nyju hreyfingar. Petta varð
meðal annars til |>ess, aðlærðirmenn
fóru á ny að lesa heilaga ritningu.
Ny hroyíing varð líka um alla
Norðurálfuna við [>að, að Kólumbus
fann hinn nvja lieim 149~, sem varð
byrjun margra annara landkannana.
N'asco de Gaina fann sjóveg til Aust-
indía ineð ]>ví að sigla fyrir Góðrar-
vonarhi'ifðii <>o- Magellan fór hina
fyrstu ferð kring um hnöttinn. Um
saina levti var púðrið ut>pg(itvað,
sem algerlega breytti hernaðar-að-
ferðum |>jóðanna. Alt þetta setti
hlutina í hreyíingu. Alt benti á, að
stór bylting væri í nánd,- En hvar
var hanii. sem átti að framkvæma
verkið?
Guð var að tilbúa verkfæri sitt í
undarlegii smiðju. Inniluktur í
klaustri einu situr ungur maður.
IJkaminn er stór <>g- sterklegur <>g
svijnirinn lésir lieitri sál. Uraugum
lians brennur eldur og hann gongur
friðlaus um gólf í klefasfnum. Hann
eraðvelta fvrir sér eilífðar-gátunni:
“Eg vesæll miiður, liver miiii frelsa