Verði ljós - 01.11.1897, Síða 11

171
Gufudalur .... 48 messuföll. Grímsey .... 42 mossuiöll.
Presthólar .... 46 — Hof á Skagaströnd 42
Sauðanes .... 4G Undirfell .... 41
Staður i Grunnavík 45 Otrardalur . . . 41
Hvammnr i Norðurárd. 43 — Svalbarð . . . . 40
Árnes (i Strandas.) 43 — Tröllatunga . . . 40
Setberg .... 42 — Ólafsvellir .... 40 —
Vjer látum þess getið, til þess að fyrirbyggja allau miskilniug, að oss
kemur ekki til liugar að ætla, að þessi mörgu messuíoll sjeu öll prestun-
um í þessum prestaköllum að keuna. En á hinn bóginn væri það þó
barnaskapur að ætla, að öll þessi messuföll væni að kenna óbliðu veðr-
áttunnar, vondum vatnsföllum eða miklum vegalengdum eða öðru því-
liku. Nei, vjer hljótum að álita, að áhugáleysi safnaðanna eigi livað
mestan þátt í þvi, vjer hljótum að álita, að jiessar tölur sjeu hrópandi
vottur um hvílíkt dæmalaust kæruleysi, að því er snertir það að rækja
helgar tiðir, sje komið inn í söfnuðina víðsvegar um land alt, enda er
„söfnuður kom ekki“ tilfært í skýrslum prestanna sem orsök messufalls,
alt eins opt og illviðrum eða þviliku er um kent.
Þá er að minnast á altaxúsgöngurnar eins og þær voru árið 189G
á Islandi. Vjer mintumst lítilsháttar á huignun altarisgangnanna í fyrra
haust í hlaði voru, eptir að Iierra biskupinn liafði birt í „K.irkjublaðinu“
yfirlitsskýrslu um messugjörðir og altarisgöngur á þriggja ára timabil-
inu 1892—94. Á því tlmabili höfðu að meðaltali 30 af hverju hundraði
fermdra manna verið til altaris. Vjer töldum þetta „sorglegar tölur“ þá,
er vjer bárum þær saman við skýrslurnar frá næsta þriggja ára tima-
bilinu á undan, þar sem tala altarisgesta liafði að meðaltali verið 37,3
af hverju liundraði. Oss þótti lmignunin harla hraðfara. En árið 189G
liafa, eptir skýrslunum að dæma, að meðaltali á öllu landinu nö eins 22
af liundraöi liverju fermdra manna verið til altaris! Þegar vjer i fyrra
liaust skrifuðum um þetta mál, drápum vjer á það, að vjer liefðum
heyrt getið um eitt prestakall, þar sein als engar altarisgöngur hefðu
farið fram eitt árið fyrir skömmu; vjer gátum þess með hikandi hendi,
svo ótrúlegt virtist oss ]iað, að slikt hefði getað átt sjer stað. En
skýrsluruar frá árinu sem leið hafa fært oss lieim sanninn um, að slikt
getur fyrir komið viðar en í eiuu prestakalli og er ef til vill eldri eins
sjaldgæft og vjer hugðum þá i „vanþekkingu11 vorri.
Áriö 1896 var enginn maöur til altaris í 12 — tolf — presta,köllum
á íslandi ag í 5 prestaköllum því sem næst rngirnú
Vjer leyfum oss hjer aptur til frekari sönnunar máli voru, að til-
greiua nöfn þessara 17 prestakalla, og jafnframt tilgreina tiilu hiuna
fermdu safnaðarlima i hverju þeirra fyrir sig, eins og í skýrsluuum er
talið: