Verði ljós - 01.05.1902, Blaðsíða 10

74
fyrirkomulaginii, geti engan veginn orðið að fullkomnu liði í söfnuðuin
með fríkirkjufyrirkomulagi. En svo kemur þriðja ástæðan, sem virðist
vera höfuðástæðau. Þar segir höf:
„Og svo er enn eitt. Ef dæma má um auda þann, sem býr í
prestaskóla Islands og ásýud hans í hlaði prestaskólakennarans, „Verði
ljós!" — eins og það blað hefir verið í seiuni tið‘, — þá er mjög
vafasamt, að prestlingar frá Reykjavlkur prestaskóla
geta í'engið inngöngu í kirkjufélag vort. Með löggjöf frá
kirkjuþingi árið 1893 er fyrirskipað, að allir þeir, sem um prestsem-
bætti sæki innan kirkjufólags vors, skuli vera prófaðir og skuli þeir
gjöra grein týrir sinni kristilegu trúfræði. Nú þarf euginn að
láta sór detta í hug, að nokkur guðfræðingur kæmist
gegn um það próf og fengi inótmælalaust inngöngu í
kirkjufólag vort, sem t. a. m. fylgdi stefnu hiunar
„hærri kritíkar11 og vefengdi það guðs orð, sein hann þó á að
skuldbinda sig til að kenua“.
Svo hljóðar þá höfuðástæða sóra Björus fyrir því hversvegna þeir
„geti ekki lengur haí’t gagn af hjálp frá íslandi.11 Vér höfum leyft oss
að undirstrika það, er oss fannst einkennilegast í henni.
Ekki furðum vór oss ú því, þótt kirkjufólagið vilji prófa þá er
sækja um prestsstöðu i þjónustu þess, og ekki skulum vór heldur fást uin
það, þótt kirkjufólagið heimti af kandídötunuin, að þeir „gjöri grein fyr-
ir sinni kristilegu trúfræði11, þótt oss þykja það óneitaulega kyuleg
krafa.
Eu það er tvennt i þessari klausu höfundarius, sem oss furðar ú
stórkostlega, að nokkur maður, sem úlítast vill ínentaður, skuli láta út
úr sér á prenti.
Hið fyrra er þetta, að liöf. lýsir hátíðlega yfir því, að enginn
þurfi að láta sór detta í hug, að nokkur guðfræðingur, er fylgi
stefnu hinnar „hærri kritíkar11 fái staðist þetta próf. Eyr má nú vera
skoðana-ófrelsi. Látum svo vera, að t. a. m. forseti kirkjufólagsins
reyndist á sinum gömlu dögum svo afar þröugsýnn að neita að vígja
til prests mann, er fylgdi þessari stefnu; slikt væri ef til vill afsakau-
legt, on að nokkur prófnefnd færi að gjöra manu rækan frá próíi fyr-
ir þá sök eiua, að hann hefir ákveðna skoðuu á guðfræðilogu atriði, er
ekki suertir höfuðatriði vorrar kristnu trúar, trúna á þríeinan
guð, ineira en spursmálið um uppruna bóka ritningarinnar, hveuær og af
hverjuin þær séu samdar o. s. frv., slikt bæri vott um nieira þröngsýni
1) Höf. á auösjáanlega við timann, sem liðiun or síðan vér fyrir þrem
árum dirfðumst að vefengja vísindalegt gildi ritgjörðar höfundarins um inn-
blástur ritningarinnar i Aldamótum og moira að sogja töldum liana i ýmsum
atriðum varhugavorða.