Nýjar kvöldvökur - 01.01.1942, Blaðsíða 11

KENNIMAÐUR
N. Kv.
Tveir ungir menn risu nú upp hver á
eftir öðrum. Ræður þeirra voru ekki ann-
að en lélegur útdráttur úr ræðu for-
mannsins og yfirlýsingar um, að þeir
væru honum í einu og öllu samþykkir.
Þeir höfðu ekkert nýtt að segja, sem hrif-
ið gat áheyrendur, sem héldu áfram að
spjalla sín á milli.
— Ekki nema einn í einu, kallaði for-
maðurinn með myndugleik, þegar honum
þótti hávaðinn vera farinn að hafa óþægi-
lega truflandi áhrif. Við þessa áminningu
sljákkaði í mönnum í bráðina.
— Vilja ekki fleiri taka til máls, bætti
hann við.
Fáeinir litu til Guttorms á Vatni, sem
sat aftarlega í salnum. Það var eins og
þeir væntu þess, að hann mundi hafa eitt-
hvað að segja í þessu máli. Flestum var
kunnugt um viðskipti hans og prests. —
En Guttormur sat rólegur. Nokkrir fleiri
gerðust nú til þess að rísa úr sætum sín-
um og segja nokkur orð. Flestir voru á
sömu skoðun og formaðurinn; þó komu
fram raddir um, að hyggilegast mundi
vera að fara gætilega, og vildu þeir hinir
sömu ekki taka skýra afstöðu að svo
komnu máli. Hjá þeim, sem svæsnastir
voru, fékk séra Bjarni mörg óþvegin orð.
Einn bar honum jafnvel á brýn, að hann
hefði drepið Sigríði sálugu á Breiðavaði.
•— Á meðan þessu fór fram, sat formaður-
inn rólegur í sæti sínu, hárviss um að á
þessum fundi mundi hann vinna glæsileg-
an sigur.
Eftir nokkurt þóf reis Guttormur upp
úr sæti sínu og bað um orðið. Hann gekk
í hægðum sínum upp að borðinu, sem átti
að tákna ræðustól. Þar nam hann staðar
og sneri sér að áheyrendunum.
— Fyrir nærri tveimur árum fóru hér
fram á ungmennafélagsfundi svipaðar um-
ræður sem þessar, byrjaði hann ræðu
sína. Þá bar ég fram tillögu þess efnis, að
ungmennafélagið hefði engin afskipti af
þessu máli. Sú tillaga var felld. Ég bar þá
tillögu fram vegna þess, að það var skoð-
un mín, og þá skoðun hefi ég enn, að það
sé félaginu fyrir beztu að skipta sér ekk-
ert af málum sem þessu.
Vitanlega eru félagsmenn sjálfráðir að
því, hvaða afstöðu þeir taka persónulega
til þessa niáls. Þeir mega gjarna segja sig
úr þjóðkirkjunni, ef þeir treysta sér ekki
til þess að verjast ásælni hennar á annan
hátt. En ég mótmæli því fyrst og fremst,
að þetta sé gert að félagsmáli. Ég lít svo
á, að trúmál eigi fyrst og fremst að vera
einkamál hvers og eins, þar sem flokksleg
togstreita eigi ekki að hafa nokkurn íhlut-
unarrétt.
Félagið okkar sannar það, að ég hafði
rétt fyrir mér þá. í þann aldarfjórðung,
sem það hefir starfað, hefir það dafnað
vel og látið til sín taka um mörg nytja-
mál. Og hér eru ennþá ærin verkefni fyr-
ir hendi fyrir það að leiða til úrlausnar.
Það hefir líka átt því láni að fagna, að
samvinna og samheldni hefir verið góð í
því, að undanskildum tveimur síðustu ár-
um, síðan það sté það óheillaspor, að hafa
nokkur afskipti af þessum prestskosning-
um. Síðan hefir það verið vettvangur
sundrungar og óeirða, svo að annað hefir
bókstaflega ekki komizt að. Það stafar af
því, að trúmál eru fyrst og fremst í eðli
sínu einkamál og tilfinningamál, en ekki
félagslegs eðlis. Ég.tel það því mjög mis-
ráðið að blanda svo ólíku saman.
Við höfum nægileg verkefni til þess að
vinna að, verkefni, sem við getum öll sam-
einast um, þegar þetta er frá skilið. Hvers
vegna eigum við þá áð vera að seilast eft-
ir því, sem hlýtur að sundra og kljúfa?
Ég vil taka það fram aftur, að ég er ekki
að banna neinum að ganga úr þjóðkirkj-
unni, ef honum sýnist svo. Ég er aðeins
að mótmæla því, að um það séu gerðar
samþykktir eða félagið sé á einn eða ann-
an hátt haft fyrir skálkaskjól.