Nýjar kvöldvökur - 01.01.1942, Síða 12

6
KENNIMAÐUR
N. Kvo-
Jafnskjótt og Guttormur hafði lokið
máli sínu, stóð formaðurinn upp.
— Áður en ég gef orðið laust, vil ég
leyfa .mér að taka til athugunar það, ssm
síðasti ræðumaður sagði. Ég get ekki litið
á þctta mál frá sama sjónarmiði og hann.
Það er ranglega ályktað hjá honum, að
trúmálin séu sérmál, sem ekki grípi inn
í önnur mál eða séu þeim óviðkomandi.
Þessi svokallaða kristna, kirkjulega trú
hefir meiri og víðtækari áhrif á allt, sem
hún kemst í snertingu við, en allf annað.
Einmitt þess vegna hefir hún um allar
aldir verið hættulegasta vopnið á.viðleitni
mannanna til manndóms og þroska. Hún
hefir verið þeim steinn um háls og hindr-
að allan eðlilegan vöxt og viðgang.
Nei, góðir hálsar! Þetta er ekki ein-
staklingsmál, þetta er félagslegt mál öllu
meira. Áhrif kirkjunnar er eins og átu-
mein, sem skera verður fyrir, ef full lækn-
ing á að fást. Ég get verið samþykkur
síðasta ræðumanni um það, að þessi átök
tvö undanfarin ár hafa skaðað félagið. En
það liggur í augum uppi, að með því að
losa sig algerlega undan áhrifum kirkj-
unnar, slíta öll þau tengsl, sem félagið og
einstaklingarnir innan þess eru bundin
henni, getur ekki lengur komið til neinna
átaka um slík mál. Þá er félagið í eitt
skipti fyrir öll laust við þennan óþægi-
lega draug, sem við erum nú að reyna að
kveða niður. — Orðið er laust, góðir
hálsar!
Guttormur kvaddi sér aftur hljóðs.
— Þessar mótbárur afsanna ekkert af
því, sem ég hélt fram, byrjaði hann. Það
var miklu fremur, að þær sönnuðu mál
mitt. Viðurkenndi ekki síðasti ræðumað-
ur, að átökin um þessi mál nú undanfarin
tvö ár, hefðu raunverulega staðið félags-
Skapnum fyrir eðlilegum þrifum? Víst
gerði hann það. En það veldur mér sann-
arlega mikilli furðu, að jafnskynugur
maður og sí^asti ræðumaður er í raun og
veru, skuli í alvöru halda því fram, að bót
verði ráðin á því með því einu, að félagið
segi sig úr þjóðkirkjunni, eða öllu heldur
félagar þess, því að vitanlega er félagið
sem félag ekki í þjóðkirkjunni. Nú verð-
ur því ekki mótmælt með neinum rökum,
sem að gagni koma, að þjóðkirkjan ís-
lenzka og trú manna eru í rauhinni ærið
óskyld efni. Það fannst mér síðasti ræðu-
maður ekki gera sér nægilega ljóst.
Ég lít þess vegna svo á, að það sé ekk-
ert unnið með þessu brölti, sem meira er
stofnað til af löngun til þess að láta á sér
bera en áhuga fyrir velferð félagsins. Fé-
lagið vinnur ekkert með því, að því sé
blandað inn í slíkt einstaklingsmál, sem
það, að einhver segi sig úr þjóðkirkjunni.
Þó að hér kunni að finnast æði margir,
sem andvígir eru séra Bjarna Símonar-
syni, munu margir þeirra áreiðanlega ekki
segja sig úr þjóðkirkjunni af þeim ástæð-
um einum, og þeir hinir sömu munu á-
reiðanlega ekki vera neitt betri eða verri
félagar en þeir, sem hafa vakið þsnnan
draug upp. Það liggur því í augum uppi,
að verði þetta mál barið í gegn með slíku
ofurkappi, sem raun ber vitni um, getur
ekki hjá því farið, að félagið klofni, og
það tel ég illa farið. Ég vil þess vegna
biðja menn að skoða vel hug sinn, áður
'en þeir ljá þessu máli stuðning.
Formaðurinn var fljótur að taka til máls
þegar Guttormur hætti. Hann gáði þess
ekki að gefa orðið laust, eins og fundar-
sköp mæla þó fyrir. Áheyrendur hlust-
uðu með vaxandi hrifningu og athygli,
því að það leit út fyrir reglulega orrahríð.
— Maður er farinn að kannast við þessa
vafninga og útúrdúra hjá síðasta ræðu-
manni, sagði formaðurinn og bar ótt á.
En slíkt er aðeins til þess að spilla fyrir
framgangi allra góðra mála. Hvenær hef-
ir hann komið fram öðruvísi en svona?
Hvenær sýnir hann hreinan skjöld? Hann
þykist ekki fylgja neinum flokki, ein-
A