Nýjar kvöldvökur - 01.01.1942, Blaðsíða 28

N. Kvo-
Halldór Stefánsson:
Saga Möðrudals á Efra-Fjalli.
Framhald.
Möðrudalssystur.
Þegar dætur Sigurðar og Ástríðar voru
komnar til þroskaaldurs og sátu gjaf-
vaxta í foreldrahúsum, áttu þær allar eitt
samnefni: Möðrudalssystur. Þær höfðu
erft vænleik og atgjörvi foreldra sinna og
menntuðust ágætavel þar heima, einkum
í hannyrðum, sem þá var lögð meiri á-
herzla á en bókleg fræði. Mun Sigríðar
Magnúsdóttur hafa notið þar við að ekki
litlu leyti. Til merkis um menntun þeirra
systra má greina, að ein þeirra varð for-
stöðukona hins fyrsta norðlenzka kvenna-
skóla, sem enn verður. sagt.
Dætur Jóns Sigurðssonar langafa þeirra
höfðu einnig verið fjórar, sem sagt .hefir
verið, vel menntar, og þóttu vera sérstak-
lega góðir kvenkostir. Var þessum tveim
systrahópum tíðum jafnað saman og hinn
fyrri til aðgreiningar kallaður Möðrudals-
systur eldri, en þessar Möðrudalssystur
yngri.
Fyrr hefir verið getið um aðdáun þeirra
Fox-leiðangursmanna á Aðalbjörgu, elztu
systurinni. — Af því að ummæli þeirra
lýsa vel áliti og framkomu þeirra systra
og menningu heimilisins í Möðrudal á
þeim tíma, þá þykir vert að tilgreina
nokkuð af umsögn þeirra hér orðréttri, í
lauslegri þýðingu. Sá hét dr. Rae, sem
ferðasöguna hefir ritað. Eftir að hafa lýst
Sigurði bónda og farið nokkrum aðdáun-
arorðum um heimilið, víkja þeir máli að
Aðalbjörgu dóttur hans; segja, að hún
líkist honum í áliti og sé fullkomið sýnis-
horn norrænnar kvenfegurðar. Og eftir
nokkrar málalengingar um kvenlegan
þokka hennar, segir að lokum: „Það er ó-
neitanlega furðulegt, að fyrirhitta hérs
svo að kalla í óbyggðum, slíka stúlku, alda
upp utan hins svokallaða menntaða heims
og áhrifa frá honum. Og þó, — ef þessi
stúlka væri klædd í tízkubúning „West-
end“ og kæmi fram í veizlusölum sam-
kvæmislífsins, þá skyldi ég veðja tíu á
móti einum að hún kynni vel að hegða
sér, myndi sóma sér að öllu vel og yrði í
engu til ásteytingar, nema ef vera skyldi
á þann hátt, að fríðleiki henriar og þokki
kynni að vekja öfund.
Aðalbjörg (f. 1841) var elzt þeirra
Möðrudalsssytra og einna álitsjnest talin.
Hún kemur enn við sögu, og vísast hér til
þess.
Elísabet (f. 1842) varð síðari kona Ein-
ars Ásmundssonar í Nesi (7/7 1863). Þau
áttu ekki afkomendur, en Einar ættleiddi
Valgerði (f. 1861) dóttur Elísabetar, er
hún hafði átt með Kristjáni Jóhannssyni,
síðar bónda í Hólsseli, áður en hún giftist;
var hún því talin einnig dóttir Einars.
Valgerður varð kona Vilhjálms bónda í
Nesi Þorsteinssonar. Börn þeirra: 1. Jóna,
gift í Danmörku. 2. Sigurlaug, gift Sveini
Þórðarsyni frá Höfða, 3. Þorsteinn, fiski-
matsmaður í Hrísey, 4. Jakobína (dáin).
Elísebet lifði Einar bónda sinn og bjó
eftir hann í Nesi uni hríð. Eftir að hún
lét af búskap, dvaldist hún hjá dóttur
sinni og tengdasyni. Var hún sú eina af
Möðrudalssystrum, sem náði háum aldri.