Ægir - 01.12.1919, Blaðsíða 14

132
ÆGIR
pá hafa hin háu farmgjöld hamla'ð
mjög öllum viðskiftum, og er að vona að
þau lækki bráðlega.
Loks vildi eg taka það fram, að mjög
æskilegt væri að matsvottorð fylgdu
hverjum farmi, eins og áður tíðkaðist.
J?að mundi greiða mjög fyrir sölu fisks-
ins í samkepni við ofangreindar birgð-
ir af lélegum fiski, er hér liggja, og verða
þess valdandi uð fiskkaupmenn hér
greiddu hærra verð en ella.
íslenskir útgerðarmenn munu að lík-
indum framvegis, meir en verið hefir,
annast sjálfir sölu fisksins. Fyrir þá
mundi það þvi hafa hina mestu þýðingu,
að kynna sig sem best meðal fiskkaup-
manna hér.
Sérstaklega skal vakin athygli á því, að
mjög væri æskilegt að framleitt yrði meira
af fullverkuðum fiski (Islanda). Hér á
Norður-Ítalíu er hann tekinn fram yfir
flestar aðrar fisktegundir.
Fyrirlestur
fluttur af lir. S v e i n i G u ð m u n d s-
s y n i í fiskideildinni „Báran“ á
Akranesi.
Gamalt máltæki segir: „Bóndi er bú-
stólpi og bú er iandstólpi.“ Hér er vita-
skuld átt við landbúnað, og það er síður
en svo, að eg geri lítið úr þessum máls-
hætti, hann var áður fyr réttur og er
það enn í dag, að svo miklu leyti, sem
liann nær til að vera undirstaða undir
þ j óðf élagsbyggingunni.
Nú er öldin önnur og timarnir svo ger-
breyttir, að undirstaðan undir þjóðfélags-
bygginguna þarf að vera bæði traust og
víðáttumikil. það er því ekki að búast
við að landbúnaðurinn, eins og hann er
nú rekinn, og jafnvel í fjarlægri framtið
geli verið lítið annað eða meira en horn-
steinar undir áðurnefndri byggingu.
Núgildandi skattalöggjöf landsins ber
líka með sér, aö tekjur af iandbúnaði,
jörðum, húsum og kvikfénaði,erhverfandi
hluti þess fjár, sem ríkið þarf til viðhalds
og reksturs, og hefir það því orðið að
taka aðal fjármegnið af sjávarsíðunni og
sjávarafurðum. pað er þess vegna ómaks-
ins vert, að athuga náið fiskiveiða og
landhelgismál ríkisins og reyna þar með
að tryggja þjóðinni framhald á fiskiveið-
um. að svo milclu leyti, sem mannlegt vit,
sannsýni og réttlæti nær til þess, en aðal-
lega er hér átt við þorskveiðar, eins og það
oi’ð er alment skilið.
Alt frá landnámstíð og hingað til, eins
og sögur fara af, þá hefir þorskur geng-
ið hér að landi, og inn á alla flóa og firði,
einhvern tíma árs, en auðviíað mismun-
andi mikið, eftir ýmsum breytilegum árs-
tíðum og ái’ferði og það virðist ábyggileg
staðreynd, að þorskur gangi ætíð árlega
upp að suðurströnd landsins á vissum
tíma, snemma á vetrarverlíð. þar heldur
aðal fiskurinn sig, þar til voi-ar og hitn-
ar í veðri og sjó, þá fer hann að ganga
vestur og noi’ðm’ með landi. Kemur þá
vanalega nokkuð af honum inn á flóa og
l'irði, og er það mest megnis hinn smærri
fiskur, stútungur, smáfiskur og ýsa, sem
þá staðnæmist þar yfir mikinn part sum-
arsinsins.
Úr því þetta land, ísland, varð nú einu
sinni til, og það byggist af fólki, sem ótrú-
legt er, þegar að eins er lilið til hnattstöð-
unnar, en forsjónin hefir auga fyrir öllu,
þá var henni ljóst, að landið norður í ís-
hafi gat ekki eitt út af fyrir sig Iátið fólk-
inu líða nægilega vel, og bætti það upp,
sem kuldar og næðingar og óblíða nátt-
úrunnar kæmi til að valda fólkinu ófull-