Ægir - 01.12.1919, Side 19

ÆGIR
137
1917 1616 1915
lil hl hl
Botnvörpuskip . . 2 027 5 079 4 300
Onnur þilakip . . . 545 1822 1403
Þilskip nlls . 817 hl 2617 hl 2 612 hl
Verðið á síldarafla þilskipanna, sem
Ujjp hefir verið gefið í fiskiskýrslunum,
hefir verið sem laér segir:
1917 1916 1915
milj. kr milj. kr. milj. ltr.
Bolnvörpuskip 1.7 3.2 1.5
Önnur þilskip O.o 1.0 0.8
Þilskip alls 2.o milj. kr. 4.8 milj. kr. 2.3 milj kr.
Samkvæmt þessu hefir verðhæð síldar-
aflans 1917 ekki verið nema rúml. helm-
.ingur af verðhæð síldaraflans 1916 þrátt
fyrir miklu hærra verð á síldinni, en aftur
á móti hefir hún orðið nokkru meiri en
verðhæð síldaraflans 1915, sem þó var
miklu meiri að vöxtunum.
Hagtíðindi.
V erðlagshorfur.
I danska viðskiftablaðinu Finanstidende
frá 1. okt., birtist eftirfarandi grein, þar
sem tekin er til athugunar skoðun hins
kunna ameríska þjóðmegunarfræðings,
próf. Irving Fischer, að því er snertir
verðlagshorfur.
Eitt af alvarlegustu íhugunarefnunum,
sem nú eru i hvers manns huga, er þetta:
Ætli að verðlagið fari ekki að lækka, og
hvað lágt ætli það fari. Lærðu mönnun-
um kemur ekki saman um þetta. Nokkr-
ir bjuggust við verðlækkma strax að stríð-
inu loknu, aðrir halda, að lækkunar sé
ekki að vænta, og enn aðrir halda því
frarn, að verðhækkun hlyti að vera sam-
fara friðnum, en svo kæmi bráðlega aft-
urkippur.
f*essi síðast talda skoðun er hin líkleg-
asta, enda ekkert komið fram, er andmæli
henni. Eftir að stríðið hætti, hefir verð
einnig hækkað svo mjög, að furðu sætir,
og án efa er þess langt að bíða, að sú
verðlækkun komi, sem um muni, og korni
heiminum í réttar skorður aftur. En
tryllingshátturinn í tímaviðhurðunum
liefir vakið efa hjá aaiörgum og áhyggjur
aaaaa það, hvar slikt anuiai lenda, og því
ekki að óþörfu aaokkur orð, ef þau gætu
vaa’pað ljósi yfir nokkrar hliðar aaaálsiias.
Fyrir stuttia hefir hiaaaa frægi ameoáski
þjóðaaaeguaaarfræðiaagui', prófessor Irving'
Fischer, látið í ljósi skoðaaaa síaaa uan
þetta aaaál og laaldið þvi frarn, að verð-
lagið aaauaai haldast eins og nú er. Hann
skorar þess vegiaa á anaei’íska kaupsýslu-
aaaenn, að þeir fylli forðabúr síia og gaaagi
að starfi sínu aaaeð alvöru og krafti. ]?ar
beiadir haiaia til hiianar miklu verðlags-
bi-eytingar, sem varð á 16. öldinni, þegar
hinir dýru málmar frá Ameríku tvöföld-
uðu peningaforða Evrópu og naynduðu
vei'ðlag, sem hélst áfram. Líkt er ástatt
nú, þar sem herlánin og kyrstaða gullsins
hjá bönkunum hefir alstaðar valdið auk-
inni peningaumferð, sem ekki verður
breytt. Svipað þessu átti sér stað á árun-
um 1896—1914, þegar gullið frá Suður-
Afriku og Alaska kom vei'ðlagsbreytingu
á stað. Ef að ríkin vildu þvinga menn til
þess, að skila peningaseðlunum, mundi
fara á líkan hátt og fór í Ameriku eftir
borgarastyrjöldina 1866. Verslunarstéttin
þar mótmælti slíkri innheimtu, því hún
hefir i för með sér verðlækkun, sem aftur
boðar erfiða tírna, hvað bjargræðisvegina
snertir. Smám saman mun þess vegna
kornast kyrð á verðlagið og heimsfram-
leiðslan má óhikandi haga sér eftir því.