Ægir - 01.11.1922, Síða 4

146
ÆGIR
skrá útgefna af Stjórnarráðinu þar sem
alt það vantar, sem á er minst.
í kaupum og sölu skipa er nauðsyn-
legt að geta tilgreint aldur og efni. Efnið
má rannsaka, en verra er að fá vissu um
aldur, og ganga má að þvi vísu, að ald-
ur sumra mótorbáta fáist aldrei nákvæm-
lega uppgefinn.
Þegar húseigandi gefur húsi sínu nafn,
þá auglýsir hann það; sama gerirbóndi,
sem breytir hæjarnafni sínu, en þegar
nafni skips er breytt, þá er þess hvergi
getið og sést hafa hér bátar, sem hafa
haft umdæmisstafi sina á bógnum, en
átt heima í allt öðru héraði landsins en
þessir stafir bentu á.
Danska skipaskráin var lengi full at
vitleysum í þeim kafla, sem skýrði frá
islenzka skipastólnum, en ætti nú að
semja skrá yfir mótorbátaeign landsins,
segjum að 30 rúmlestum til að byrja
með, þá yrði hún engu betri en sú
danska, neina með ærna fyrirhöfn, og
auk þess eru eigendaskifti svo tíð, að á
dálkinum »Eigendur og heimilict væri
lítið að byggja.
Þrátt fyrir þetta alt, þá er ófært, að
ekki sé til skrá yfir fleiri skip en i alma-
nakinu birtist, þar sem ganga má að því
vísu að skipakosturinn sé 5—600 skip
og bátar, og heldur ætti það að vera gróði
en tap, að skipastóllinn sæist allur á
skrá þeirri, sem kemst í hendur útlend-
inga jafnt og sjómanna okkar, I3að er
eign, sem nemur miljónura.
Við sjáum opt i erlendum blöðum, að
löndin eru talin að eiga svo og svo
margar rúmlestir í skipastól og nokkuð
má reikna út eftir því, hversu mikils
virði öll eignin sé. A stríðsárunum var
hér smíðaður 13 rúmlesta bátur, sem
með vél kostaði 50 þúsund krónur. Þá
hefir hver rúmlest kostað nálægt 4000
krónum. Ýmislegt verður ljósara þegar
menn gera sér grein fyrir hve mikið
rúmlestin kosti er þeir gera skipakaup
og miða það við eitthvað annað.
Þannig hefir t. d. 1 kútter 80 smá-
lesta, með seglum og öðru tilheyrandi,
kostað jafnt árið 1898 og tvær rúmlestir
kostuðu í nýjum mótorbát árið 1916.
Þetta skýrir margt, vilji menn athuga
það. Eftir því sem bátar voru hér keyptir,
meðau hið afskaplega verð var á öllu,
þá mun meðalverð allra mótorbáta lands-
ins nú um stundir lágt reiknað 15 þús-
und krónur fyrir bát, þegar veiðafæri öll
eru talia með; séu bátar 500, þá verður
þessi skipaeign hálf áttunda miljón krónur.
Kaupmenn hafa árlega vörutalningu í
búðum sínum til þess þar með að sjá
hvernig hagurinn er. Skipastóllinn, þótt
eign sérstakra sé, er liður i þjóðarbúinu
og yrði verðlagður, sem slíkur, ætti ein-
hverntíma að svara þeirri spurningu:
»hvers virði er lsland«? Þess vegua
virðist svo, að skrá yfir þennan lið eigna
landsins sé nauðsynleg, en eigi hún að
hafa nokkuð gildi i skipaskránni, þá
verður hún að vera rétt og ábyggileg,
því sé hún ekki það er hún þar þýð-
ingarlaus.
Rúmlestatal skipa, er ein af tekjulind-
um ríkissjóðs, ber því brýna nauðsyu til
að ómæld skip séu tekin fyrir hið tyrsta
og gengið úr skugga um stærð þeirra,
sem vafasöm eru. Væri unnið að því
næsta sumar, gætu mælingamenn um
leið gefið upp, úr hvaða við skip sé
smiðað.
Væri það ráð tekið, þar sem fé er lítið
aflögu, að taka að eins þau skip fyrir,
sem eru frá 50 lil 36 rúmlestir, reyna
að fá ábyggilegar upplýsingar um þá
stærð á næsta ári og grenslast eftir aldri,
þá væri ekki óhugsandi, að skipaskráin
1924 yrði mun stærri, en sú sem birtist
fyrir 1923. 72 skip talin eign Islands er