Ægir - 01.04.1926, Qupperneq 8

52
un septembermán.; sum þó haldið úti
aðeins yfir vorvertíðina. — Stærð skip-
anna má og eigi fyllilega marka af lesla-
tölunni í skýrslunni; þar aðeins tekin
neltó smálestatalan. Eins og tekið er
fram, nær skýrslan aðeins til skipa Is-
firðinga, en til þeirra eru talin 1 skip úr
Önundarfirði, 2 úr Dýrafirði. 2 sem
bændur í Djúpinu áttu og hin frá
Isafirði.
III.
Að skýrslur þessar eru til slendur í
sambandi við stofnun sjómannaskóla á
lsafirði, sem hafinn var með samlökum
eftirgreindra manna á Kollabúðarfundi
1850 (sem allir voru þilskipaeigendur):
Á. Ásgeirsson, Ó. Sívertsen, L, M. S.
Johnsen, Br. Benediktsen, Á. Einarsson,
E. Ivuld, S. Johnsen, Kr. Ebenezersson,
M. Einarsson, E. Jónsson.
Síðar gengu þessir ísfirðingar í félagið:
G. Brynjólfsson, Jón Gíslason, Oddur
Gíslason, G. Þorvaldsson, A. Guðmunds-
son, T. Halldórsson, E. ólsen, Ö. Magn-
ússon og Kr. Guðmundsson.
Tildrög til þessarar skóla stofnunar
voru þau, að nokkrir ísfirðingar báru
munnlega upp á Kollabúðarfundi, að
nauðsyn væri á nokkrum islenskum
mönnum sem kynnu sjómannafræði.
Kom fundarmönnum saman um að velja
nefnd manna til þess að íhuga þetta
mál. Vildi nefndin að stofnaður væri
sjómannaskóli hér á landi, en áleit ekki
til.tækilegt að semja um það bænaskrá
og bíða svo Alþingis, því sá dráttur yrði
altof langur. Stakk þess vegna nefndin
uppá því, að farið væri á flot við þil-
skipaeigendur i þessum landsfjórðungi,
að skjóta fé saman með því móti, að
þegar i sumar (1850) legði hvor þeirra
til 8 sk. af verði hv. hákarlslifrartunnu
þar til fengnar væru 50 tn. með skipi,
þá 12 sk. til þess fengnar væru 100 tn.
og þaðan af 16 sk., en hálfu minna af
hverju fiskhundraði.
Vil ég leyfa mér að taka upp greinar-
gerð nefndarinnar, þvi hún sýnir hvað
langt nefndarmenn voru á undan sínum
tima:
»Aö vér ekki höfam fært neinar ástæöur fyrir
pví áliti voru, aö slík stofnan væri nauðsjmleg,
kemur til af því, að oss fanst sem þær hlytu
aö liggja í augum uppi fyrir hverjum þeim,
sem jafn vel lauslega rendi huga aö málefninu,
þar sem svinnir og ósvinnir hafa um langan
aldur kveinaö undan illri verslun liér á landi.
Paö er allilt fyrir hverja þjóö sem er,að veróa
aö fá frá öðrum þjóðum flest allar nauðsynjar
sínar og það hvað lakast fj'rir oss, sem erum ii
slíkum fjarska; en það bætir þó miklu á, að'
geta ekki sjálfir sótt nauðsynjarnar þangað,
sem þær eru að fá og flutt þangað aftur það,
sem þar er sótt eftir og maður liefur aflögu,
lieldur verða að eiga það undir náð annara,
hvort og hvenær þeim þóknast að koma með
þær. Þar af leiðir, að bæði koma nauðsynjarn-
ar oft í ótíma, enda verði miklu dýrari, ef þær
þá koma. Pá verður það og æ verra og verra
fyrir oss að búa undir sliku, fyrst mönnum
ber saman um, að þarfirnar fjölgi eftir því sem
mentun hverrar þjóðar eykst, en því meir sem
þarfirnar fjölga, þess fleira þarf þeirra hluta,
er úr þeim bæta. Pað virðist líka minkun eigi
smá, að geta varla farið til fiskjar, né leiðar
sinnar yfir höfuð á sjó nema með hálfum huga,
þar sem þó að öllu öðru Ieyti er svo ástatt að
menn færu öldungis óhikað, ef ekki brysti
kunnáltu þá, sem til þess útheimtist og nú er
algeng o'ðin hjá öllum siðuðum þjóðum. Alt
þetta og ótal annað, sem of langt yrði að telja,
gefur oss góða von um að viðleitni vor verði
ekki að engu höfð, heldur verði henni gefinn
sá gaumur, sem á sínum tíma bæri ávöxt, gagn
og sóma þjóðar vorrar«.
Það ver eítirtektarverður sá stórhugur
í ávarpinu, að vilja láta lærdóm sjó-
manna beinast jafnt að því, að þeir verði
færir um vöruflutninga til landsins sem
að stunda fiskiveiðar heima fyrir.