Ægir - 01.06.1926, Qupperneq 7

ÆGIR
99
skólatíð sína hjá Jóni rektor Þorkelssyni,
en kona rektors, frú Sigríður, var föður-
systir Jóns. Að loknu latínuskólanámi fór
Jón á háskólann i Kaupmannahöfn og las
þar lög í 3 ár, en hvarf þá heim aftur og
varð haustið 1884 skrifari hjá Júlíusi
Havsteen amtmanni á Akureyri. Þar mun
hann hafa verið 5 ár. En haustið 1889 fór
hann aftur á háskólann og lauk þar þá
laganámi á skömmum tíma, útskrifaðist
29. maí 1891 með hárri einkunn. Litlu síð-
ar, 3. júlí s. á., var hann skipaður sýslu-
maður i Vestmannaeyjum og þjónaði því
embætti í ö ár, en var 3. febrúar 1896 skip-
aður ritari við landshöfðingjadæmið, eftir
Hannes Hafstein, sem þá varð sýslumaður
í ísafjarðarsýslu, og gegndi Jón því em-
bætti þangað til stjórnarfarsbreytingin
komst hér á í ársbyrjun 1904.
Sumarið 1902 kom Jón Magnússon fyrst
á þing og var þar þá fulltrúi Vestmanna-
eyja. Þetta var á þeim árum, er deilurnar
stóðu milli Heimastjórnarflokksins og
Framsóknarflokksins eldra, eða Valtýs-
flokksins, um stjórnarfarsbreytingu þá,
sem í vændum var, og 1902 gaf Alberti,
sem þá var íslandsráðherra, Aljiingi frjálst
val milli frumvarpa heggja flokkanna. Dr.
Valtýr Guðmundsson hafði á undanförn-
um árum verið jiingmaður Vestmannaeyja,
og var það mál manna, að enginn gæti ráð-
ið jiar niðurlögum hans annar en Jón
Magnússon, með því að Þorsteinn heitinn
Jónsson læknir, sem þá var forvígismaður
Eyjamanna í flestum málum, studdi af al-
efli kosningu dr. Valtýs. Það fór Iíka svo,
að Eyjamenn kusu Jón, og naut hann þar
vinsældanna frá sýslumannsárum sínum.
Fjellu við kosningarnar 1902 foringjar
heggja flokkanna, Hannes Hafstein í Isa-
fjarðarsýslu fyrir Skúla Thoroddsen og dr.
Valtýr í Vestmannaeyjum fyrir Jóni Magn-
ússyni. Hafði Jón fram til þessa látið
stjórnmáladeilurnar afskiftalausar, enda
líka haft annamiklu embætti að gegn þau
árin, sem þær höfðu staðið yfir. Og á Al-
þingi 1902 féllu deilurnar niður, með því
að alt jiingið félst þá á frumvarp það, sem
Hannes Hafstein og Heimastjórnarflokk-
urinn fylgdu fram, en þar í var ákvæðið
um heimflutning æðstu stjórnar landsins
frá Kaupmannahöfn til Reykjavíkur.
Komst stjórnarfarsbreytingin á samkvæmt
þvi, og féll þá embætti Jóns Magnússonar
niður með landshöfðingjaembættinu. Segja
kunnugir, að hann hafi jiá helst kosið að
fá sýslumanns- og bæjarfógeta-embættið á
Akureyri eftir Klemens Jónsson, sem hlaut
hið nýstofnaða landritaraembætti, en horf-
ið frá því fyrir mjög svo eindregin tilmæli
Hannesar Hafstein, sem vildi fyrir engan
mun missa hann úr stjórnarráðinu, og
varð Jón þá skrifstofustjóri í kirkju- og
kenslumáladeild þess, og gegndi því em-
hætti í fyrri' ráðherratíð H. Hafsteins, frain
til 1909.
A þeim árum óx vegur Jóns Magnússon-
ar mjör mikið á Aljiingi, og einskis manns
ráð og tillögur mun H. Hafstein hafa meira
metið en hans ráð og hans tillögur. í öll-
um hinum meiri og vandasamari málum,
sem Alþingi vann að á þeim árum, átti Jón
Magnússon mikinn jiátt og góðan, og fór
álit hans sívaxandi, bæði meðal samherja
hans og andstæðinga i stjórnarmálum.
Hann ávann sér með framkomu sinni allra
traust, enda jiótt hann væri einbeittur
flokksmaður. Hann var einn þeirra þing-
manna, sem sæti áttu frá íslands hálfu i
sambandslaganefndinni Veturinn 1907—
08, og eftir það var lausn sambandsmáls-
deilunnar mesta áhugamál hans.
í ársbyrjun 1909 varð Jón Magnússon
bæjarfógeti í Reykjavík, og hefur hann tví-
mælalaust verið einn af lærðustu lögfræð-
ingum og bestu dómurum þessa lands á