Ægir - 01.01.1929, Blaðsíða 30

22
ÆGIR
Komi fyrir tap vegna útlána lil fé-
laga, eru félagsmenn í sameiginlegri á-
bvrgð. Lán má innheimta með fjár-
námi. Komi fyrir tap vegna útlána til
félaga, greiðir lánssjóður atvinnuveg-
anna 5%.
í 5. gr. er ákveðið:
Að landbúnaðarráðuneytið geti eftir
samráði við fjármálaráðherra stöðvað
starfsemi félaga þegar vextir eða af-
horganir til lánssjóðs atvinnuveganna
eru ekki greiddir á réttum gjalddaga,
eða þegar félög' að hans áliti ekki leng-
ur uppfvlla skilyrði laganna eða ekki
<er stjórnað eftir samþyktum félagsins
eða misfellur eru á stjórnarstörfum. í
siikum tilfellum ákveður fjármálaráð-
herra um skuldbindingar félagsins.
Þetta eru lielstu ákvæði laganna og
hefi ég getið þeirra liér vegna umræða
þeirra, sem þegar hafa orðið um at-
vinnurekstrarlán hér á landi.
Lán til fiskiveiða í Danmörku liafa
verið veitt, samkvæmt skýrslu sendi-
herra íslands:
1 !)2(i ........ 357.400 kr.
1927 ........... 362.200
Niðursuða á fiski er að vonum lítil i
Danmörku. Stærri niðursuðuverksmiðj-
ur aðeins í Kaupmannahöfn, Kerte-
minde og Esbjerg, sem þó munu aðeins
fvrir markað innanlands. Ekki kvntist
ég' verksmiðjum þessum, en ekki er
Játið mikið yfir starfsemi þeirra og
kvarlað undan liinum miklu verð-
breytingum sem eru á sölu nýs fiskjar,
einkum í Þýskalandi.
Af viðtali því er ég átti við danska
fiskimenn virðist mér einsætt, að félags-
álnigi þeirra sé yfirleitt góður, enda
löngum til Dana jafnað sem samvinnu-
nianna. Allir þeir fiskimenn sem ég náði
tali af töldu sölusamlögin eitthvert
mesta happaspor og létu einnig mikið
af gagni lána samkvæmt hinuni nýju
lögum, sem hér hefir verið lýst.
Þótt Danir séu ekki taldir miklir
fiskimenn og fiskiveiðar þeirra hafi
Jitla þýðingu í samanburði við okkar
íslendinga, liafa þeir verið meiri um-
bótamenn um löggjöf fyrir fiskimenn
en aðrar nágrannaþjóðir þeirra, svo að
vakið hefir eftirtekt annara þjóða og
að jafnvel Japanar hafa sent menn til
Danmerkur til þess að kvnnast löggjöf
þeirra á þessu sviði.
II. Samirinna fiskimanna i Noregi.
Frá liendi þings og stjórnar var fyrst
vtt við þvi máli 1919—1920. Var 1920
skipuð 8 manna milliþinganefnd til at-
hugunar um mál þessi, þannig a'ð nefnd
sú er skipuð var 6. ág. 1915 til þess að
atlniga skilvrði fvrir stofnun fiskiveiða-
banka i Noregi var aukin 4 mönnum;
kallasl nefnd þessi samvinnunefndin og
skilaði ýtarlegu áliti í mars 1922, sem
eg sendi hér með. Er þar margan fróð-
leik að finna hæði um samvinnu fiski-
manna í Noregi og öðrum Norðurálfu-
löndum. Aliti nefndarinnar fylgir:
1. Frumvarp að samþyktum fyrir inn-
kaupsfélög fiskimanna;
2. Frumvarp að samþvktum fyrir sölu-
og' verkunarfélög;
3. Frumv. að samþyktum fyrir sam-
lagssölu fiskimanna;
I. Frumv. um viðauka við lög 1. ág.
1919 um fiskiveiðabanka Noregs
(um lögákveðinn stuðning til sam-
vinnufyrirtækja norskra fiski-
manna).
Til þess að bankinn veiti lán er eftir-
farandi sklyrða krafisl:
1. Að Samkaupafélög séu niynduð af
smærri félögum, þar sem félagar
hafi sameiginlega ábyrgð fyrir
skuldbindingum félaganna. Þó mega