Ægir - 01.01.1929, Blaðsíða 32

24
ÆGIR
in) hafði starfað var af hálfu þings og
stjórnar mikiS unnið að eflingu sam-
vinnu meðal norskra fiskimanna. Þann-
ig voru i fiskifjárhagsáætlun Norðm.
(fiskeri-hudget) settar 30 þús. kr. til
samvinnufræðslu. Síðan hefir „Selskab-
et for Norges Vel“ tekið málið að sér
og annast nú nieð 4 eða 5 ráðunautum
alla samvinnufræðslu til sjós og sveita.
Elstu samvinnufélög norskra fiski-
mann eru frá um 1890, en það eru ein-
göngu tryggingarfélög, liæði fj'rir skip
og útveg. Er mjög vel látið af starfsemi
þeirra félaga, enda eru þau mikið út-
breidd og hin eldri orðin stór og fjár-
sterk félög.
Nokkru eftir síðustu aldamót rísa svo
upp samvinufélög fiskimanna um beitu-
kaup. Hefir þeim félögum líka vegnað
vel í starfi sínu og starfa í mörgum
fiskiverum. Hafa Norðmenn einnig lög
um sölu á beitusíld, til þess að þessi
stóri liður i útvegnum verði eigi liærri
en sanngjarnt megi telja.
Hin stærri samvinnufyrirtæki norskra
fiskimanna eru aftur á móti mynduð
nú síðustu árin. T. d. Fiskisölusamlag-
ið í Vardö 1926 og í Bodö 1927, sem
hæði liafa gengið vel að umsögn fiski-
málastjórans norska. í Álasundi var s.
1. vetur mynduð samtök um sölu á
ferskri síld og var nú talað um mynd-
un á samlagi í stærri stýl. Norskir fiski-
menn frá Haugasundi og Körmt, sem
verið liöfðu við síldveiðar á Islandi og
sem voru að koma heim frá veiðum,
þegar ég var staddur í Noregi, létu þess
getið i blöðunum, að þeir hefðu í huga
að stofna samlag um sölu á síldinni, i
von um hærra verð.
Þannig útbreiðist samvinnuhugmynd-
in meir og meir meðal norskra fiski-
manna og voru til þess talin mikil lík-
indi, að mörg samlög mynduðust nú í
vetur.
Til þess að sýna hvað samvinnu-
nefndin norska telur samvinnu þýðing-
armikla fyrir fiskimenn leyfi eg mér að
þýða lauslega kafla úr nefndarálitinu
um
Innkaups-samvinnufélög.
„Það sem mest á ríður er að safna
fiskimönnum í samvinnufélög til inn-
kaupa á veiðarfærum, olíum, vélum o.
fl„ í stuttu máli öllu, sem lieyrir til út-
vegs. Þessi grein samvinnunnar er þýð-
ingarmest fvrir útveginn.
Okkar (þ. e. Norðm.) skrásetti fiski-
floti er ca 16 þús. skip, þar af c. 330
gufuskip, ca. 13.500 mótorskip og 2500
seglski|>. Þessum flota fylgja c. 15 þús.
opnir bátar (doríur, veiðibátar og
snyrpinótabátar). Auk þessa bætist við
allur smáhátaflotinn, sem ekki er skvlt
að skrásetja, sem notaður er við fiski-
veiðarnar. Mestur hluti fiskiflotans er
eign fiskimanna, sem sjálfir taka þátt
i rekstrinum og eðlilegast er að undan-
teknum fiskiveiðum á gufuskipum, sem
stunda rnunu um 9 þús. manns að
hver einstakur fiskimaður eigi hlut í út-
veg. Tala þeirra sem stunda fiskiveið-
ar sem aðalatvinnu er ca. 90 þús.
manns. Það er Ijóst, að það sem er deilt
á svo margar hendur hefir marga kosti
i því að verða skipulagsbundið saminn-
kaup eða samlagssala. Ekki eingöngu
getur maður reiknað með ódýrara verði
- og það er líka þýðingarmikið — en
hefir meiri trvggingu fvrir vörugæðum.
Franoh.
Ritstjóri: Sveinbjörn Egilson.
Prenlsmiöjan Gutenberg.