Ægir - 01.09.1933, Blaðsíða 9

ÆGIR
215
næstu árura vart að ræða, því að þrátt
fyrir talsverða útgerð í landinu, virðist
skortur, eða að minnsta kosti ógreiður
aðgangur að hráefnunum, vera hér þránd-
ur í götu. Auk þessa kemur hér til greina
að bannað er að byggja fiskimjölsverk-
smiðjur í eða nálægt helztu útgerðar-
bæjunum, vegna ódauns, sem talið er að
fylgi þessum iðnaði. Hollendingar gera
strangar kröfur til fiskimjöls þess, sem
þeir kaupa. Þannig leggja þeir mikið upp
úr þvi, að það líti vel út, sé sérstaklega
vel Ijóst á litinn, að eggjahvítuefnisinni-
hald þess sé ekki minna en 60°/'o, að
salt sé ekki yíir 2% að fituinnihaldið sé
eins lítið og hægt er, í öliu falli ekki
yfir 4°/o, og loks að það sé vel hreint
(ekki sandur í því). Að því er virðist.
vilja Hollendingar siður það fiskimjöl,
sem unnið er úr síld, að minnsta kosti
er það mjöl, sem unnið er úr öðrum
hráefnum að jafnaði verðhærra. Verzlun
með fiskimjöl í Hollandi er þannig hátt-
að, að innflytjendur og kaupmenn þar í
landi kaupa helzt ekki stærri sendingar
í einu en 50 — 100 tonn — sé um stærri
»parti« að ræða kemur vart annað en
umboðssala til greina.
Bandaríkin. Fiskimjölsiðnaður Banda-
rikjanna stendur mjög framarlega. Verk-
smiðjurnar eru þar margar vel úr garði
gerðar og framleiðsluaðferðir allar mjög
fullkomnar, enda er látið mikið af gæð-
um ameriska fiskimjölsins. Innlenda fram-
leiðslan er mjög mikil, en megnar þó
ekki að fullnægja innlenda markaðinum,
sem talinn er að vera annar stærsti fiski-
mjölsmarkaður í heimi. Árið 1929 voru
hér framleidd 87 635 tonn. virt á $ 4 870
þús. gegn 80 681 tonnum á $ 4 334 323
árið 1930. Útflutningur er tiltölulega lít-
ill, enda hafa Ameríkumenn gert sér lít-
ið far um að vinna erlenda markaði, þvi
að sölumöguleikar eru nógir fyrir hendi
heima fyrir. Innflutningur er aðallega frá
Canada og síðustu árin einnig frá Japan.
Frá Canada kom sem hér segir: árið
1929 13 063 tonn, 1930 7268 tonn og
1931 13 030 tonn (árið látið enda í marz).
Frá Japan kom árið 1930 10 300 tonn,
þar af 2 800 tonn guano. Það má vafa-
laust gera ráð fyrir því, að markaður
fyrir fiskimjöl eigi eftir að vaxa stórkost-
lega í Bandarikjunum, þvi skilyrði öll
virðast vera þar fyrir hendi. íslendingar
munu því gera vel í þvi að hafa vak-
andi auga með markaði þessum.
Breiland. Aðsetur brezka fiskimjöls-
iðnaðarins er aðalllega á austurströnd
Skotlands, nálægt Aberdeen og svo í
North Shields, þar sem félag brezkra
fiskimjölsframleiðenda hefur bækistöð
sína. Pessi iðnaður hefur verið rekinn í
Bretlandi yfir 20 ár og er nú orðinn
talsvert öflugur, þótt við ýmsa erfiðleika
hafi verið að stríða. Fyrstu árin sem
þessi iðnaður var stundaður, var fram-
leiðslan einkum send á þýzka markað-
inn. 1913 voru 30 þús. tonn (af 40 þús.
tonna heildarframleiðslu) seld til Þýzka-
lands. En 1914 skellur stríðið á og þar
með eru Bretar neyddir til að leita á
aðra markaði með fiskimjöl sitt. Hinn
almenni vöruskortur, sem samfara var
ófriðnum, gerði þeim auðvelt að selja
framleiðslu sína á heimsmarkaðinum.
Brezkir bændur höfðu fyrir stríð notað
mikið svo nefndar olíukökur til fóður-
bælis, sem á stríðstímanum urðu næsta
ófáanlegar. Þetta varð vatn á myllu fiski-
mjölsframleiðenda, því að nú er hvar-
vetna tekið að nota fiskimjöl i stað olíu-
kakanna. Að ófriðnum loknum breyttist
þetta fljótlega, því að nú snúa bændur
bakinu við fiskimjölinu og taka aftur að
nota olíukökurnar. Þetta olli talsverðum
afturkipp í bili, en Bretar leituðu brátt
á fyrri markaði með þessa vöru sína,