Ægir - 01.07.1941, Blaðsíða 13

einkuin Jón Sigurðsson og Gríniur Tliom-
sen að nokkru leyti. Það sem einkum
vakli fyrir Jóni var að niálið kæmi til
afgreiðslu Alþingis, að svo miklu leyti,
sem það gæti tekið ákvörðun um það.
Fundur þessi stóð mjög lengi og urðu
þar harðar umræður. Ællast var til að
ekkert kvisaðisl um þenna fund meðal
Dana, en það fór á annan veg, og fengu
dönsk hlöð skjótt fregnir af því, Iivað þar
hafði gerzt.
Nokkuð var ritað um þetta mál í dönsk
hlöð, einkum í „Fædrelandet“. Virðist
svo á ýmsu, er þar kom fram, að Islend-
ingum gæti orðið það lil mikilla liags-
hóta, að Frakkar stofnuðu hér fiski-
mannanýlendu. Sú skoðun mun þó ekki
hafa átt víðtækar rætur í Danmörku.
Sumarið 1857 kom mál þetta aftur til
Alþingis og var þar horið fram af full-
trúa konungs. Nú kom beiðnin, um að
fá leyfi til að koma upp fiskimannaný-
lendu í Dýrafirði, ekki frá B. Demas
eða nokkrum útgerðarmönnum í Dun-
kerque, hcldur frá hinni keisaralegu
frönsku stjórn. Slíkt þótti mikil nýlunda,
að danska stjórnin skvldi leggja mál
þetta fyrir þingið, og þar með veita AI-
þingi og þjóðerni íslendinga óvænla
viðurkenningu. Búist var við því, að
stjórnin mundi þykjast einfær um að
í'áða fram úr ])essu máli, ekki sízt vegna
þess, að síðasta þing liafði einmitt skotið
málinu til hennar. Hér var þó annað á
seiði heldur en umhvggja dönsku stjórn-
arinnar fvrir ákvörðunarrétti íslendinga
í þessu máli.
Um þessar mundir reyndu Danir að
vingast mjög við Frakka í því augna-
miði að geta tryggt sér stuðning þeirra,
ef hertogadæmin og Þjóðverjar risu gegn
þeim. Það varð því að gæta þess að stíga
engin þau spor, er gætu orðið til þess að
styggja Frakka, cn neitun stjórnarinnar
við heiðni Frakka gat beinlínis orðið til
þess. Hinsvegar var stjórninni mjög ógeð-
fellt að veita útlendingum nokkur réttindi
á íslandi eða i öðrum löndum, sem lutu
Danakonungi. Þá mun stjórninni eklci
hafa verið óljós andúð Breta gegn mála-
leitan Frakka, því að Bretar litu svo á,
að ef Frakkar fengju hér fasta bækistöð,
þá mundu þeir smám saman leggja undir
sig' allt landið, koma hér upp gei])ilegri
útgerð, hafa hér fastan herflota o. s. frv.
Þetta litu Bretar vitanlega óhýru auga,
og' um það var Dönum ekki ókunnugt.
Danska stjórnin var því í mestu klípu,
annars vegar vildi hún ekki veita útlend-
ingum réttindi á íslandi eða vekja upp
óvináttu við Breta, en hins vegar eklci
styggja Frakka með því að neita heiðni
þeirra. Til þess að losa sig úr þeirri úlfa-
kreppu, sem hún var komin i, mun henni
liafa þótt heppilegast að koma vandan-
um yfir á íslendinga, og láta Alþingi
skera úr þessu máli.
Fimm manna nefnd var kosin á Al-
þingi til þess að fjalla um málið. Meðan
það var þar til athugunar komu úr
ýmsum áttum bænaskrár til Alþingis um,
að það neitaði beiðni Frakka. Tvær
þeirra voru frá ísafirði, undirritaðar af
396 mönnum. Vildu þeir að Frökkum
væri afdráttarlaust neitað, hversu miklar
ívilnanir sem væru í boði frá þeirra
Iiálfu. Ein bænaskráin var frá Þingeyri í
Dýrafirði, undirrituð af 99 mönnum. Var
þar farið fram á, að Frökkum væri synj-
að levfis um nýlendustofnun í Dýrafirði,
nema þeir gengju að eftrfarandi skilyrð-
um:
1. „Að tollur væri með öllu aftekinn i
Frakklandi á öllum þangað innfluttum
fisktegundum, að minnsta kosti þeim, er
Iiéðan frá landi þangað flyttist á svo vel
annara þjóða sem sjálfra þeirra skipum.
2. Að Frakkar horgi frá 3 mk. til 1 rd.