Ægir - 15.11.1974, Page 12

FISKISPJALL
Námsfólk á
vertíð
Það er lengi búið að vera á döfinni hjá
Fiskifélagi íslands að vera með stuttan þátt
um fiskveiðar og ýmislegt, sem að þeim lýt-
ur í útvarpinu. Þetta hefur nú komizt í fram-
kvæmd og Fiskifélagið fengið fimm mínútur
til umráða vikulega í útvarpsdagskránni. Þar
sem þessum þætti er ætlað að fjalla um bæði
dægurefni í fiskveiðunum og ýmsar hugmynd-
ir, sem skjóta upp kollinum, hlýtur það
sama efni að eiga heima í Ægi, aðeins lítið
eitt öðru vísi unnið. Meginefni þessara þátta
verður því rakið hér mönnum til glöggvunar,
ef einhverjir skyldu vilja fjalia ýtarlegar
um það í Ægi eða annars staðar. Fyrsti
þátturinn fjallaði um notkun skólafólks á
flotanum og í fiskvinnslunni á vetrarvertíðum,
og nýmæli, sem útgerðarmaður af Suðurnesj-
um hafði til þeirra mála að leggja.
Hann vildi að reynt væri í tæka tíð fyrir
komandi vertíð að skipuleggja ígripaaðstoð
skólafólks. Það er auðgert að nefna ljóst og
einfalt dæmi um mannaskortinn og hvernig
þar tekur nú orðið í hnjúkana. 1969 voru um
eða tæp 700 skip og bátar aðrir en opnir
bátar á veiðum, en 1973 um 900 skip og bátar.
Opnum bátum hefur einnig fjölgað mikið og
taka til sín frá 60 mönnum til vel sex hundr-
aða eftir árstímum. Það er því hreint ekki
ólíklegt, að rétt sé, að ástandið hafi aldrei
verið jafnískyggilegt og nú, að því er lýtur
að fullmanna fiskiflotann.
Við gleymum því æðioft, þegar við erum
að skipuleggja þetta litla þjóid'élag okkar í
líkingu við nútíma þjóðfélög einhverra fyrir-
mynda þjóða, að við lifum enn á náttúr-
legum atvinnuvegi og þorskurinn á Selvogs-
banka hefur aldrei gefið nein fyrirheit um
að haga hrygningatíma sínum í samræmi við
það, að mikill hluti þjóðarinnar sæti á skóla-
bekk þann tíma, sem hann kemur inn til að
hrygna. Það er ekki fjarri lagi, að þriðji
hver vinnufær maður fari til náms í skólum
hérlendis og erlendis að haustinu. Það eru
um 12 þús. manns í framhaldsskólum og sér-
skólum landsins og það er yfirleitt allt sam-
an vel vinnufært fólk. Svo eru um 15 þús.
unglingar í unglinga- og gagnfræðaskólum
og af þoim fjölda að minnsta kosti 3—4 þús-
und liðtækir til ýmissa verka.
Nú getum við ekki skákað fólki til eftir
geðþótta stjórnvalda og viljum reyndar
heldur að ýmislegt sé ógert. En þrátt fyrir
frjálsræði, sem við viljum búa við, getum
við ýmsu hagrætt með lagi í vinnubrögðum
og vinnutilhögun þjóðarinnar.
Það væri ekki ólíklegt að við gætum hag-
rætt skólahaldi okkar þannig, að okkur nýtt-
ist betur sá mikli vinnukraftur sem binzt á
skólabekkjunum alla veturna og þegar verst
gegnir fyrir þjóðina. Það eru samt ýmis ljón
á veginum.
Sjósókn við ísland að vetrarlagi er ekki
beinlínis heppilegur atvinnuvegur fyrir ungl-
inga og annað skólafólk að hlaupa í af skóla-
bekkjunum og horfir þar allmiklu öðruvísi við
en hjá akuryrkjuþjóð einni mikilli, sem voru
að berast fréttir af að nýtti mjög náms-
fólk, ef akuryrkjan þarfnaðist vinnukrafts
þess.
Auðveldara er að grípa til skólafólks
í fiskvinnslu, og oft væri þá máski hægt að
færa fólk eitthvað til, þannig að fiskvinnslu-
menn, sem margir eru vanir sjómenn færu
þá á sjóinn, ef þyrfti.
Nú er á það að líta, að skólakerfi okkar
er þróað kerfi, sem ekki hefur verið byggt
þannig upp að skólagangan sé sundurhöggv-
Framhald á bls. 352.
334 — Æ GIR