Ægir - 15.09.1977, Qupperneq 9

V® er óljóst hvað Norðmenn fá í sinn hlut við
®rslu í 200 milur. Stafar það af þrennu:
®nn er óljóst hvaða samningum þeir ná við
aðrir þjóðir — einkum Rússa — um skipt-
2 aðliggjandi svæða.
• á er einnig óljóst hvernig fer með rétt
Norðmanna á svæðum eins og Jan Mayen og
Svalbarða. Svalbarði er ekki hluti norska
rikisins heldur helgast yfirráð Norðmanna
alþjóðlegum samningi. Hvað snertir Jan
^ayen eru áhöld um hvort óbyggðir geti
3 tnarkað grunnlínur.
au tölulegu gögn um afla sem fyrir liggja
eru ekki bundin við hugsanlega lögsögu,
eldur við eðlilega landfræðilega og líf-
rræðilega skiptingu. Eru því erfiðleikar við
að meta hversu mikill afli af einstökum
svæðum fellur Norðmönnum í skaut.
Eí reynt er samt sem áður að meta gróft, þá
gafu
jji svæði sem Noregur gerir að öllu eða að
ár^a tillía11 til, af sér samtals 5.2 millj. tonna
hl\ Af þeim afla fengu Norðmenn í sinn
j0* tæPar 2.3 millj. tonna eða um 44%. Sé
na undanskilin verða tölurnar 3.8 og 1.3
i3 1' }°nna, og Norðmenn með 34%. Ef geng-
h„e^.ut frá því að Norðmenn verði að láta af
eoJdiSvalbarðasvæðið, sem gaf árið 1975 um
haf JÚS' tonna afla ásamt % hluta Barents-
2/Is’ helming af norðurhluta Norðursjávar og
afia^ ^kagerak-Kattegatsvæðinu, má áætla að
u^^óguleikar þeirra innan 200 mílna verði
ein 3 mill-h tonna miðað við ástand fiskstofna
dS °S Það var árið 1975. Þetta ásamt hlut-
1 Svalbarðasvæðinu þýðir að Norðmenn
all a aHmikið svigrúm til aflaaukningar eða
Ur að einni millj. tonna. Sú aflaaukning verð-
mest í öðrum tegundum en loðnu. Forsenda
VerSer su að það er mat Norðmanna að draga
far-1 Ur loðnuveiðum, þar sem veiði undan-
ar ena ára sé meiri en stofninn þoli til lengd-
Ujjji. 'aiiat Norðmanna mundu falla tæp 2.2
Þeir^f t0nn at oðrum tegundum en loðnu en
1975 6ngu 1 sinn hliit um 1.3 millj. tonn árið
Ujj, \^etta mat er byggt á sömu forsendum
I st 11>lin®u svæða og að framan greinir.
andi iUtlu máli sjá Norðmenn fram á minnk-
Ur>du °ðnuafla en aukningu á öðrum aflateg-
sim’ einkum botnfisktegundum. í tillögum
iaga -talía Þeir mið af þessu og hyggjast að-
Um uSmn fleta og vinnslugetu í landi að þess-
breyttu aðstæðum.
Aðgerðir:
Hvað flotann snertir er eftirfarandi fyrir-
hugað:
* Fækkun nótaveiðiskipa (loðnuskipa) úr 250
niður í 200 eða jafnvel minna.
* Samdráttur í smábátaflotanum sem stundar
botnfiskveiðar á grunnmiðum.
* Endurnýjun þess hluta grunnmiðaflotans,
sem haldið verður. (Forsenda þessa er að
stór hluti þessa flota er orðinn gamall og úr
sér genginn. Meðalaldur þessara skipa er
25 ár).
* Uppbygging flota stærri skipa til nýtingar
á djúpslóð.
Til að stuðla að þessu hafa Norðmenn gert
tvennt: í fyrsta lagi ætla þeir að lána á þessu
ári úr Fiskveiðabankanum 290 millj. norskra
króna þeim sem vilja taka þátt í þessum breyt-
ingum. Fyrir allt að fjórðungi stofnkostnaðar
er hægt að fá 10 ára vaxtalaust lán sem af-
borganir hefjast af fimm árum eftir að lánið
er tekið. Afganginn geta menn einnig fengið
lánaðan með venjulegum kjörum. Þannig er
hugsanlegur möguleiki að fá allan stofnkostn-
aðinn lánaðan. Tuttugu og fimm milljónum af
framangreindum 290 milljónum er áætlað að
verja til vaxtalausra lána. Ennfremur hyggj-
ast Norðmenn lækka verð skipanna með
rekstrarstyrkjum norskra skipasmiðastöðva.
Áætlað er að verja á þessu ári 200 millj.
norskra króna í þessu skyni.
Á fiskiðnaðinum hyggjast Norðmenn gera
allverulegar breytingar. Samkvæmt þeim heim-
ildum sem eru til ráðstöfunar eru þessar
helstar:
* Bættir hollustuhættir og vinnuaðstaða í
íiskvinnslustöðvum.
* Aukin vélvæðing fiskvinnslustöðva.
* Samdráttur í fiskmjölsiðnaðinum. Gert er
ráð fyrir að fækka fiskmjölsverksmiðjum
um 10, eða úr 46 í 36.
Til að framfylgja þessu er gert ráð fyrir
lánveitingum, með hagkvæmum kjörum til
þeirra stöðva sem hyggja á endumýjun. Á-
kvörðun um lánveitingar verða að nokkru
háðar félagslegum aðstæðum. Það er viður-
kennt í skýrslunni að umframvinnuafl sé í
norska fiskiðnaðinum, en líklegt er að stjóm-
ÆGIR — 319