Ægir - 01.04.1985, Síða 11

Urn kosti og galla á
^inkarétti til útflutnings
á sjávarafurðum
fVr:laVarútvegsráðuneytið gekkst
frAf, námsstefnu fyrir blaða- og
w'ð a[S!enn s-l- haust í samstarfi
bei aðamannafélag Islands i
11 §an8i að kynna blaða- og
arnönnum helstu mál á sviði
,aVarutvegshérálandi.
siá\dr Sfm fyrirkomulag á sölu
u ara Urráa hefur mikið verð til
hé ^ U að undanförnu, birtist
útd ^ eftir' með leYfi höftindar,
Fló[attUr nr erindi sem Gunnai
an'„enz’ lramkvæmdastjóri Síld-
stefne8Snefndar' flutti á náms-
fyri Uinni' fjar sem gerð er grein
and' °Stum °8 göllum á núver-
einkumIUfrÍrk°mula8Í 08 t>á
varðar ^ ^V' er saits'icfina
söh^'r-fratu^a °ngþveiti • síldar-
áriðTq^T neVddist Albingi
Um ,. l|l að setja sérstök lög
salt 1 'Puia8ningu og útflutning á
sífSi r' -dd' *-d8um þessum hefit
0glU ^íve8is verið breytt (1962
nefnrt °si< Síldarútvegs-
Fram teia8a síldarsaltenda.
eins an atvarSÚN fyrstogfremsl
°nar eftirlilsstofnun, er
svonnfní01 nýsköpunarstjórnir
fh0r da' undir forsæti Ólafs
a$1 s' 'ldarútvegsnefnd að ann-
UnH° U ntdutning á öllum teg-
siáv3ITl'*<Vaernt lögunum getui
eini |UtVe8.sráðherra veitt SÚN
f//e/ ' td útflutnings á saltsílc
erekf,arSl Senn' Einkaieyfiþettí
samt i Vei" nema með samþykk
mana ^ Sliciarsaitenda, útvegs
manna08S)ómanna.
Undirritaður hefir veitt skrif-
stofu Síldarútvegsnefndar í
Reykjavík forstöðu síðan hún var
stofnuð í september 1950. A
þessum 33 árum hefir aldrei
komið upp minnsti ágreiningur
milli SÚN og framangreindra
hagsmunasamtaka um fyrir-
komulag á sölumálunum og sam-
vinnan milli SÚN og síldarsalt-
enda hefir verið eins og best
verður á kosið. Af 8 stjórnar-
nefndarmönnum SÚN eru 5 til-
nefndir af þessum samtökum,
þ.e. samtökum síldarsaltenda,
útvegsmanna og sjómanna, það
er því algjör misskilningur, efein-
hverjir skyldu halda að núverandi
sölufyrirkomulagi á saltaðri síld
sé þröngvað upp á síldarsaltend-
ur.
Á þessum 33 árum hefir það í
örfá skipti borið við, að íslenskir
kaupsýslumenn hafi talið sig
hugsanlega geta náð betri árangri
í sölumálum Suðurlandssíldar á
vissum mörkuðum en við hjá
Síldarútvegsnefnd og óskað eftir
heimild til sölutilrauna. í öllum
þessum tilfellum var látið á þetta
reyna og viðkomandi aðilum þá
um leið veitt aðstoð SÚN, eftir
því sem óskað var eftir. Við nán-
ari könnun kom þó í öllum til-
fellum í Ijós að hugmyndirnar
voru byggðar á ófullnægjandi
upplýsingum erlendis frá, mis-
skilningi um markaðsmöguleika
eða þá að ekki reyndist unnt að
ná sambærilegu verði og skil-
málum og fyrir lágu hjá SÚN
hverju sinni. Enginn ágreiningur
varð milli SÚN og viðkomandi
aðila í þessum efnum.
Það skal því ennþá einu sinni
áréttað, að ekki er um neins
konar ríkiseinkasölu að ræða þótt
sérstök lög gildi um útflutning
saltsíldar, eins og ýmsan annan
útflutning landsmanna. Þennan
sífellda misskilning má oft rekja
til hins óheppilega nafns „Síldar-
útvegsnefnd" sem lagasmiðirnir
gáfu stofnuninni á sínum tíma.
í þessu sambandi er einnig rétt
að taka það skýrt fram, að Síldar-
útvegsnefnd hefir aldrei fengið fé
úr ríkissjóði eða öðrum opin-
berum sjóðum. Til þess að standa
undir rekstri stofnunarinnar fær
hún sölulaun af útfluttri saltsíld
og rekstrarvörum þeim, sem hún
flytur inn, á svipaðan hátt og
ýmsar aðrar sambærilegar
útflutningsstofnanir.
Veiting einkaleyfa til útt'lutn-
ings á hinum ýmsu sjávarafurð-
um hefir löngum verið ágrein-
ingsmál á íslandi og í umræðum
þar að lútandi hefir stundum gætt
nokkurrar vanþekkingar eða
einhliða sjónarmiða. Auk þess
mótast afstaða deiluaðila of oft af
því, hvaða starfi þeir gegna eða
hvaða atvinnurekstur þeir
stunda. Hverjum þykir sinn fugl
fagur.
Með tilliti til þessa og af öðrum
gefnum tilefnum vil ég leyfa mér
að nota tækifærið og birta hér á
eftir kafla úr erindi er ég flutti á
ársfundi SÚN með síldarsalt-
endum 28. apríl 1981, en í erind-
inu var gerð tilraun til að lýsa
helstu kostum og göllum núver-
andi sölufyrikomulags:
„...Þó að ekki sé kunnugt um neinar
óskir frá saltendum um breytingar á
sölufyrirkomulagi saltaðrar síldar,
þykir mér full ástæða til að við ræðum
það mál. Ég segi fyrir mitt leyti að ég
gæti ekki hugsað mér að starfa undir
ÆGIR-119